Gras en hooi bevatten wisselende hoeveelheden koolhydraten zoals suikers, zetmeel en fructaan. Hoeveel suikers er in het gras zitten, is afhankelijk van het tijdstip van de dag en van het seizoen. Ook het soort gras dat in de weide staat heeft invloed. Een te hoge opname van suikers, zetmeel en fructaan wordt in verband gebracht met spijsverteringsproblemen en stofwisselingsziektes zoals hoefbevangenheid, insulineresistentie en EMS bij paarden. Ook paarden met zomereczeem of die gevoelig zijn voor mijten hebben baat bij weinig suikers in hun voeding.

Tip: Let op de fructaanindex

De meeste paardeneigenaren kennen de fructaanindex, een handig hulpmiddel dat je op internet op kan zoeken, om te zien of je paard veilig de weide in kan. Vooral op een zonnige ochtend na een koude nacht, kan het fructaangehalte in gras heel hoog zijn. Dat geeft een risico op hoefbevangenheid. Maar niet alleen het fructaangehalte is belangrijk. Door het insulinegehalte in het bloed van paarden te meten, kan je iets zeggen over álle suikers in het gras. In onderzoeken op het Noordelijk halfrond bleek het insulineniveau van grazende paarden het hoogst in de maand april, gevolgd door de maand mei. Een hoog insulinegehalte in het bloed, kan leiden tot insulineresistentie bij een paard. Je wilt je paard dus liever niet te lang of te veel laten grazen op de momenten dat er veel suikers in het gras zitten. En hooi winnen op die tijden is misschien ook niet zo’n goed idee.

Koeiengras voor paarden eiwitrijk

In Nederland zijn nog steeds veel weilanden ingezaaid met ‘koeiengras’. Dat is gras (Engels raaigras) dat veel energie en eiwitten bevat. Dit gras is eigenlijk bedoeld voor melkkoeien. Dat zijn een soort topsporters, die dagelijks een flinke hoeveelheid melk moeten produceren. Koeien hebben daarvoor veel suikers en eiwitten nodig. Ze hebben bovendien vier magen om al dat rijke gras mee te verteren. Paarden komen oorspronkelijk van de steppen, waar ze de hele dag op droge, grove stengels kauwden. Hun spijsverteringssysteem is erop ingericht om zoveel mogelijk energie uit suikerarme planten te wringen. Paarden zijn dus niet geschikt voor dit rijke koeiengras.

Gemiddeld een kilo suiker per dag

Hoeveel suiker zit er dan in dat gras, vraag je je misschien af. Nou, dat kan best veel zijn. Wist je dat een paard tot wel een kilo suiker per dag binnen kan krijgen als de omstandigheden ongunstig zijn? Dan kun je als eigenaar wel je best doen om koolhydraatarme balancer te voeren, maar dat zet natuurlijk helemaal geen zoden aan de dijk. Wanneer je een insulineresistent of hoefbevangen paard hebt, is het verstandiger om je gras en je hooi eens goed onder de loep te nemen.

Niet alleen de temperatuur en zon hebben invloed op het fructaan gehalte. Maar wist je dat wanneer de bodem te weinig water en/of voedingstoffen heeft, het fructaangehalte altijd hoger is? Belangrijk is om de bodem jaarlijks 3x te voorzien van weidemineralen en het

Hooi en gras voor gevoelige paarden

Gevoelige paarden zijn soms beter af in een paddock dan in een weiland. Geef ze suikerarm hooi. Bij voorkeur hooi dat gemaakt is van paardengras: armere grassoorten met lange, vezelrijke, stengels. Wanneer gras wordt geoogst op het moment dat er veel suikers inzitten, zal ook het hooi ook meer suiker bevatten. Daarom krijgen paarden vaak hooi dat al wat langer ligt en dat niet van de eerste oogst in het voorjaar afkomstig is (de zogenaamde ‘eerste snede’). Als je bang bent dat je hooi te rijk is, kan je het een uur weken in koud water. Daarmee raak je veel suikers kwijt, zonder dat er te veel eiwitten en andere voedingsstoffen verloren gaan.

Kort gras suikerrijker dan lang gras

Wist je dat juist kort gras meer suiker bevat dan lang gras? Gras dat doorgroeit, in de bloei komt wordt ook wel doorgeschoten gras genoemd. Lang gras bevat minder bladmateriaal en meer stengelmateriaal. Hoe meer doorgeschoten het gras is, hoe meer vezels er in het gras komen. Het gras wordt wat houtachtiger waardoor het paard harder moet werken om dit te kunnen vermalen en verteren.

Pas daarom op met paarden die gevoelig zijn voor hoefbevangenheid, zomerkriebel of insuline resistentie op kort gras. Een schrale weide, met kort gras wordt vaak gezien als ideaal voor deze paarden. Maar juist de verse grassprietjes die volop groeien zijn echte suikerbommen. Lang gras via strookbegrazing is voor deze paarden vaak de beste optie.

Wanneer veilig grazen voor je paard?

Natuurlijk is dit afhankelijk van het type gras en of de bodem voldoende water en voedingsstoffen heeft. Gras dat te weinig voedingsstoffen heeft om te groeien heeft standaard een hoger fructaangehalte. Houdt altijd de fructaanindex in de gaten en bouw het weideseizoen op. Eerst even een week een uurtje. De volgende week twee uurtjes. En dan het liefst met strookbegrazing. Als de temperatuur 's nachts rond of onder het vriespunt is geweest, dan kun je beter je paard de dag erna niet op het verse gras zetten.

Veilig om te grazen:

• Vroeg in de ochtend als de temperatuur `s nachts niet onder de 5 graden Celcius is gekomen.
• Tijdens een bewolkte dag wanneer het warmer is dan 15 graden Celcius.
• Bij warm zonnig weer s nachts en s ochtends.
• Bij warm bewolkt weer s middags en s avonds.

Beter niet laten grazen wanneer:

• Na een nacht waarbij de temperatuur rond het vriespunt is geweest (lager dan 5 graden Celsius)
• Op een zonnige dag waarbij de temperatuur onder de 15 graden Celcius blijft
• Wanneer het gras kort is afgemaaid of afgegraasd

Bronnen

McIntosh, Bridgett J. Circadian and Seasonal Variation in Pasture Nonstructural Carbohydrates and the Physiological Response of Grazing Horses. 2006. Virginia Tech. https://vtechworks.lib.vt.edu/handle/10919/27742