CPL en mijten: waarom komen deze problemen vaak tegelijkertijd voor?
Chronisch Progressief Lymfoedeem (CPL) is een chronische, progressieve aandoening aan de benen van paarden. Vaak zie je CPL in combinatie met een mijteninfectie. Hoe komt dat?
Lymfesysteem
Mijten

16 oktober '25 • 4 min leestijd
De gevoeligheid voor CPL is waarschijnlijk grotendeels erfelijk. Vooral koudbloeden, maar ook Friezen, kunnen CPL ontwikkelen. Bij KWPN’ers komt het niet of nauwelijks voor. Maar óf je paard ook daadwerkelijk CPL krijgt, dat hangt vooral af van de omstandigheden waaronder hij gehouden wordt. En vooral van mijten!
Rasspecifiek
Sommige rassen zijn erg gevoelig voor CPL. Een voorbeeld daarvan is het Belgisch Trekpaard. Maar ook andere trekpaardrassen en Tinkers hebben regelmatig met CPL te maken. Bij CPL raken de lymfevaten in de benen beschadigd. Het lymfesysteem zorgt ervoor dat vocht (met daarin afvalstoffen) uit de benen wordt afgevoerd. Omdat paarden lange en relatief dunne benen hebben, is dit afvoersysteem behoorlijk kwetsbaar. Bij CPL ontwikkelt een paard (diepe) ribbels, vouwen en bulten op de onderbenen en in de kootholtes. In die ribbels en huidplooien ontstaan dan vaak huidinfecties en wondjes. CPL kan pijnlijk zijn, het jeukt en de beweeglijkheid van de benen vermindert. Het is niet te genezen. Je moet CPL goed in de gaten houden om te voorkomen dat het snel erger wordt.
Mijten: groot risico op CPL
Onderzoek van de Universiteit van Gent tussen 2022 en 2025 naar CPL bij het Belgisch trekpaard laat zien dat op oudere leeftijd bijna alle paarden van dit ras deze aandoening krijgen. Dat geeft een lager dierwelzijn. Regelmatig moeten paarden vroegtijdig ingeslapen worden omdat ze zoveel CPL-klachten hebben. In dit onderzoek hadden bijna alle Belgische trekpaarden een mijteninfectie, zelfs jonge veulens! Bij al deze paarden speelde maar één soort mijt: Chorioptes bovis. Een controlegroep met warmbloeden daarentegen, liet nul mijten en geen CPL zien. In een ouder onderzoek naar mijt bij verschillende landbouwhuisdieren bleken Belgische trekpaarden en Friezen vaak mijten bij zich te dragen, maar Shetlandpony’s nooit. Het recente Belgische onderzoek heeft aangetoond dat paarden met een mijteninfectie veel meer risico lopen op het ontwikkelen van CPL. Het bestrijden van mijten bij paarden met CPL gaf flinke verbetering van de klachten. Als er eenmaal ribbels en bobbels op de benen zitten, zullen deze niet meer weggaan, maar de open plekken en de algemene conditie van de huid verbeteren wel enorm. Ook verdwijnt de hinderlijke jeuk die paarden ervaren, zodra de mijten weg zijn.
Sober management
Het DNA van je paard kan je niet veranderen, maar op het management heb je wel invloed. En dat management is echt een heel belangrijke factor bij het bestrijden van CPL. Goede voeding met weinig snelle suikers is heel belangrijk. Veel koudbloeden gaan niet goed op rijk gras of veel suikerrijk krachtvoer. Er moeten wel voldoende vitaminen en mineralen in het rantsoen zitten, om de weerstand hoog te houden. Daarom is het belangrijk om een balancerbrokje of –koek te geven, ook als je paard van een ‘sober’ ras is. Bij een tekort aan vitaminen en/of mineralen krijgen mijten, schimmels en bacteriën sneller een kans om problemen te veroorzaken op de paardenbenen. Het lymfesysteem doet het goed op veel vrije beweging. Het lymfesysteem heeft geen pomp, het vocht wordt verplaatst en afgevoerd doordat het paard beweegt. Daarom kunnen paarden die lang op stal staan, dikke ‘stalbenen’ ontwikkelen. Veel (vrije) beweging is dus ook een must om CPL te voorkomen.
Sokken scheren
De meeste koudbloeden hebben mooie volle sokken. Maar… door al dat haar zie je problemen op de huid vaak minder goed. Sokken zijn bovendien lekker warm en vormen daarom een goede schuilplaats voor parasieten zoals mijten. Daardoor kan het gebeuren dat je een mijteninfectie pas ziet als de huid al flink is aangetast. Scheren kan een oplossing zijn om de benen vrij van parasieten te kunnen houden, maar ook om CPL beter te kunnen behandelen.
Supplementen
Met het juiste management en voer, het parasietvrij houden van de sokken en voldoende beweging kom je een heel eind. Daarnaast kan je je paard ondersteunen door een spray van goede bacteriën in de kootholtes te gebruiken. Mocht je paard wat wondjes of schilfers hebben, dan kan een ontstekingsremmend kruidnagelsupplement een goede aanvulling zijn. Het immuunsysteem en lymfestelsel van je paard kun je bovendien ondersteunen door vier keer per jaar een milde detox met brandnetelextract te doen.
Bronnen
Brys M, Claerebout E, Saey V, Chiers K. High prevalence of Chorioptes bovis: an important factor in chronic progressive lymphedema in Belgian draft horses. Veterinary Research Communications. 2025 Mar;49(3):129. DOI: 10.1007/s11259-025-10695-y. PMID: 40042772; PMCID: PMC11882615. https://europepmc.org/article/MED/40042772
Brys, Marieke, Edwin Claerebout, and Koen Chiers. "Alleviating lesions of chronic progressive lymphedema in Belgian draft horses by successfully treating Chorioptes bovis infestation with moxidectin 0.5% pour-on." Veterinary Parasitology 324 (2023): 110074. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0304401723002054
Brys, Marieke. Chronic progressive lymphedema in draft horses: mites or myth?. Diss. Ghent University, 2022. https://libstore.ugent.be/fulltxt/RUG01/003/061/127/RUG01-003061127_2022_0001_AC.pdf
Cremers, H. J. W. M. (1985). The incidence of Chorioptes bovis (Acarina: Psoroptidae) on the feet of horses, sheep, and goats in the Netherlands. Veterinary Quarterly, 7(4), 283–289. https://doi.org/10.1080/01652176.1985.9694001