Help, mijn paard eet zand! Wat moet ik nu doen?
Twee keer per jaar zien wij een piek in vragen over paarden die zandeten. Standaard rond februari/maart en meestal rond september/oktober. Op zich heel logisch, aangezien dit periodes zijn waarop de rui goed doorzet en de voedingsbehoefte van paarden aan het veranderen is doordat er een seizoenswisseling intreedt. Maar wat moet je doen als jouw paard zand gaat eten? Moet je dat gewoon laten gebeuren of moet je ingrijpen?
Gedrag
Mineralen
Silicium
Spijsvertering
Voeding
17 januari '23 • 3 min leestijd
Zandeten is een natuurlijk verschijnsel
Alle paarden eten zand, dat is een natuurlijk verschijnsel en paarden in het wild doen dit ook. Zand, of eigenlijk grond, is een rijke bron van mineralen. Uit wit zand kunnen paarden niet zoveel halen, dat is voornamelijk silicium maar in een vorm die niet opneembaar is. Zwarte grond daarentegen is rijker in mineralen, bevat ook meer soorten mineralen en in vormen waar het paard net iets meer mee kan. Zie je jouw paard zwarte grond eten, raak dan niet meteen in paniek. Het is wel een teken om jouw rantsoen extra onder de loep te nemen en in de gaten te houden of jouw paard weer stopt met zand eten/likken. Maar af en toe een beetje grond eten is geen enkel probleem. Bij het eten van wit/geel zand is het wel meer opletten. Uit dit zand kan het paard niets halen en vaak blijven ze dan likken en zand eten om te proberen toch die behoefte te vervullen. Hierdoor krijgen paarden te grote hoeveelheden zand binnen en bestaat het risico op zandkoliek.
Beperk zand inname
Zandeten is een risico want het geeft kans op zandkoliek en dat kan dodelijk zijn. Zandeten moet je daarom ook altijd serieus nemen. Het is een natuurlijk verschijnsel, maar paarden leven tegenwoordig niet meer in het wild waardoor ze niet meer de volledige vrije keuze hebben in voeding. Het is daarom aan ons als paardeneigenaar om onze verantwoordelijkheid te nemen, deze signalen te zien en actie te ondernemen. Zorg er daarom voor dat je altijd maatregelen neemt om de zand inname te beperken. Voer hooi in hooinetten en zorg dat er daaronder geen zand ligt zodat de paarden de laatste (geknoeide) sprietjes niet uit het zand halen. Zorg ook dat jouw paard altijd ruwvoer ter beschikking heeft in de paddock zodat ze niet uit verveling gaan zandeten. En ruwvoer hoeft niet altijd hooi te zijn, dit kan ook stro zijn of takken. Maar hoe minder zand jouw paard binnen krijgt, hoe kleiner de kans op zandkoliek. Geef jouw paard ook met regelmaat een zandkuur (psylliumbrokjes hebben de voorkeur) om het overtollige zand uit de darmen te krijgen.
Geef jouw paard silicium tegen het zandeten!
Zand/grond bestaat voornamelijk uit het mineraal silicium, maar in een vorm waar het paard niets tot weinig mee kan. Als paarden zand eten dan is er vaak een tekort aan silicium. Paarden hebben niet veel silicium nodig, maar het is wel essentieel voor een groot aantal processen in het lichaam. Silicium is bijvoorbeeld betrokken bij de huid, vacht, hoeven, aanmaak van lichaamseigen glucosamine en ter ondersteuning van het gehele gestel.
Zie je jouw paard zand eten, dan is de kans dus groot dat het mineraal silicium te weinig voorkomt in het rantsoen van jouw paard. Zorg er dan voor dat je een goed opneembare vorm van silicium bij gaat geven, het liefst in gehydroliseerde vorm. Dat is een vorm die gebonden is aan water, die volledig opneembaar is door paarden en bevat geen rare toevoegingen.
Meestal is binnen 4-8 weken silicium bijvoeren het zandeetprobleem verdwenen. Mocht jouw paard na een goede siliciumkuur nog steeds zandeten, dan is er mogelijk een tekort aan een ander mineraal.
Paard eet nog zand, zelfs na silicium?
Het kan zijn dat jouw paard geen tekort (meer) heeft aan silicium, maar dat er andere mineralen zijn die niet zijn aangevuld. Sowieso is het aan te raden om in periodes van rui of seizoenswisselingen de hoeveelheid mineralen voor jouw paard te verhogen. Dit kan je doen door jouw balancer iets op te hogen of door het geven van losse mineralen, bijvoorbeeld vloeibare mineralen die gewonnen wordt uit Beringzeewater.
Heb je jouw paard silicium bijgegeven en eet die nog steeds zand? Verstrek dan extra mineralen om alle mineralen even aan te vullen. Over het algemeen stoppen de meeste paarden dan na een aantal weken met zandeten. Het is wel een signaal om je rantsoen even goed te bekijken en eventueel aan te passen.
In uitzonderlijke gevallen is zandeten een gewoonte geworden (door verveling) en dan wordt het heel lastig om dat patroon te doorbreken. Zorg er in ieder geval voor dat je onbeperkt voert, zorgt voor genoeg gezelschap en afleiding. Vaak speelt dit probleem alleen op een zandpaddock omdat er te weinig afwisseling en afleiding is en is er op het gras geen sprake van zandeten veroorzaakt door verveling.
Wat moet je dus doen als jouw paard zand eet?
- Starten met voeren van silicium
- Zandinname beperken
- Regelmatig een zandkuur geven met psylliumbrokjes
- Extra mineralen toevoegen
- Rantsoen kritisch bekijken