Alternatieve geneeswijzen voor paarden
Naast de reguliere gezondheidszorg voor paarden door dierenartsen, is er een grote hoeveelheid aan alternatieve therapieën beschikbaar voor paarden. Zo veel zelfs, dat het soms lastig is om door de bomen het bos te zien. Welke alternatieve geneeswijzen voor paarden zijn er? En zijn ze eigenlijk wel allemaal zo alternatief?
Welzijn

2 juli '25 • 5 min leestijd
Hieronder een overzicht van de belangrijkste alternatieve zorg voor paarden. Sommige daarvan, zoals fysiotherapie, zijn inmiddels zo ingeburgerd dat je ze eigenlijk helemaal niet meer alternatief kunt noemen. Bij andere behandelingen is het wetenschappelijk bewijs voor de werking nog dun of zelfs helemaal afwezig. Alternatieve therapieën kunnen worden gebruikt om een verscheidenheid aan aandoeningen en problemen bij paarden te behandelen, vaak als aanvulling op traditionele veterinaire zorg.
Fysiotherapie
Een therapie die gebruikmaakt van oefeningen, massage en andere technieken om de mobiliteit en functie te verbeteren en pijn te verminderen. Fysiotherapie is dermate normaal en bewezen effectief dat het niet als een alternatieve geneeswijze gezien wordt. Het is vooral aanvullend op de algemene geneeskunde. Veel paardenfysiotherapeuten hebben ook de humane opleiding fysiotherapie gevolgd of zijn geschoold als dierenarts. Dit geldt echter zeker niet voor iedereen, er is ook een heel scala aan kortere private opleidingen, van wisselende kwaliteit. Het is dus belangrijk om een echte en goede fysiotherapeut te zoeken voor je paard.
Osteopathie
Een manuele therapie die zich richt op het behandelen van bewegingsproblemen in het lichaam, met name in de gewrichten, spieren en weefsels. Osteopathie gaat uit van de veronderstelling dat een verminderde beweeglijkheid, van weefsels en structuren in het lichaam, een nadelige invloed op de gezondheid kan hebben. Osteopaten proberen om een dergelijke disfunctie met hun handen op te sporen en weer beweeglijker te maken. Veel osteopaten voor paarden zijn tevens fysiotherapeut, maar niet allemaal. Opleidingen voor osteopaten verschillen ook sterk: van meerjarige diepgaande trajecten tot korte cursusjes. Osteopathie is een meer holistische benadering van het paard dan chiropractie.
Chiropractie
Een therapie die zich richt op de diagnose en behandeling van mechanische aandoeningen van het bewegingsapparaat, met name de wervelkolom. De gewrichten worden hierbij gemanipuleerd. De meeste officiële chiropractors voor paarden zijn ook opgeleid als dierenarts. Maar wederom geldt dat niet voor iedereen. In Nederland wordt chiropractie als alternatieve geneeswijze gezien, in sommige andere Europese landen valt het onder de reguliere geneeskunst.
Cranio-sacraal therapie
Bij deze therapie wordt gewerkt aan de fascia, vooral die van het hoofd / de hersenvliezen. Met kleine manuale mobilisaties probeert de therapeut om blokkades van schedel tot wervelkolom op te heffen zodat het hersenvocht, dat door die wervelkolom stroomt, vrijelijk kan bewegen. Dit heeft volgens de behandelaars een positief effect op de gehele gezondheid en welzijn van het paard.
Manuele Lymfe Drainage
MLD is een speciale (zachte) massage techniek die direct inwerkt op het lymfesysteem waardoor het beter gaat stromen. Manuele Lymfe Drainage heeft direct invloed op meerdere orgaansystemen in het lichaam en wordt breed ingezet. Het werkt ontspannend en richt zich op het parasympatische zenuwstelsel. Het zorgt voor de afvoer van afvalstoffen, vocht, kapotte cellen (schade), is ontstekingsremmend, pijnstillend, rustgevend en ondersteund bij herstel na o.a. een blessure. Ideaal om in te zetten bij; stalbenen, CPL, einshuss, hoefbevangenheid, zomereczeem, spanning, trauma, IR, blessures etc.
Acupunctuur
Een traditionele Chinese geneeswijze waarbij naalden op specifieke punten in het lichaam worden geplaatst om pijn te verlichten en de gezondheid te bevorderen. Daarbij gaat het niet alleen om het behandelen van spieren en gewrichten, maar ook bijvoorbeeld bepaalde organen of het zenuwstelsel (stress).
Lasertherapie
Het gebruik van licht van een specifieke golflengte om weefsel te stimuleren en de genezing te bevorderen. Fysiotherapeuten gebruiken zowel bij mensen als bij paarden ook vaak lasertherapie. Het is belangrijk dat dit gebeurt met een deugdelijk apparaat, onder de juiste veiligheidsomstandigheden en met de juiste anatomische kennis. Ga dus niet zomaar zelf aan de slag met een laserapparaat van een Chinese webwinkel (alleen al vanwege het brandgevaar)!
Bloedzuigertherapie / hirudotherapie
Bloedzuigers geven zo’n 80 medicinale stoffen af aan het paard via hun speeksel. Deze stoffen vormen de basis van de werkzaamheid van de behandeling. Bloedzuigers worden onder meer ingezet bij hematomen en CPL.
Guasha therapie
Het is een techniek waarbij je met een speciaal gevormde steen, zoals een Jade, Agaat of Bianstone over de huid schraapt. Dit schrapen zorgt ervoor dat de doorbloeding wordt gestimuleerd, waardoor blokkades worden opgeheven en alles weer gaat stromen. Het bloed neemt eventuele afvalstoffen mee. Ook kan je hier mee spieren(knopen) losmaken en ontspannen. Het is een ontspannende massage die ook pijnstillend werkt.
Kinesiotaping
Het gebruik van elastische tape om spieren te ondersteunen, de bloedsomloop te stimuleren en pijn te verminderen. Veel fysiotherapeuten gebruiken dit aanvullend op hun gewone werk.
Hydrotherapie
Fysiotherapie in het water om spieren te ontspannen, de bloedsomloop te stimuleren en de genezing te bevorderen. Ook vaak gebruikt door fysiotherapeuten, in de vorm van een aquatrainer.
Massage
Het gebruik van verschillende technieken om spieren te ontspannen, de bloedsomloop te stimuleren en pijn te verminderen. Ook vaak gebruikt door fysiotherapeuten. Er is veel verschil in aard en opleiding van paardenmasseurs in Nederland.
Kruidengeneeskunde
Kruidengeneeskunde, ook wel fytotherapie, ('behandeling met planten') genoemd, is het behandelen van gezondheidsklachten en ziekten met plantaardige middelen. Van oudsher worden overal ter wereld planten gebruikt om gezondheidsproblemen te bestrijden. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt ook steeds vaker dat planten daadwerkelijk geneeskrachtige werking hebben. Het is echter per plant of kruid verschillend hoe hard dit bewijs is. In de kruidengeneeskunde wordt vaak met geconcentreerde extracten of met gedroogde poeders van kruiden gewerkt. In sommige gevallen hebben kruiden en planten een synergetische werking, waardoor mengsels van kruiden elkaar versterken bij de aanpak van problemen.
Zouttherapie
Zouttherapie, ook wel halotherapie genoemd, biedt ondersteuning bij ademhalings- en huidproblemen bij paarden. Deze therapie maakt gebruik van de zuiverende werking van zout om de luchtwegen en huid van het paard te reinigen. Het paard ademt de zouten in. Het is vooral binnen de wereld van de renpaarden een bekende therapie.
Aromatherapie
Het gebruik van etherische oliën om fysieke en emotionele gezondheid te bevorderen. Deze oliën kunnen bijvoorbeeld onder de neus van het paard gehouden worden.
Bachbloesemtherapie
Het gebruik van bloesemremedies om emotionele en mentale balans te herstellen. Een voorbeeld is het gebruik van Bach rescue spray in stress situaties.
Homeopathie
Een alternatieve geneeswijze die gebruikmaakt van sterk verdunde stoffen om het zelfherstellend vermogen van het lichaam te stimuleren. Homeopathie is iets anders dan kruidengeneeskunde, aromatherapie of bachbloesemtherapie, waarbij (krachtige) extracten van planten gebruikt worden, met veel inhoudsstoffen. Homeopathie wordt vaak bekritiseerd als kwakzalverij, juist vanwege het gebrek aan inhoudsstoffen in de gebruikte middelen.
TTouch (Tellington Touch)
Een methode die gebruikmaakt van specifieke aanrakingen en oefeningen om het lichaamsbewustzijn en de coördinatie te verbeteren.
Magnetische therapie
Het gebruik van magnetische velden om pijn te verlichten en de genezing te bevorderen. Een magnetiseur wekt deze magnetische velden op middels handoplegging.