askHELTIE HELTIEhorse® Mycotoxinen: gifstoffen uit schimmels die schadelijk zijn voor paarden

Mycotoxinen: gifstoffen uit schimmels die schadelijk zijn voor paarden

In de wereldwijde voedselvoorziening voor mens en dier vormen schimmels een flinke bedreiging. Schimmels produceren zogenaamde mycotoxines, oftewel giftige afvalstoffen. Wanneer paarden te veel van deze mycotoxines binnenkrijgen kunnen zich leverproblemen, een verzwakt immuunsysteem en spijsverteringsproblemen ontwikkelen.

Spijsvertering

Ziekten

14 juni '25 • 3 min leestijd

Mycotoxines krijgen een kans door verkeerde opslag en vochtige oogsten van paardenvoer zoals hooi, gras en krachtvoer. De giftige afvalstoffen van schimmels in bijvoorbeeld kuil zijn meestal onzichtbaar en geurloos, maar kunnen wél invloed hebben op de gezondheid van je paard.

Maïs, granen, gras

Eén van de meest voorkomende groepen mycotoxines zijn de fumonisinen, die op maïs kunnen voorkomen. Maar ook andere schimmels, zoals aspergillus schimmels, kunnen gifstoffen produceren. Vooral onder warme en vochtige omstandigheden kunnen de schimmels toeslaan in maïs en granen. Ook in (voordroog/kuil van) gras of grasklaver kunnen zich schimmels ontwikkelen die gifstoffen produceren. Door klimaatverandering breiden mycotoxines zoals Fumonisinen zich uit. Bijvoorbeeld omdat planten onder warmere omstandigheden worden opgeslagen. Maar ook doordat weides onder druk staan vanwege droogte. Dat leidt ook tot meer mycotoxines, zo blijkt uit Oostenrijks onderzoek.

Gezondheidsrisico’s

De gezondheidsrisico’s van mycotoxines zijn groot. Deze afvalstoffen zijn namelijk schadelijk op celniveau. Ze verstoren basale lichamelijke processen en kunnen zo een invloed hebben op de algemene gezondheid van mens en dier. Bij mensen kunnen door fumosininen zelfs kanker en neurologische aandoeningen ontstaan. In paarden zien we vaak overmatig speekselen, leverproblemen en een verlaagde weerstand door mycotoxines. Bij ernstige gevallen kan een hersenziekte ontstaan. Ook spijsverteringsproblemen komen veel voor. Daarnaast wordt de algemene weerstand aangetast door deze gifstoffen. Daardoor krijgen andere ziektes sneller een kans. De vergiftiging is meestal niet acuut, maar het resultaat van een chronische, jarenlange, blootstelling aan te veel mycotoxines. Behandeling kan moeizaam zijn.

Essentiële oliën en kruiden

Om te voorkomen dat schimmels kunnen toeslaan op voedingsmiddelen voor mens en dier, worden vaak pesticiden gebruikt. Vanwege de negatieve bijwerkingen van deze chemische stoffen wordt veel onderzoek gedaan naar plantaardige alternatieven hiervoor. Uit dat onderzoek blijkt dat met name essentiële oliën een goede vervanging kunnen zijn. Niet alleen om granen beter te bewaren, maar ook als supplementen om de schimmels en hun afvalproducten in het dier zelf te bestrijden. Essentiële oliën van bijvoorbeeld rozemarijn en oregano zijn daar goede voorbeelden van. Dit soort plantenextracten hebben een rijke en complexe samenstelling, met veel krachtige stoffen zoals flavonoïden en andere anti-oxidanten. Ze reduceren de negatieve effecten van mycotoxinen. Ook bijvoorbeeld kaneel heeft een in het laboratorium aangetoonde werking tegen fusariumschimmels. Een supplement van deze kruiden kan je paard daarom ondersteunen bij het bestrijden van mycotoxines. Het toevoegen van goede schimmels en gisten aan voer kan bovendien de positieve darmflora versterken.

Bronnen:

Anumudu CK, Ekwueme CT, Uhegwu CC, et al. A Review of the Mycotoxin Family of Fumonisins, Their Biosynthesis, Metabolism, Methods of Detection and Effects on Humans and Animals. International Journal of Molecular Sciences. 2024 Dec;26(1):184. DOI: 10.3390/ijms26010184. https://europepmc.org/article/MED/39796041

Böswald LF, Gottschalk C, Kaltner F, et al. Feed-induced hypersalivation in horses from Austria, Germany and Switzerland. Equine Veterinary Journal. 2024 Nov. DOI: 10.1111/evj.14433. https://europepmc.org/article/MED/39548687

Hof H, Schrecker J. Fusarium spp.: infections and intoxications. GMS Infectious Diseases. 2024 ;12:Doc04. DOI: 10.3205/id000089. https://europepmc.org/article/MED/39386384

Son V, Penagos-Tabares F, Hollmann M, et al. Changes in the nutrient profile and the load of mycotoxins, phytoestrogens, and pesticides in horse pastures during spring and summer in Austria Journal of Equine Veterinary Science. 2023. https://europepmc.org/article/AGR/IND608695878

Zhang X, Chen J, Ma X, et al. Mycotoxins in Feed: Hazards, Toxicology, and Plant Extract-Based Remedies. Metabolites. 2025 Mar;15(4):219. DOI: 10.3390/metabo15040219. PMID: 40278348; PMCID: PMC12029259. https://europepmc.org/article/MED/40278348

Martinko K, Mioč E. Antifungal Effect of Cinnamon Bark Extract on the Phytopathogenic Fungus Fusarium sporotrichioides. Food Technology and Biotechnology. 2024 Dec;62(4):458-464. DOI: 10.17113/ftb.62.04.24.8448. https://europepmc.org/article/MED/39830871

Ook interessant:

Voeding

Ziekten

Welzijn

Gezondheidsproblemen als een verstoord immuunsysteem, een overbelaste lever kunnen worden veroorzaakt door mycotoxines. Dit kan dan vage klachten geven zoals een verminderde weerstand, huidproblemen, slechte hoefgroei en gedragsveranderingen. Maar wat zijn mycotoxines, hoe krijgen paarden deze binnen en wat zijn natuurlijke ingrediënten om mycotoxines in paarden af te voeren?

Wat zijn mycotoxines bij paarden?

Gezondheidsproblemen als een verstoord immuunsysteem, een overbelaste lever kunnen worden veroorzaakt door mycotoxines. Dit kan dan vage klachten geven zoals een verminderde weerstand, huidproblemen, slechte hoefgroei en gedragsveranderingen. Maar wat zijn mycotoxines, hoe krijgen paarden deze binnen en wat zijn natuurlijke ingrediënten om mycotoxines in paarden af te voeren?. Wat zijn mycotoxines? Myotoxines en endotoxines zijn giftige stoffen die worden geproduceerd door schimmels. Hooi (voordroog en kuil voornamelijk), gras (wat omgeslagen is waaronder het kan broeien) stro, granen, krachtvoer en andere voedingsmiddelen kunnen deze mycotoxines bevatten. Vooral als deze niet optimaal zijn opgeslagen, is er een kans dat mycotoxines aanwezig zijn. Met het blote oog zijn mycotoxines niet zichtbaar, maar de invloed op de gezondheid van jouw paard kan wel enorm groot zij...

Spijsvertering

Voeding

Ruwvoer voor paarden komt in verschillende vormen. Van kleine baaltjes droog kruidenhooi tot grote pakketten in plastic gebaalde kuil of voordroogkuil. Wat zijn eigenlijk de verschillen in voedingswaarde tussen deze diverse soorten ‘verpakt gras’? En: wat is het beste voor je paard?

Het verschil tussen hooi, voordroog en kuil

Ruwvoer voor paarden komt in verschillende vormen. Van kleine baaltjes droog kruidenhooi tot grote pakketten in plastic gebaalde kuil of voordroogkuil. Wat zijn eigenlijk de verschillen in voedingswaarde tussen deze diverse soorten ‘verpakt gras’? En: wat is het beste voor je paard?. Ruwvoer is van levensbelang voor paarden. De vezels uit ruwvoer vormen voor het spijsverteringssysteem de belangrijkste bron van energie. In de dikke darm van je paard zet een heel scala aan micro-organismen de vezels om in vluchtige vetzuren. Die worden vervolgens door de darmen opgenomen en gebruikt voor de energievoorziening, warmteproductie, bouwstoffen en vitaminen. Vezelrijk ruwvoer is daarom superbelangrijk voor de gezondheid van een paard. Van raaigras tot natuurhooi Het meeste ruwvoer d...

Spijsvertering

Voeding

Heeft jouw paard regelmatig een vieze staart en komt er veel water met de mest mee? Dit is meestal het gevolg van een verstoorde darmflora. Niet alle paarden kunnen de lichte verzuring die optreedt bij verpakt hooi of voordroogkuil even goed aan. Het fermentatieproces in dit verpakte hooi leidt dan tot een minder goede spijsvertering en het ontstaan van mestwater. Wat is de oplossing?

Verpakt hooi/voordroog hooi is vaak de veroorzaker van mestwater bij paarden

Heeft jouw paard regelmatig een vieze staart en komt er veel water met de mest mee? Dit is meestal het gevolg van een verstoorde darmflora. Niet alle paarden kunnen de lichte verzuring die optreedt bij verpakt hooi of voordroogkuil even goed aan. Het fermentatieproces in dit verpakte hooi leidt dan tot een minder goede spijsvertering en het ontstaan van mestwater. Wat is de oplossing?. Veel paardeneigenaren proberen van alles wanneer hun paard met een vieze staart rondloopt en er steeds mestwater met de mest meekomen. Helaas hebben supplementen meestal weinig (of alleen een tijdelijk effect) op dit probleem. Verschil tussen onverpakt en verpakt (voordroog)hooi Een goede baal ruwvoer ruikt fris, is mooi stengelig en het gras dat erin zit is uitgebloeid. Het is belangrijk dat het gras bovendien droog genoeg is op het moment dat het hooi gebaald wordt, want anders kan schimmelvor...

Vragen? AskHELTIE!

Ben je op zoek naar advies over jouw hond of paard? Of wil je meer weten over aandoeningen of ingrediënten? Neem gerust contact op met AskHELTIE en we helpen je graag! .