Verschillende soorten mijten bij paarden en wat je ertegen kan doen
Mijten zijn vervelende parasieten die allerlei huidproblemen en veel jeuk veroorzaken bij paarden. Bovendien kan een mijtenbesmetting uitlopen in Chronisch Progressief Lymfeoedeem bij paarden met veel sokken. Het is dus belangrijk om mijteninfecties te bestrijden. Maar welke mijten zijn er eigenlijk en wat is het verschil?
Mijten

23 oktober '25 • 5 min leestijd
Er zijn meerdere soorten mijten, maar soms zijn de verschillen erg klein. De hoofdfamilies van mijten die je in Nederland kan aantreffen luisteren naar de ingewikkelde namen Chorioptes, Sarcoptes en Psoroptes. Ze komen voor op verschillende lichaamsdelen en graven zich in de opperhuid. Mijten eten huidschilfers.
Chorioptes: beenschurftmijt
Chorioptes-mijten noemen we in het Nederlands ook wel beenschurftmijten. De familie van de Chorioptes mijten werd vroeger verdeeld in ondersoorten, met voor elk landbouwhuisdier een eigen ondersoort. Dit omdat men dacht dat er geen ‘kruisbesmetting’ tussen diersoorten plaatsvond. Zo was er Chorioptes Bovis, de koeien-beenschurftmijt en Chorioptes Equi, de paarden-beenschurftmijt. Bij schapen heette de mijt Chorioptes ovis en bij geiten Chorioptes caprae. Een onderzoeker toonde echter jaren geleden al aan dat al deze mijten er precies hetzelfde uitzien en ook kunnen overleven op de huidschilfers van koeien, schapen, geiten en andere dieren. Het is dus gewoon dezelfde mijt. Tegenwoordig worden deze beenschurftmijten daarom meestal aangeduid met de naam Chorioptes bovis, al zie je dat paardenartsen vaak nog vasthouden aan de naam Chorioptes equi. De beenschurftmijt wordt vooral gezien bij rassen met veel behang, zoals de Fries, de Tinker of het trekpaard. De mijt nestelt zich graag in dikbehaarde, warme en vochtige kootholtes. Ook zien we de beenschurftmijt op de onderbenen, soms aan de binnenkant van de bovenbenen en bij het uier en regelmatig ook op de staartaanzet. Als je paard staat te stampen, met zijn benen over elkaar wrijft of met zijn staart tegen de boxwand schuurt, dan kan je met beenschurftmijt te maken hebben. Je ziet dan vaak ook schilfers en soms korsten op de onderbenen. Veel mensen noemen dit ‘mok’, maar als mijten dit probleem veroorzaken zal een mokzalfje erg weinig uithalen. Als je zeker wilt weten of er beenschurftmijten zitten, dan kan je de dierenarts vragen om een schraapsel van de huid te nemen en onder de microscoop te bekijken.
Schurftmijten
Andere mijten die in Nederland voorkomen zijn schurftmijten. De families Sarcoptes tast vooral het hoofd aan, de familie Psoroptes zien we vooral terug op de rug en de flanken. Vooral Psoroptes wordt in Nederland nog wel eens gezien, bij koeien ook vaak in combinatie met Chorioptesmijten. De mijtenfamilie Sarcoptes is hier vrij zeldzaam. In een onderzoek naar CPL bij Belgische Trekpaarden hadden vrijwel alle paarden een besmetting met uitsluitend Chorioptes bovis en geen andere soorten mijten.
Cyclus
Alle soorten (been)schurftmijten hebben een korte ontwikkelingscyclus en kunnen zich daardoor in korte tijd razendsnel vermenigvuldigen. Een volwassen mijt legt heel veel eitjes, die al na zeven tot tien dagen een volwassen mijt kunnen opleveren. Deze eitjes kunnen bovendien lang overleven op het paard, in de stal of op bijvoorbeeld dekjes en borstels. Als je mijten bij je paard wilt bestrijden, moet je heel goed rekening houden met de levenscyclus van deze parasieten. De laatste decennia is het vóórkomen van ectoparasieten zoals mijten wereldwijd flink toegenomen en daarmee ook de problemen die ze veroorzaken. Voor mijten zijn er helaas maar weinig middelen beschikbaar en wat er is, is best heftig en chemisch. Als je paard echt last heeft van een fikse mijtenbesmetting, is er helaas niet zo veel alternatief. Dit middel moet je bij de dierenarts ophalen en de instructies goed volgen, drie keer wassen met tussenpozen van tien dagen is meestal het advies. Begin altijd bovenaan bij de staart en werk dan via de bovenbenen naar beneden. Zelfs al zie je alleen huidproblemen op de onderbenen! Als je onderaan begint lopen de mijten gewoon naar boven en komen ze weer terug als de benen van het paard weer droog zijn.
Preventie is het beste
Omdat bestrijding van mijten zo lastig is, is het vooral belangrijk dat je een mijteninfectie zoveel mogelijk voorkomt. Dit doe je door het behang op de benen (sokken) goed schoon te houden en eventueel af te scheren. Als je dat zonde vindt, scheer dan wel het haar in de kootholtes en op de voorkant van de hoef en het onderbeen. Je kunt dan een driehoekige pluk aan de achterkant van het onderbeen laten zitten. Preventieve sprays met kruiden, goede bacteriën en siliconen (die de haren te glad maken voor parasieten) kunnen ook nuttig zijn. Daarnaast is een speciaal kruidenmengsel door het voer een goede oplossing. De kruiden in het mengsel maken het bloed van het paard onsmakelijk. Kruiden die je paard wél lekker vindt, maar die voor mijten heel vies zijn, zijn onder meer: fenegriek, echinacea, astragalus, gentiana, tijm en citronella. Bovendien ondersteunen deze kruiden en etherische oliën het zelf-herstellend vermogen van de huid.
Bloedmijten?
Wat niet zo vaak voorkomt, maar wel als paarden samen met kippen gehouden worden, is bloedmijt. Dit is een veelvoorkomende parasiet bij pluimvee. De grote rode bloedmijt is alleen ’s nachts actief en zal dus niet gevonden door jouw dierenarts als hij of zij overdag een schraapsel neemt van huidschilfers. Overdag zit deze mijt namelijk niet op je paard, maar in kieren en spleten van de stal.
Besmetting
Mijten worden overgebracht via direct contact tussen paarden of via zadels, dekens, dekjes en borstels of bijvoorbeeld stro, hout of een stalmuur. Mijten kunnen enkele weken in de omgeving overleven en besmetting veroorzaken. De eitjes kunnen zelfs maandenlang in een soort slaapstand overleven in de stal of het stro. Mijten houden van paardensokken maar ook van paarden die al wat huidproblemen hebben. Mijten worden soms verward met luizen. Het verschil is dat je luis (en luizeneitjes) wel met het blote oog kan zien en dat ze meestal op de romp en de hals zitten. Ook is er nog een bacterie die plekken op de rug veroorzaakt, die vaak als regenschurft wordt aangeduid. Dat wordt dus niet door mijten veroorzaakt en moet daarom ook op een andere manier bestreden worden.
Bronnen
Brys M, Claerebout E, Saey V, Chiers K. High prevalence of Chorioptes bovis: an important factor in chronic progressive lymphedema in Belgian draft horses. Veterinary Research Communications. 2025 Mar;49(3):129. DOI: 10.1007/s11259-025-10695-y. PMID: 40042772; PMCID: PMC11882615. https://europepmc.org/article/MED/40042772
Paardendokters.nl
https://edepot.wur.nl/119781
De specificiteit van de chorioptes bovis mijt voor het Belgische Trekpaard https://libstore.ugent.be/fulltxt/RUG01/003/145/124/RUG01-003145124_2023_0001_AC.pdf