De pagina waar je naar zocht is niet (meer) beschikbaar
Was je opzoek naar informatie over je Paard of Hond? Bekijk hieronder onze laatste artikelen!
404-Fout
Oeps, daar ging iets mis! Deze pagina bestaat niet (meer). Ga naar onze homepagina en kies daar waar je heen wil. Kom je er niet uit, neem dan contact met ons!
Paardenartikelen
Gastblog
Lymfesysteem
Gastblog Marjan Cornelis: Hoe voorkom je dat CPL verergert
Marjan Cornelis is orthomoleculair voedingsadviseur en lymfedrainage therapeut voor paarden. Ze heeft veel ervaring met het behandelen van paarden met CPL en heeft zelf een trekpaard met CPL. In deze gastblog gaat Marjan je meer vertellen over de aandoening CPL. Wat is CPL? Wat kan je doen als je denkt dat je paard CPL heeft en hoe kan je het beste een paard met CPL verzorgen. Maar vooral ook, hoe kan je voorkomen dat CPL verergert? Je leest het in deze blog.. Wat is CPL? Chronisch Progressief Lymfoedeem (=CPL) is een aandoening aan de benen van paarden en komt veel voor bij koudbloeden met behang en bij Friezen. Jaren geleden werd CPL alleen gezien bij zwaardere paardenrassen zoals trekpaarden en Shires, maar tegenwoordig ook bij veel Tinkers en Friese paarden, recent is er helaas ook bij andere rassen CPL geconstateerd. Er zijn verschillende uitingsvormen van CPL en verschillende stadia waarin een paard CPL kan hebben. De afkorting (CPL) staat voor:...
Brandnetel
Detox
Lymfesysteem
Wat is de werking van het lymfestelsel?
Het lymfestelsel van paarden staat volop in de belangstelling. Maar wat is het precies? En wat is er zo bijzonder aan het lymfestelsel van paarden, ten opzichte van dat van mensen? We leggen het uit in dit artikel.. Iedereen kent het bloedvatenstelsel. Dat loopt tussen hart en longen en naar alle uiteinden van je lijf. Maar naast dit leidingensysteem voor bloed, is er nog een tweede vaatstelsel aanwezig in het lichaam van alle zoogdieren. Dit is het lymfestelsel. Structuur van het lymfestelsel De functie van het lymfestelsel is het afvoeren van vocht, met daarin een aantal stoffen. De vloeistof die door het lymfestelsel stroomt noem je lymfevloeistof of lymfe. Het lymfestelsel begint in de weefsels en loopt...
Brandnetel
Lymfesysteem
Paardenbloem
Welke kruiden ondersteunen het lymfestelsel van je paard?
Het lymfestelsel van je paard is belangrijk voor de afvoer van vocht uit de lichaamsweefsels, het opruimen van dode cellen en het afvoeren van afvalstoffen en verontreinigingen. Een goed functionerend lymfestelsel zorgt voor een goed werkend immuunsysteem en een gezond en blij paard.. Wanneer je denkt dat je paard wel wat ondersteuning kan gebruiken, bijvoorbeeld als hij een slechte weerstand heeft, wat moe oogt of vaak dikke benen / stalbenen heeft, dan zijn er natuurlijke kruiden die je in kan zetten. Brandnetel: bloedzuiverend Brandnetel is een bekend kruid voor paarden en werkt bloedzuiverend. In het groeiseizoen kan je de brandnetel zelf plukken: neem dan de jonge toppen en laat deze drogen, om de ‘brand’ eruit te halen. In de winter is een kant-en-klaar supplement handi...
Gedrag
Gastblog
HOPE for Horses: Respect betaalt zich altijd terug
Zo "het leed dat vuurwerk heet" is weer achter de rug voor een poosje. Hoe je jouw paarden ook voorbereidt, het blijft niet hun favoriete dag.. Respect voor de leider Sinds het wegvallen van de leider is de nieuwe leider (Trustful) onzeker tijdens oud en nieuw. Hij rent heen en weer en wil iedereen bij elkaar houden. Wanneer een ander paard stress ervaart, wil hij erbij zijn. Omdat het voor ons niet zo handig is om alle paarden buiten te laten staan is dit het enige moment van het jaar dat er een deur in de stal komt. Ze staan trouwens niet allemaal binnen, sommige paarden vertrouwen op de nieuwe leider zijn kunsten. Die zijn namelijk n...
Brandnetel
Mineralen
Paardenbloem
Rozenbottel
Vier tips om een weerstandsdip bij je paard te voorkomen
In de koude, natte en donkere dagen van de winter krijgen veel paarden een dip in de weerstand. Ook het verharen, als de dagen weer iets langer worden, kan een negatieve invloed op het immuunsysteem hebben. Kan je zo’n weerstandsdip voorkomen? We geven je vier tips.. Tip 1 - Zorg ook in de winter voor voldoende beweging Paarden zijn bewegingsdieren. Maar in de winter is het een stuk minder aantrekkelijk – en soms zelfs onmogelijk - om er met je paard op uit te gaan. Als je alleen een buitenbak tot je beschikking hebt, of overdag moet werken, dan kan dat betekenen dat je paard in de winter een stuk minder beweging krijgt. Zorg er in elk geval voor dat je paard dagelijks zoveel mogelijk vrije beweging heeft, ook als je het zelf buiten niet zo aantrekkelijk vin...
Mineralen
Overig
Voeding
Ehm… mijn paard gebruikt ineens het mineralenbuffet niet meer?!
Dan ben je bloedfanatiek geweest met het opzetten van een mineralenbuffet voor jouw paard. De juiste methode gevonden voor het ophangen of neerzetten van de emmers, allemaal producten aangeschaft en vol enthousiasme de emmers gevuld. De paarden ook enorm enthousiast en de emmers gaan snel leeg. Tot na een paar weken en je ziet dat de paarden geen interesse meer hebben en het water in de emmers vies worden. Wat nu? Was het toch geen goed idee, vonden de paarden het maar eventjes leuk? En vooral wat moet je nu doen?. De eerst keer mogen kiezen kan verwarring geven Vaak als er voor het eerst een mineralenbuffet wordt neergezet bij paarden die het niet kennen, kan het twee kanten opgaan. Of ze snappen niet wat ze er mee moeten en laten het volledig links liggen, of uit enthousiasme worden de emmers direct leeggedronken. Maar beide zijn een teken dat paarden nog niet bewust de keuze maken om een bepaald water te drinken. En dat is best logisch, want onze huidige paarden staan ver af van hun natuurlijke staat va...
Brandnetel
Kruidnagel
Rozenbottel
Welke kruiden geven jouw paard een opkikker voor de weerstand?
Het is winter: donker, koud en nat. Niet de beste omstandigheden voor de weerstand van je paard. Zeker niet omdat de ventilatie soms minder goed is in afgesloten stallen en virussen zich beter staande kunnen houden bij lage temperaturen. Het is dus belangrijk om te zorgen dat de weerstand van je paard optimaal is. Welke kruiden kunnen daarbij helpen?. Er zijn verschillende kruiden die invloed hebben op het immuunsysteem. Zo bevat rozenbottel veel vitamine C, is brandnetel bloedzuiverend en stimuleert echinacea de immuunrespons. We zetten ze voor je op een rijtje. Rozenbottel: antioxidanten werking Een goede manier om de weerstand van je paard een boost te geven is een vloeibaar extract van rozenbottel over het voer te doen. Ook kan je rozenbottel inzetten als onderdeel van een mineralenbuffet. Rozenbottel is rijk aan vitamine C. Uit onderzoek...
Cannabinoïden
Luchtwegen
Zwarte Komijn
Brrr… koud! Wordt mijn paard daar verkouden van?
Paarden zijn geen mensen, dat weten we allemaal. Maar als het koud is, blijft het soms lastig te beoordelen wat je paard daarvan vindt. Hééft je paard het ook koud als het buiten koud ís? En is dat dan eigenlijk een probleem? Wordt je paard daar bijvoorbeeld verkouden van? En wat kan je doen om de weerstand en luchtwegen te ondersteunen?. Paarden voelen zich het fijnst bij temperaturen tussen de -5 en 10 graden. En ja, die comforttemperatuur ligt een stuk lager dan voor ons mensen. Dus dat jij het koud hebt, wil absoluut niet zeggen dat je paard het koud heeft. Dat heeft mede te maken met de spijsvertering van paarden. Bij de vertering van plantenvezels in de dikke darm komt namelijk heel veel warmte vrij. Kortom: paarden kunnen veel beter tegen winterse temperaturen dan mensen. Ze vinden het vaak zelfs lekker! Maatwerk Per indiv...
Voeding
Paardenvoer: luister jij naar marketing of lees je etiketten?
Sociale media is een ideaal platform om nieuwe producten te introduceren, zo ook voor paardenvoer. De mooiste foto’s en verhalen zie je daar voorbij komen met de meeste prachtige gebruikerservaringen en meest mooie verpakkingen. Een muesli voor een stabiele darmfunctie, voer ter ondersteuning van paarden met overgewicht, voer voor paarden met een gevoelige maag, een muesli voor paarden met jeuk/zomereczeem en noem maar op. Allemaal slogans die worden gebruikt om jou als paardeneigenaar over de streep te trekken om dat voer te kopen voor jouw paard (met een aandoening of gezondheidsprobleem).. Maar luister jij naar deze marketing of ben je net zo eigenwijs als ons en lees je altijd eerst etiketten en pas daarna je conclusie te trekken? Marketing vs. Realiteit Er is veel concurrentie in paardenvoerland, zoveel merken, zoveel soorten en ook zoveel wensen van klanten. Een standaard basisbrok zie je bijna niet meer voorbij komen, tegenwoordig zijn er veel soorten brokken, muesli en slobbers verkrijgbaar voor verschillende soorten paarden met verschillende soorten aandoeningen. De marketin...
Overig
Paard op de tocht – probleem of niet?
Je hoort vaak zeggen dat paarden niet op de tocht moeten staan. Maar wanneer spreek je eigenlijk van tocht? En hoe slecht is tocht eigenlijk? We zetten de feiten voor je op een rijtje.. Met het woord ‘tocht’ geven we aan dat het in een binnenruimte waait. Soms is dat een licht briesje, soms is er behoorlijk wat ‘trek’. De grens tussen ventilatie met frisse lucht en hinderlijke tocht is eigenlijk maar lastig te bepalen en vaak ook persoonlijk. Voor tocht is geen keiharde definitie. Virussen eerste oorzaak ziekte Tocht wordt vaak gezien als de oorzaak van ziekte, vooral van verkoudheden. Dat is niet helemaal juist. Ziekte en verkoudheden worden veroorzaakt door virussen, niet doo...
Gedrag
Gastblog
Stress
.png)
HOPE for Horses: Trainen met een getraumatiseerd paard.
Soms koop/krijg je een paard waarvan je al weet dat er een rugzakje bij zit. En soms komt er een paard op je pad waarvan je het vermoeden hebt dat er al wat items in het rugzakje zitten, maar is dat in eerste instantie nog niet duidelijk.. Meeste trauma’s zijn niet fysiek Trauma's zijn zeker niet altijd alleen maar fysiek. Nee, de meeste trauma's die onze paarden oplopen zijn van andere aard, namelijk: Vaak verhuisd Overvraagd Constante pijn Stress van een wisselende kudde Stress van verkeerde huisvesting Ruwvoer van slechte kwaliteit. Slechte kwaliteit van de bodem. Zomaar weer een paar mogelijkheden waar stress vandaan kan komen, maar de lijst is vele malen langer. Veilig voelen op de bodem Een van onze paarden had enorme stress...
Mijten
Voeding
Goede paardenvoeding belangrijk bij mijt
Wanneer je paard last heeft van mijten, dan is het handig om dat probleem via meerdere routes tegelijk aan te pakken. De borstels, dekjes en omgeving van je paard moeten schoon, je paard dient behandeld te worden tegen mijt, huid en weerstand kunnen ondersteuning gebruiken én het is belangrijk dat je paard zo gezond mogelijk eet. Hoe dat zit, lees je in dit artikel.. De gezondheid van een paard is in grote mate afhankelijk van de gezondheid van zijn maagdarmstelsel. De spijsvertering is één van de allerbelangrijkste lichaamsprocessen voor paarden en ze zijn dan ook erg gevoelig voor verstoringen in het spijsverteringskanaal. Een gezonde bacteriepopulatie in de dunne darm, blinde darm en vooral ook dikke darm van je paard is daarom essentieel. Microbioom De bacteriën, schimmels en gisten in de darmen van een paard noemen we de het microbioom. Die naam geeft a...
Hondenartikelen
Cannabinoïden
Huid
Kruidnagel
Luchtwegen
Grasallergie bij honden, wat kan je daaraan doen?
Hatsjoe! Ook een hond kan hooikoorts hebben. Tenminste, bij honden noemen we het meestal grasallergie, maar het is in feite hetzelfde. Zowel mensen als dieren kunnen allergisch reageren op het stuifmeel (pollen) van gras en andere planten. Hoe merk je dat en hoe kan je een hond met grasallergie ondersteunen?. Bij een allergie is sprake van een hyperactief immuunsysteem. Anders gezegd: het lichaam reageert heel overdreven op bepaalde prikkelende stofjes. Zoals bijvoorbeeld graspollen. Bij mensen met hooikoorts is het resultaat heel vaak niezen en snotteren en tranende ogen. Bij honden zie je vaker huidproblemen zoals jeuk en een rode en geïrriteerde huid. Maar ook honden kunnen van een grasallergie gaan niezen of een loopneus en zelfs ademhalingsproblemen krijgen. Ook spijsverteringsproblemen zoals br...
Detox
Herfst: het ideale seizoen om jouw hond een detox te geven!
Detoxen, oftewel het lichaam van de hond reinigen en ontdoen van afvalstoffen, is iets wat wij aanraden om twee keer per jaar te doen. Zowel in het voorjaar, maar ook in het najaar. In deze blog leggen wij je uit waarom detoxen is aan te raden in de herfst.. Wat gebeurt er tijdens een detox? Detox, drainage, ontgiften. Allemaal verschillende termen, maar die allemaal vrijwel hetzelfde betekenen. Een hond bouwt gedurende de tijd allemaal afvalstoffen op in het lichaam. Dit komt door bijv. autogassen, toxines van micro-organismen, voeding, drinkwater en ook door bijvoorbeeld ziekte en/of medicatie. Deze afvalstoffen hopen zich op in het lichaam, o.a. in vetweefsel en zorgen ervoor dat het gehele lichaam en organen minder goed kunnen gaan functioneren....
Detox
Kruidnagel
Hoe ondersteun je de weerstand van jouw hond?
Hedendaagse honden worden niet meer extreem geprikkeld in hun weerstand. Ze hebben een stabiel leefklimaat binnen, krijgen voldoende en goed eten, komen weinig in contact met vreemde (wilde) dieren en worden preventief behandelend tegen mogelijke ziektes. De weerstand van de hond kan daardoor wat slechter zijn, doordat de hond weinig in contact komt met ziekmakers en de weerstand daardoor niet getriggerd wordt. Maar hoe kan je er dan voor zorgen dat de weerstand van jouw hond optimaal blijft?. Naar buiten! Op een natte, stormachtige herfstdag klinkt dit misschien niet zo aantrekkelijk. Maar het buiten zijn is voor de weerstand van jouw hond ( en ook voor onszelf) het allerbeste. Buiten komt de hond namelijk in aanraking met bacteriën, schimmels, uitwerpselen van wilde dieren en met andere honden. En de beste manier om de weerstand van jouw hond te optimaliseren, is door deze in contact te brengen met zoveel mogelijk “ziekmakers”. Want dat triggert de weerstand om sterker te maken waar...
Spijsvertering
Verminderde spijsvertering = verminderde weerstand
De spijsvertering speelt een cruciale rol in de weerstand van de hond. Zo’n 75% van de weerstand komt namelijk uit de darmen. Dit betekent dat als jouw hond spijsverteringsproblemen heeft, de weerstand ook automatisch onder druk komt te staan.. Maagzuur doodt groot deel ziekmakers De maag kan je zien als 1 van de eerste, grote hindernis die ziekmakers (bacteriën, schimmels, virussen etc) moeten overwinnen. De maag bevat maagzuur met een pH waarde van rond de 1-2 . Dit is vrijwel net zo zuur als zoutzuur en daardoor kunnen honden o.a. ook botten verteren, maar een ander voordeel is dat dit ook zo zuur is dat een groot deel van de bacteriën en virussen worden gedood. Darmen verbonden met hele lichaam hond Maagzuur is een belangrijke defe...
Gewrichten
Organen
Spijsvertering
Vijf veelvoorkomende aandoeningen bij honden
We willen natuurlijk allemaal een gezonde en blije hond. Maar ook in Nederland gaan een aantal ziektes rond waar je hond mee besmet kan raken, zoals bijvoorbeeld giardia en kennelkuch. Oudere honden krijgen soms te maken met bijvoorbeeld artritis of staar. In dit artikel vijf aandoeningen waar je als hondenliefhebber iets van moet weten.. Artritis Artritis bij honden is vergelijkbaar met wat mensen ervaren. De gewrichten raken gezwollen en ontstoken, en beweging wordt pijnlijk. Artritis verergert meestal bij het ouder worden. De ontstekingen kunnen in alle gewrichten voorkomen. Meestal zie je artritis vooral in de knieën, schouders en tenen. Er is geen genezing voor artritis, maar omega-3-vetzuren kunnen de zwelling helpen verminderen en enige natuurlijke verlichting bieden. Deze gezonde vetzuren zitten bijvoorbeeld in zalmolie....
Luchtwegen
Zwarte Komijn
Kennelkuch: wat is het en hoe help je jouw hond?
Als hondeneigenaar heb je vast wel eens van kennelkuch gehoord. Dat is een zeer besmettelijke ziekte die met hoesten en snotteren gepaard gaat. Ook kan je hond soms gaan kokhalzen. Het komt vaker voor bij honden met een slechte weerstand. Hoe voorkom je kennelkuch en hoe kan je je hond ondersteunen als hij hoest?. Kennelkuch is een eigenlijk een verzamelnaam voor besmettelijke infecties van de voorste luchtwegen bij honden. De infectie, die vooral in de neus, keel en luchtpijp zit, kan veroorzaakt worden door verschillende virussen en bacteriën. Bijvoorbeeld (para)influenza-virussen of adenovirussen. Heel besmettelijk Kennelhoest is heel besmettelijk. Je hond kan besmet raken als hij met andere honden in aanraking komt. Niet alleen in kennels, maar ook bijvoorbeeld op een speelveldje. Het is daarom goed o...
Cannabinoïden
Kruidnagel
Hoe geef je een hond kruidnagelextract?
Kruidnagel heeft een enorme geneeskrachtige werking bij honden en is zeer veelzijdig inzetbaar. Het kan ingezet worden bij onrust, bij pijn en tegen ontstekingen. Alleen kruidnagelextract heeft 1 nadeel, het heeft een hele sterke geur en smaak waardoor niet alle honden het heel smakelijk vinden. Dus hoe geef je een hond kruidnagelextract?. Over het voer Kruidnagelextract is een vloeibaar product en kan daardoor heel goed over het voer worden verstrekt. Of je nu vers vlees geeft, brokken of natvoer, het kan overal over worden toegepast. Wat wel belangrijk is, is om altijd te starten met een lage dosering. Door de krachtige geur en smaak moeten veel honden even wennen aan de kruidnagel. Start daarom altijd met bijvoorbeeld een druppel en bouw het rustig op gedurende een aantal dagen. Voor gewoon onderhoud hoef je een kruidnagelextra...
Huid
Silicium
Silicium: Goed voor vacht en huid van je hond
Huidproblemen komen regelmatig voor bij honden. Het mineraal silicium is belangrijk voor de opbouw en gezondheid van huid, vacht en nagels. Wanneer de huid niet zo elastisch is of snel kapot gaat, dan kan dit wijzen op een siliciumtekort. Ook de kwaliteit van vacht en haren kan teruglopen als een hond te weinig van dit mineraal binnenkrijgt. Als je hond vaak huidproblemen heeft, kan silicium dus ondersteunen.. Silicium is noodzakelijk voor alle zoogdieren. Het mineraal draagt bij aan de opbouw van huid, nagels, haar, kraakbeen, pezen, banden, gewrichtsvloeistof en bot. Er is behoorlijk wat onderzoek gedaan naar het effect van silicium op huid en haar bij mensen. Daaruit blijkt dat bijvoorbeeld mensen met zonneschade op hun huid, zoals levervlekken en rimpels, duidelijke verbeteringen zien na 20 weken silicium slikken. Ook braken nagels en haren van de proefpersonen veel minder snel af. Dat komt omdat...
Cannabinoïden
Huid
Kruidnagel
Luchtwegen
Kruidnagel: waarom dit zo goed werkt bij allergieën
Pollenallergie, stofallergie, vlooienallergie, mijtenallergie, graanallergie, etc. Honden kunnen voor van alles allergisch zijn. Dit kan resulteren in jeukklachten, maar een allergie kan ook enorme gezondheidsklachten geven. Bij honden met een allergie raden wij vaak een kruidnagelextract aan, maar waarom is dat? Wat is er zo bijzonder aan kruidnagel?. Kruidnagel zorgt voor balans in lichaam en geest Iedereen kent kruidnagel als de gedroogde, ongeopende bloemknop die je als specerij kan gebruiken in de keuken. Maar wist je dat juist de gehele plant en de bloem de geneeskrachtige werking heeft? Van de gehele plant wordt daarom ook een kruidnagelextract gemaakt. Kruidnagel is rijk aan (fyto)cannabinoïden en deze ondersteunen het endocannabinoïdensysteem (ECS) . Dit klinkt als cannabis en het heeft ook overeenkomsten, maar zonder de verslavende w...
Zalmolie
Waarom visolie de beste vetzuren voor je hond bevat
Je hebt er vast wel eens van gehoord: gezonde onverzadigde vetzuren. Niet alleen voor mensen belangrijk, maar ook voor honden. Bijvoorbeeld bij hartproblemen of gewrichtsontstekingen. Als je omega 3 vetzuren geeft, is het wel belangrijk dat de samenstelling van de vetzuren correct is. goed om te weten: Visolie bevat de beste en meest effectieve gezonde vetzuren voor je hond.. Visolie, bijvoorbeeld olie van gekweekte zalm, bevat een aantal verschillende omega 3 vetzuren. Ook plantaardige oliën zoals lijnzaadolie bevatten omega 3, maar daarbij gaat het om andere soorten. In visolie zit zowel EPA als DHA en die twee stoffen zijn beide erg belangrijk voor je hond. Dat hebben een reeks wetenschappelijke onderzoeken aangetoond. Hart- en vaatziekten Je hebt vast wel eens gehoord dat vis goed is tegen hart- en vaatziekten. Dat geldt niet alleen bij mensen, maar ook bij honde...
Zalmolie
Wat is het verschil tussen olie van gekweekte en wilde zalm?
Zalmolie is een gezonde toevoeging voor je hond. De vetzuren in deze visolie passen namelijk erg goed in een verantwoord dieet. Zalmolie kan komen van wilde gevangen zalm of van gekweekte zalm. Er zijn een aantal verschillen tussen wilde en gekweekte zalm, maar de vetzuursamenstelling is ongeveer hetzelfde. Bij wilde zalm zitten wel wat knelpunten rondom verontreinigingen en duurzaamheid.. Zalmolie is rijk aan de omega 3 vetzuren EPA en DHA. Daarnaast zitten ook omega 6 en 9 vetzuren in zalmolie. Al deze onverzadigde vetzuren zijn heel belangrijk voor het immuunsysteem en de gezondheid van hart en bloedvaten. Ook zorgt zalmolie voor een gezonde en glanzende vacht. Daar komt bij dat honden zalmolie vaak heel erg lekker vinden! Voordelen van zalmolie bij honden Zalmolie heeft meerdere gezondheidsvoordelen voor je hond: Ondersteunt vacht en huid Stimuleert het brein Versterkt het imm...
Detox
Wanneer geef je jouw hond een detox?
Een detox voor honden… dat klinkt misschien een beetje raar. Detoxen is toch een rare hobby met groene drankjes voor beroemdheden die niks beters te doen hebben? Mis! Wist je dat een detox eigenlijk een heel natuurlijk proces is, waarbij het lichaam van binnenuit gereinigd wordt en het immuunsysteem versterkt wordt? Ook voor je hond kán een detox dus best een goed idee zijn.. Een detox-supplement is een extract van kruiden die bloedzuiverend werken en goed zijn voor de lever- en nierfunctie. Ook de galfunctie wordt versterkt door een detox. Daardoor wordt de spijsvertering beter. Je geeft een detox altijd als een kuur van maximaal een week en alleen aan gezonde honden. Gezonde lever, nieren en weerstand Elk dier, ook jouw hond, krijgt verontreinigingen binnen uit de omgeving. Bijvoorbeeld uit lucht, bodem of water. Maar ook de gewone lichaamsprocessen, zoals beweging...