Bloedzuigers, wat is de functie van deze beestjes?
Bloedzuigers: het woord wekt bij veel mensen de associatie op met kwakzalvers uit de middeleeuwen, toen de moderne geneeskunde nog niet was uitgevonden. En als je wel eens in een regenwoud gewandeld hebt, kan je een fikse aversie tegen deze beestjes hebben ontwikkeld. Tegenwoordig worden medicinale bloedzuigers echter opnieuw ingezet voor behandelingen, ook bij paarden. Hoe zit dat?
Overig

17 juni '25 • 2 min leestijd
Bloedzuigertherapie, oftewel hirudotherapie, bestaat eruit dat meerdere bloedzuigers op een strategische locatie worden geplaatst, bijvoorbeeld op een kogel. Ze bijten het paard en blijven één à anderhalf uur hangen om bloed te zuigen. Daarna laten de bloedzuigers weer los en blijft de wond nog een tijdje bloeden. Bij het aanbijten geven de bloedzuigers allerlei stoffen af in hun speeksel, die onder meer pijnstillend werken. Ook antistollingsmiddelen zitten in het speeksel, dit is de reden dat de wond lang blijft nabloeden. Ook tijdens het bloedzuigen zelf komen nog stoffen vrij uit de bloedzuiger, die in het bloed van het paard terechtkomen.
Medicinale stoffen
Volgens de behandelaars die met bloedzuigers werken zitten er zo’n 80 medicinale stoffen in het speeksel van bloedzuigers. Deze stoffen vormen de basis van de werkzaamheid van de behandeling. Bloedzuigers worden voor een scala aan aandoeningen ingezet. Bij mensen bijvoorbeeld voor het afvoeren van opgehoopt bloed na plastische chirurgie. In Oost-Europa, Azië en Rusland benadrukken gebruikers van hirudotherapie het nut van bloedzuigers bij het behandelen van artritis, hoge bloeddruk en glaucoom (hoge oogboldruk). In Europa en Amerika worden ze vooral ingezet bij bloedvatproblemen en plastische chirurgie. Ook bij hematomen (onderhuidse bloedingen), die vaak ontstaan na een fikse klap of ongeluk, zijn bloedzuigers effectief gebleken.
Inzet bloedzuigers bij paarden
Behandelaars die bloedzuigers bij paarden inzetten vertellen dat de beestjes kunnen ondersteunen bij:
- CPL en mok
- Vochtophopingen op de benen zoals gallen of einschuss
- Lymfeproblemen
- Hematomen en trombose
- Abcessen en uierontsteking
- Artrose en spat
- Hoefproblemen en hoefbevangenheid
- Peesproblemen
- Coördinatieproblemen, rug- en wervelproblemen
- Drukplekken en spierpijn
- Slecht genezende wonden en littekens
Vaak worden bloedzuigers ingezet als aanvulling op lymfedrainage en/of cranio sacraaltherapie.
Bloedzuiger als dierenartsassistent
Iets wat je vast nog niet wist over bloedzuigers: Ze worden ook ingezet als hulpmiddel om bloed te tappen. Bijvoorbeeld in dierentuinen of bij wilde dieren. Het levert minder stress op voor deze dieren dan het bloedtappen met een naald, en na het corrigeren van de bloedwaarden voor de invloed van de bloedzuiger kan er gewoon met de bloedmonsters gewerkt worden in het laboratorium.
Bronnen:
Nowicki A, Jaworska J, Baranski W. Leech therapy in the treatment of a penile haematoma in a stallion. Veterinarni Medicina. 2021 Jun;66(6):266-271. DOI: 10.17221/163/2020-vetmed. PMID: 40201147; PMCID: PMC11975388.
Alves R, Policarpo I. Animals and Human Health : Where Do They Meet?∗ Ethnozoology. 2017 Oct:233-259. PMCID: PMC7150316.