Wat is een balancer?

Een balancer is een brokje dat mineralen, vitaminen en sporenelementen bevat. Er zitten geen extra stoffen bij, zoals zetmeel, granen of vulstoffen. Daarom geef je van een balancer vaak maar 100 tot 300 gram per dag. Dat is genoeg, omdat de concentraties aan vitaminen en mineralen hoog zijn. Alle essentiële elementen zitten in die kleine hoeveelheid balancer. Verder heeft je paard alleen ruwvoer nodig. De uitvinding van balancers hangt samen met de wens van veel paardeneigenaren om hun paarden geen overbodige vulstoffen en granen te voeren. Zij willen zo dicht mogelijk bij de natuur van het paard voeren, ook wel ‘het nieuwe voeren’ genoemd. En het gebruik van een balancer is veel natuurlijker voor het paard. Wist je bijvoorbeeld dat de slokdarm en maag van paarden niet meer dan 500 gram voeding per keer kan verteren? Mineralenbalancers zijn bijvoorbeeld verkrijgbaar van de merken Vitalbix, Metazoa, Agrobs, Equilin en Equifyt.

Ruwvoer is de basis

Balancerbrokjes vormen een aanvulling op hooi en eventueel ander ruwvoer. Goede kwaliteit ruwvoer, liefst onbeperkt, is de basis van een goed paardenrantsoen. Ons Nederlandse hooi heeft vaak een wat wisselende samenstelling en hoewel het voor de meeste paarden voldoende energie bevat, zitten er niet altijd genoeg vitaminen, mineralen en sporenelementen in. Dat komt omdat op veel plaatsen in Nederland de bodem arm aan mineralen is. De voedingswaarde van hooi is ook afhankelijk van de grondsoort. Vandaar een balancer: om te zorgen dat je paard alles binnen krijgt dat hij nodig heeft.

Het probleem met krachtvoer

Krachtvoer bevat ook mineralen, vitaminen en sporenelementen, maar je voert er veel meer van. Voor de dagelijkse hoeveelheid vitaminen en mineralen moet je vaak twee kilo krachtvoer geven. De rest van de krachtvoerbrokken bestaat uit geperste granen, zetmeel, soja en andere vulstoffen. Vaak zijn dit reststromen uit de voedingsindustrie. Er zitten meestal behoorlijke hoeveelheden granen en suikers zoals melasses in. Paarden vinden dit heel lekker, maar het is niet zo goed voor ze. Suikerrijke brokken geven een risico op maagzweren en de granen en suikers moeten verteerd worden in de dunne darm, terwijl paarden juist vooral hun dikke darm en blinde darm gebruiken. Paarden hebben al die granen en vulstoffen dus echt niet nodig. Een balancer is voor een paard een veel natuurlijkere en gezondere manier om tekorten aan vitaminen, mineralen en sporenelementen aan te vullen.  

Het verschil tussen krachtvoer en een balancer

In de onderstaande tabel zie je het verschil tussen een veelgebruikte basissportbrok en een veelgebruikte balancer. We hebben een paar belangrijke mineralen en vitaminen uitgekozen om het verschil te laten zien.

Zoals je ziet geef je met één portie krachtvoer zo’n 360 gram suikers en zetmeel, terwijl een daghoeveelheid balancer maar 12 gram van deze onnodige ingrediënten bevat. Ook kun je aflezen dat je paard met krachtvoer en balancer evenveel calcium en magnesium binnenkrijgt. Er zit minder fosfor in een balancerbrokje, maar dat is ook niet nodig omdat fosfor ruimschoots aanwezig is in ruwvoer. Ook voor de belangrijke vitamines D en A doet een balancer het net zo goed, met minder vulstoffen. Eiwitten en vetzuren haalt een paard uit het ruwvoer, met behulp van de micro-organismen in zijn darmstelsel.

Een gezonder paard zonder vulstoffen

De vulstoffen in krachtvoer belasten het paardenlichaam vaak onnodig. Bij Heltie krijgen we heel veel vragen over paarden met klachten die op vele kilo’s krachtvoer blijken te staan. Veel huidklachten en kriebels ontstaan bijvoorbeeld door zetmeel en suikers in het krachtvoer. Ook hoefbevangenheid, spierverzuring en leverproblemen kunnen ontstaan door grote hoeveelheden onnodige vulstoffen in krachtvoer. Deze stoffen belasten het paardenlichaam en leveren veel afvalstoffen op, die het paard weer moet afvoeren. Granen zijn voor verreweg de meeste paarden niet nodig. In de bekende krachtvoersoorten, zitten bijna altijd te veel granen zoals bijvoorbeeld mais, rogge, gerst en tarwe. Die granen leveren veel snelle suikers en zetmeel. In het kaf van deze granen zit bovendien fytinezuur. Deze stof bindt een aantal mineralen zoals calcium, ijzer en zink, waardoor deze minder goed worden opgenomen in het paardenlichaam. Een paard is er niet op ingericht om grotere hoeveelheden graan (zetmeel) te verteren. Verreweg de meeste paarden blijven fit, gezond en energiek op voldoende ruwvoer van goede kwaliteit, aangevuld met een goede balancer.

Balancer is de basis voor alle paarden, ook sportpaarden!

Ook voor sportpaarden is voldoende ruwvoer van goede kwaliteit de basis van het rantsoen. Daarnaast voer je een goede balancer voor de mineralen, vitaminen en sporenelementen. Het is een misverstand dat alle paarden krachtvoer nodig hebben voor de energie. Ruwvoer is de belangrijkste basis voor energie en pas vanaf dressuurniveau M hebben paarden extra toevoegingen nodig voor energie. Vaak is het verstandig om dan voor graanvrije opties te kiezen zoals gezonde vetzuren en vezels. Voor sportpaarden in dressuur, springen en eventing is langdurige energie het meest geschikt. Je wilt dat de energie langzaam vrijkomt en niet in een piek waarbij je paard eerst heet is en dan instort. Paarden leven van nature op heel vezelrijk voer, vol met cellulose. Die vezels leveren langzaam vrijkomende energie. Ook in olie zitten energierijke vetten. Het voordeel van vezels en vetten als energiebron, is dat er geen pieken in de bloedsuikerspiegel ontstaan.

Wat voer jij je paard?

Geef jij je paard krachtvoer? Het is interessant om de ingrediënten en voedingswaarden eens te vergelijken met die van een balancer. Kijk maar eens naar de ingrediënten en gehalten van vitaminen en mineralen die op het label staan. En check de ingrediënten op granen zoals mais, haver en tarwe en op soja. Schrijf de percentages suikers en zetmeel (koolhydraten) op en noteer de gehalten aan bijvoorbeeld magnesium, zink, vitamine A en vitamine D. In de meeste gevallen zijn er grote verschillen tussen krachtvoer en een balancer. Voorbeelden van goede balancers zijn: Metazoa, Vitalbix, Equilin, Agrobs en Equifyt.