Op welk moment je een paard ‘met pensioen stuurt’, is helemaal afhankelijk van het individuele paard. Er zijn heel veel factoren die bepalen of een dier nog geschikt is voor sport, recreatie, wandelingen, grondwerk, of wat dan ook. In veel gevallen zal een paard dat niet meer in de sport kan lopen, nog wel geschikt zijn voor lichter werk en daar ook wel bij varen. Maar het kan ook zijn dat een ouder paard kwaaltjes heeft waardoor hij eigenlijk helemaal niet meer belast kan worden, maar misschien nog wel pijnvrij in de wei kan staan.

Wanneer is een paard oud?

De leeftijden waarop paarden met pensioen gaan, variëren enorm. De pensioenleeftijd hangt af van het ras, maar ook van de grootte van een paard en van wat een paard in zijn leven allemaal gedaan heeft. Pony’s kunnen vaak langer gezond aan het werk blijven dan grote paarden. Slijtage aan het skelet, zoals artrose, maar ook interne ziektes zoals Cushing kunnen op den duur ervoor zorgen dat een paard niet meer geschikt is om belast te worden. Sommige paarden zijn op hun twaalfde al niet meer geschikt om op te rijden, andere kunnen tot voorbij hun 25e genieten van buitenritten en trainingen.

Rust roest

Paarden zijn bewegingsdieren. Ze hebben beweging nodig om gezond te blijven. In het wild loopt een paard zo’n 16 km per dag om zijn kostje bij elkaar te scharrelen. Vooral in de vorm van hapje-stapje, maar ook met af en toe een sprintje tussendoor. Het paardenskelet wordt ondersteund door een ‘jas’ van spieren, pezen en banden. Beweging zorgt ervoor dat al die zachte onderdelen van het bewegingsapparaat gezond blijven. Dat is ook de reden dat bij lichte slijtage van de gewrichten, beweging vaak essentieel is. Bijvoorbeeld wanneer een paard lichte artrose heeft ontwikkeld, kan het juist gezond zijn om te blijven rijden, al kan je dan misschien niet meer springen of crossen. Ook de darmen, de weerstand en het zenuwstelsel van je paard functioneren beter als hij in lichte beweging blijft. Dus zelfs als je paard met pensioen gaat, is het verstandig om te zorgen dat hij op een geschikt niveau blijft bewegen. Bijvoorbeeld door met hem te gaan wandelen, of door hem veel meer uren vrije beweging te geven in een fijne, stabiele, kudde.

Maskeren

Een probleem bij het inschatten van de (on)mogelijkheden die een ouder paard heeft, is dat paarden ontzettend kunnen maskeren. Vooral koudbloeden en Friezen staan hierom bekend. Met maskeren bedoelen we dat ze niet laten zien dat ze zich niet lekker voelen of pijn hebben. Als prooidier is het van levensbelang voor een paard dat hij er niet uitziet als de zwakste van de kudde. Want die wordt als eerste opgegeten… Voor ons als paardeneigenaren is dit maskeren ontzettend lastig. Er zijn verschillende tools beschikbaar waarmee je kan inschatten of een paard last heeft. Ten eerste de Equine Pain Face, waarmee je aan de hand van het hoofd van je paard (neusvorm, stand van de oren, ogen) een inschatting kan maken of je paard ergens last van heeft. Hiervan is ook een app beschikbaar, zodat je over een wat langere periode kan kijken wat je ziet. Je kan dan ook beter inschatten of je paard slechter of beter wordt van training bijvoorbeeld.

Meer over de painface: https://www.licg.nl/media/4661/pijn-herkennen-bijpaarden-6_0t-hgs.pdf

Daarnaast is er door wetenschappers een complexer en uitgebreid overzicht gemaakt van de pijnsignalen van paarden die onder het zadel zijn. Vooral onduidelijke kreupelheden en vage signalen van pijn of spanning worden via deze methodiek duidelijker. Een uitlegvideo over deze manier van je paard evalueren vind je hier: https://youtu.be/hrZgtrqbMVI?si=3kL7hjWVtEimO-dE

Overleg

Vaak krijgen oudere paarden kwaaltjes of aandoeningen die de mogelijkheden beperken. Bespreek altijd op basis van de diagnose en bijvoorbeeld röntgenfoto’s of echo’s, met je dierenarts wat de mogelijkheden voor je paard nog zijn. Het bestrijden van ontstekingen en pijn met gewone pijnmedicatie of bijvoorbeeld met behulp van krachtige plantenextracten zoals zwarte komijn en kruidnagel kan ook een optie zijn om je paard langer beweeglijk te houden.