Lever en nieren van je paard: houd ze gezond!
De lever en de nieren hebben een belangrijk functie bij het afvoeren van afvalstoffen, via de urine en de mest. De lever speelt bovendien een belangrijke rol bij de spijsvertering en bij de aanmaak en opslag van vitaminen. De nieren zijn van belang voor de elektrolytenbalans en de hydratie van je paard. Hoe houd je de lever en nieren van je paard gezond?
Brandnetel
Detox
Paardenbloem
24 mei '24 • 4 min leestijd
Wat doen de nieren van een paard?
De nieren voeren overtollige zouten, water en afvalstoffen af uit het lichaam van zoogdieren. Ze zijn onderdeel van een systeem met urinewegen en de blaas. Voor het goed functioneren van dit systeem moet een paard altijd voldoende vers water ter beschikking hebben, zodat hij goed kan drinken.
Nieren gezond houden
Om de nieren van je paard gezond te houden, zorg je in de eerste plaats dus voor vrij beschikbaar vers drinkwater. Maak de drinkbak dagelijks schoon. Zorg bovendien dat je paard voldoende zouten en elektrolyten binnenkrijgt, bijvoorbeeld door naast het schone drinkwater een mineralenbuffet aan te bieden. Zeker als het warm is, of als je paard veel zweet bij het werken, is het aanvullen van elektrolyten heel belangrijk. Een paard verliest relatief veel meer zouten dan een mens als het heet is!
Nieren ondersteunen met kruiden
Er bestaan meerdere kruiden om de nierfunctie van je paard te ondersteunen. Brandnetel, paardenbloem of een detox zijn voorbeelden daarvan. Een detox is niet voor elk paard geschikt, maar brandnetel en paardenbloem hebben een mildere werking. De nierfunctie kan verbeteren dankzij paardenbloem.
Wat doet de lever van een paard?
De lever functioneert als een soort filter van verontreinigingen en toxische stoffen. Nadat voedsel in de darmen is opgenomen, wordt alles eerst langs de lever gestuurd voor filtering. De lever van een paard is heel groot en heeft nog meer functies dan alleen het filteren van schadelijke stoffen. Zo worden veel vitaminen en mineralen in de lever opgeslagen en maakt de lever van een paard ook zelf vitamine C aan. Ook vitamine D3 wordt in de lever omgezet. Als de lever niet goed functioneert, kan daarom een vitaminetekort ontstaan. Ten derde heeft de lever een belangrijke rol bij de spijsvertering van vetten. Paarden hebben geen galblaas, zoals mensen. De lever maakt gal aan die helpt bij het verteren van vetten in het rantsoen. Tenslotte is de lever ook betrokken bij de aanmaak van eiwitten. Vooral voor paarden die in het werk staan, in de groei zijn of een veulen aan de voet hebben, zijn eiwitten heel belangrijke bouwstoffen.
Lever gezond houden
Wanneer de leverfunctie van een paard niet helemaal goed is, dan is dat vaak lastig te zien. Je paard kan wat vage klachten krijgen, zoals vermoeidheid. Alleen als het heel slecht gaat met de lever, dan kan je dat zien aan bijvoorbeeld een gele verkleuring van het tandvlees. Wanneer je vermoedt dat jouw paard veel afvalstoffen moet verwerken, bijvoorbeeld als hij ziek is geweest of als de spijsvertering verstoord is, dan kan je de lever ontlasten door bijvoorbeeld vitamine C bij te geven. De lever heeft het dan minder druk met vitamine C aanmaken. Hetzelfde geldt voor eiwitten: je kan extra essentiële aminozuren voeren in periodes dat de lever het druk heeft met andere dingen.
Lever ondersteunen met kruiden
Er zijn verschillende kruiden die de lever kunnen ondersteunen. Om de lever schoon te houden kan je een milde reiniging met brandnetelextract of paardenbloem overwegen. Deze kruiden zuiveren het bloed en zijn goed voor het immuunsysteem. Paardenbloemextract maakt de lever beter opgewassen tegen toxische stoffen en zorgt dat opgenomen afvalstoffen beter afgevoerd worden. Uit onderzoek blijkt ook dat paardenbloem leverschade kan verminderen. Brandnetel is ook bloedzuiverend en geeft geen extra belasting op de lever. Mariakruid is een bekende natuurlijke manier om een echte (zwaardere) detox te geven. Maar let op: een detox mag je nooit geven aan een paard dat ziek is of leverproblemen heeft! Ook paarden met chronische spierproblemen of PSSM geef je beter geen detox. Dan maak je het de lever namelijk alleen maar moeilijker. Een gemakkelijke manier om extra vitamine C te geven is het toevoegen van vitamine C in de vorm van rozenbotteltinctuur over het voer of in het mineralenbuffet. Ook aminozuren zoals lysine kan je (eventueel in combinatie met vitamine E) over het voer geven.
Bronnen
Fors, Maria, 2009. Herbs for horses. First cycle, G2E. Uppsala: SLU, Dept. of Animal Nutrition and Management. https://stud.epsilon.slu.se/1454/7/fors_m_101007.pdf
Sheezan Rasool and Bharti Sharma. 2014. Taraxacum officinale: a high value less known medicinal plant. Centre for Biodiversity Studies, School of Biosciences and Biotechnology, BGSB University, Rajouri-185131, J & K, India. https://citeseerx.ist.psu.edu/document?repid=rep1&type=pdf&doi=9d99b2bab4d413569e3b25ef565e33b07c04f7bf
Muhammad Gulfraz, Dawood Ahamd, Muhammad Sheeraz Ahmad, Rehmatullah Qureshi, Raja Tahir Mahmood, Nyla Jabeen and Kashif Sarfraz Abbasi. 2014. Effect of leaf extracts of Taraxacum officinale on CCl4 induced Hepatotoxicity in rats, in vivo study. Pak. J. Pharm. Sci., Vol.27, No.4, July 2014, pp.825-829 825. https://www.academia.edu/download/41928536/Effect_of_leaf_extracts_of_Taraxacum_off20160203-30232-17ula27.pdf
Universiteit Gent informatiepagina leveraandoeningen. https://www.ugent.be/di/laim/nl/dierenkliniek/dierenkliniekpaard/leverproblemenpaard