Het lymfestelsel heeft verschillende functies. De lymfeklieren filteren afvalstoffen, schadelijke bacteriën en gifstoffen uit het lymfevocht en zorgen dat alles afgevoerd wordt. Dit is van belang voor de weerstand en het zelfherstellend vermogen van je paard. Ook de vochtbalans in het paardenlichaam wordt door het lymfestelsel geregeld. Wanneer de lymfeklieren en lymfevaten niet meer goed werken dan kunnen vochtophopingen ontstaan. Je ziet dan dikke benen, oedeem of CPL. Vooral bij de benen is de lymfstroom kwetsbaar. De aanvoer en afvoer van lymfevocht kan beschadigd worden door een wondje of door te weinig beweging. Bij verwondingen aan de benen ontstaan vaak vochtophopingen omdat lymfevocht niet weg kan. Bij CPL ontstaan dan bovendien verdikkingen en ribbels aan de benen. CPL, einschuss, een slechte weerstand en sommige ‘vage klachten’ hebben meestal een link met een verstoord lymfesysteem.

Kruiden voor lymfe

Kan jouw paard wel wat ondersteuning gebruiken voor zijn lymfestelsel? Je herkent lymfeproblemen aan een slechte weerstand, vermoeidheid, benauwdheid of dikke benen. Er zijn meerdere kruiden die kunnen ondersteunen. Vaak versterken deze kruiden elkaar in onderlinge samenhang. Brandnetel is een mooie basis om het bloed te zuiveren, dus begin daar altijd mee. Kruiden die vervolgens nuttig zijn voor het lymfestelsel zijn: kleefkruid, munt, berk, gember, echinacea en kurkuma. Hieronder beschrijven we deze kruiden één voor één. Gezamenlijk hebben ze een reinigende werking op de lymfe en bevorderen ze een goede vochtafvoer en lymfestroom.

Brandnetel als basis

Brandnetel werkt bloedzuiverend. Een vloeibaar extract van brandnetel is hoog gedoseerd en goed opneembaar. Een kuur van één of twee weken geeft het immuunsysteem en het lymfestelsel van je paard een boost. Deze natuurlijke zuivering van het lichaam is niet belastend en kan aan alle paarden gegeven worden, ook aan paarden voor wie een detox te heftig zou zijn. Een brandnetelkuur vormt de basis voor het ondersteunen van het lymfesysteem van je paard. Voordat je aan een extract met andere kruiden begint, is een brandnetelkuur dus altijd aan te raden.

Berk helpt afvalstoffen afvoeren

In een kruidenextract voor de lymfe zit vaak berk (betula). De schors en het sap van de berk zijn in Scandinavië, Siberië en Noord Amerika al eeuwen een traditioneel medicijn. Berk heeft een breed scala aan toepassingen, die ook in wetenschappelijke onderzoeken zijn aangetoond. De plant stimuleert de nierfunctie en helpt zo afvalstoffen af te voeren en vochtophopingen en zwellingen te verminderen. Ook zitten er ontstekingsremmende en anti-oxidante stoffen in. Berk is de laatste jaren ook onderzocht om de anti-carcinogene eigenschappen en als middel tegen reuma. Het staat traditioneel bovendien bekend als middel tegen gezwollen en ontstoken lymfeknopen en draagt bij aan wondheling.  

Echinacea voor de weerstand

Echinacea, oftewel zonnehoed, staat bekend als een plant die de weerstand ondersteunt. De stoffen in deze plant stimuleren de cellen van het immuunsysteem, zoals leukocyten en T-cellen. Zo kan de natuurlijke verdediging van je paard beter functioneren. Daarnaast werkt echinacea ontstekingsremmend en antibacterieel, is het goed tegen huidaandoeningen en helpt het bij het opruimen van dode cellen. In de traditionele Noord-Amerikaanse diergeneeskunde wordt de plant gebruikt bij abcessen en wonden.

Kleefkruid zuivert het bloed

Kleefkruid (galium) wordt bij melkkoeien gebruikt om het uier te stimuleren. Daarnaast heeft het een bloedzuiverende werking en stimuleert het de nieren om afvalstoffen af te voeren. Om deze reden wordt dit kruid ook vaak ingezet bij hoefbevangenheid en blaasontstekingen. Kleefkruid bevat bovendien veel mineralen zoals silicium. Paarden vinden kleefkruid erg lekker.

Gember stimuleert bloedsomloop

Gember wordt al ruim 2.500 jaar gebruikt in de Chinese natuurgeneeskunde. Onder meer tegen misselijkheid, maar ook vanwege het effect op de bloedsomloop en de hartspier. Het stimuleert de bloedsomloop en zorgt voor een krachtige hartslag.

Munt is antiparasitair

Munt werkt tegen parasieten zoals vliegen, teken en mijten. Het heeft bovendien een kalmerend effect op de spijsvertering. Dankzij munt in een kruidenextract zal je paard minder vatbaar worden voor mijten, die vaak CPL verergeren en wondjes op de benen veroorzaken.

Kurkuma versterkt de andere kruiden

Kurkuma bevat in de plantenwortels de werkzame stof curcumine, waar veel geneeskrachtige eigenschappen aan toe worden geschreven. De stof heeft een anti-oxidante werking, is ontstekingsremmend en zelfs tumor-remmend. Kurkuma is een uitstekende toevoeging voor een kruidenextract dat de lymfe ondersteunt. Het versterkt namelijk de werking van de andere kruiden. Dat is gebleken uit een test met een lymfesupplement zonder kurkuma en een versie met deze plant erin. Kies daarom nadat je je paard een brandnetelkuur gegeven hebt voor een goed opneembaar, vloeibaar kruidenextract van berk, echinacea, kleefkruid, gember en munt mét kurkuma.

Bronnen

Roschek B Jr, Fink RC, McMichael M, Alberte RS. Nettle extract (Urtica dioica) affects key receptors and enzymes associated with allergic rhinitis. Phytother Res. 2009 Jul;23(7):920-6. doi: 10.1002/ptr.2763. PMID: 19140159.

Fors, Maria, 2009. Herbs for horses. First cycle, G2E. Uppsala: SLU, Dept. of Animal Nutrition and Management. https://stud.epsilon.slu.se/1454/7/fors_m_101007.pdf

Stachurska, A.; Tkaczyk, E.; Różańska-Boczula, M.; Janicka, W.; Janczarek, I. Horses’ Response to a Novel Diet: Different Herbs Added to Dry, Wet or Wet-Sweetened Oats. Animals 2022, 12, 1334. https://doi.org/10.3390/ani12111334

Mayes, E.; Duncan, P. Temporal patterns of feeding behaviour in free-ranging horses. Behaviour 1986, 96, 105–129. https://brill.com/view/journals/beh/96/1-2/article-p105_7.xml

Mullaicharam, A. R.; Maheswaran, A1. Pharmacological effects of curcumin. International Journal of Nutrition, Pharmacology, Neurological Diseases 2(2):p 92-99, May–Aug 2012. | DOI: 10.4103/2231-0738.95930

Saumya Singh, Shivani Yadav, Promila Sharma*, Ashish Thapliyal. 2012. Betula utilis: A Potential Herbal Medicine. International Journal of Pharmaceutical & Biological Archives 2012; 3(3):493-498. https://www.academia.edu/download/109996461/442.pdf

Subha Rastogi, Madan Mohan Pandey, Ajay Kumar Singh Rawat, Medicinal plants of the genus Betula—Traditional uses and a phytochemical–pharmacological review, Journal of Ethnopharmacology, Volume 159, 2015, Pages 62-83, ISSN 0378-8741, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0378874114007934

Lans, C., Turner, N., Khan, T. et al. Ethnoveterinary medicines used for ruminants in British Columbia. Canada. J Ethnobiology Ethnomedicine 3, 11 (2007). https://doi.org/10.1186/1746-4269-3-11

37 Herbs and Remedies for Fabulously Healthy Animals http://dspace.stellamariscollege.edu.in:8080/xmlui/bitstream/handle/123456789/3383/37-Herbs-Remedies-For-Fabulously-Healthy-Animals.pdf

Ebeling S, Naumann K, Pollok S, Wardecki T, Vidal-Y-Sy S, Nascimento JM, Boerries M, Schmidt G, Brandner JM, Merfort I. From a traditional medicinal plant to a rational drug: understanding the clinically proven wound healing efficacy of birch bark extract. PLoS One. 2014 Jan 22;9(1):e86147. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24465925/