Rotstraal of hoefkanker? Verschillen en oplossingen
Rotstraal en hoefkanker worden vaak in één adem genoemd, maar het zijn zeer verschillende aandoeningen, met andere oorzaken en oplossingen. Toch worden ze wel eens met elkaar verward. In beide gevallen is goede (stal)hygiëne belangrijk, net als het ondersteunen van de weerstand van je paard. Als je denkt dat je paard hoefkanker heeft, moet je altijd de dierenarts bellen. Rotstraal kan vaak door de hoefsmid uitgesneden worden, waarna je zelf kan nabehandelen. Wat zijn de verschillen tussen rotstraal en hoefkanker en wat kan je zelf doen om je paard te helpen?
Kenmerken van rotstraal
Bij rotstraal is de straal van de hoef aangetast. Het begint meestal in de straalgroeve, die wordt zacht en gaat stinken. Het komt vaker voor bij de achterhoeven dan de voorhoeven. Paarden die op hun stralen lopen of nauwe hoeven hebben, zijn vaak gevoeliger voor rotstraal. Rotstraal wordt meestal veroorzaakt doordat paarden in de nattigheid staan in stal of weiland, waardoor bacteriën en schimmels een kans krijgen. Een slechte weerstand verergert de situatie.

Foto: Dressage Today
Kenmerken van hoefkanker
Straalkanker is een vrij zeldzame aandoening. Het is niet echt kanker, maar wildgroei van hoornweefsel in de straal en van daaruit naar de hoefwand. Het ziet er vaak uit als een soort bloemkoolachtig groeisel in de straal, is korrelig en stinkt. Ook kan een paard gevoelig zijn op aanraking van de voeten of hoeven uitkrabben. Hoefkanker is een auto-immuunaandoening en komt van binnenuit, doordat de weerstand van het paard niet op orde is.

Foto: ResearchGate
Het verschil zien
Rotstraal en hoefkanker kunnen een beetje op elkaar lijken, omdat er bij allebei stank uit de stralen kan komen. Maar als je goed kijkt, is het verschil al snel duidelijk. Rotstraal is beperkt tot de straal en de straalgroeve midden achter onder de hoef van je paard. Vaak zie je een ‘sneetje’ op het zachte gedeelte achterop de hoef. Bij hoefkanker groeit het hoornweefsel op verkeerde plekken. Je kan bloemkoolachtige woekeringen zien, niet alleen op de straal, maar soms ook bij de kroonrand. Rotstraal heeft deze woekeringen niet.
Behandeling van rotstraal
Zorg dat de smid regelmatig komt, hij kan de stralen ‘schoonsnijden’ waardoor de rotstraal gemakkelijker te behandelen is. Daarna kan je de stralen wassen met bijvoorbeeld betadine-shampoo of een biotex-sopje. Droog de onderkant van de hoeven af en doe er dagelijks een gel met Effectieve Micro-organismen op.
Voorkomen en behandelen van rotstraal: Effectieve Micro-organismen
Beter dan behandelen, is natuurlijk voorkomen van rotstraal. Ten eerste moet je zorgen dat je paard droog staat en dat de hygiëne op orde is. In de stal moet je paard niet in de urine staan en in paddock of weiland moeten er droge en moddervrije stukken zijn om te staan. Daarnaast kan je de stralen preventief behandelen met Effectieve Micro-organismen (EM). Dat zijn ‘goede’ bacteriën, gisten en schimmels welke de ‘slechte’ bacteriën verdrijven. Ze ondersteunen de gezondheid van de straal en versnellen de genezing als er een plekje ontstaat. Effectieve Micro-organismen zorgen ervoor dat het natuurlijke evenwicht in de straal hersteld wordt en dat schadelijke micro-organismen geen kans meer krijgen.
Behandeling van hoefkanker: stapelen
Hoefkanker moet altijd door de dierenarts gezien worden en vaak is het nodig om de woekeringen uit te snijden onder verdoving, of zelfs narcose. Daarna kun je meerdere dingen doen om te voorkomen dat het terugkeert. Het meest effectief is het stapelen van de verschillende maatregelen. Op de hoef en straal kan je Effectieve Micro-organismen (EM) gebruiken, om de natuurlijke balans in de hoef te herstellen. Cannabinoïden als supplement werken ontstekingsremmend en tegen de pijn. Een ander interessant supplement is thymoquinone, dat uit zwarte komijn gewonnen wordt. Deze stof staat bekend om zijn ontstekingsremmende, anti-oxidante en kanker-remmende werking. Thymoquinone en cannabidol versterken elkaars effect.
Voorkomen van hoefkanker: weerstand op peil en goed stalmanagement
Om hoefkanker te voorkomen, is het heel belangrijk dat de weerstand van je paard goed is. Dat bereik je met goed ruwvoer, voldoende vitaminen en mineralen, geen graanrijk krachtvoer en een goede hygiëne. Ook voldoende vrije beweging, zodat het hoefmechanisme de bloedsomloop in de hoeven op gang houdt, is heel belangrijk. Daarnaast moet je paard natuurlijk altijd op tijd naar de hoefsmid of bekapper. Met het mineraal silicium bevorder je bovendien de hoefkwaliteit. Hoeven worden er steker en gezonder door.
Bronnen:
- Khader M, Eckl PM. Thymoquinone: an emerging natural drug with a wide range of medical applications. Iran J Basic Med Sci. 2014;17(12):950-957.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4387230/ - Jongbloets, A.M.C. & Sloet van Oldruitenborgh-Oosterbaan, M.m & Meeus, P.J.H.M. & Back, Willem. (2005). Straalkanker: een (auto-)immuungemedieerde aandoening? Tijdschr Diergeneeskd.. 130.
https://www.researchgate.net/publication/46658470_Straalkanker_een_auto-immuungemedieerde_aandoening - Preventing and treating thrush in horses. Michigan State University. https://www.canr.msu.edu/news/thrush_in_horses
- Rotstraal bij paarden is een lastige kwaal. Agriton 2015. https://www.emvereniging.nl/wp-content/uploads/2015/03/agriton-krant-2015-em-varkens-paarden.pdf