Wij als eigenaren maken onze paarden graag gelukkig. Maar helaas is onbeperkt het weiland in, niet voor elk paard weggelegd. Met name koudbloeden, pony’s en paarden die eerder hoefbevangen zijn geweest, lopen een groter risico op de pijnlijke aandoening hoefbevangenheid.

Heeft mijn paard IR?

Een paard dat insuline-resistent is, kan de suikers uit voedsel (zoals gras en krachtvoer) niet goed verwerken. Dat leidt onder meer tot vetopslag, infecties en energieverlies. Ook raakt de alvleesklier overbelast. Langdurige stress, darminfecties of hormoonproblemen kunnen IR veroorzaken. Koudbloedrassen en pony’s zijn vaak gevoeliger voor IR dan andere paarden.

Paarden met IR zijn te herkennen aan:

• Verharde en verdikte manenkam
• Vetkussentjes bij de staartaanzet
• Schuren en jeuk
• Kort en stijf in de beweging
• Harde spieren
• Verdikking navel (merries) of koker (ruinen)
• Vaak overgewicht, maar niet altijd

Niet in de wei als het suikergehalte hoog is!

Ook paarden met IR vinden het fijn om te kunnen grazen. In sommige gevallen kan dat, maar je moet het wel heel goed managen, je paard goed monitoren en even overleggen met je dierenarts. Het suikergehalte van gras varieert enorm. Onder sommige omstandigheden valt het suikergehalte best mee en kan een IR-paard wel even kort de wei op. Onder andere omstandigheden moet je dat absoluut niet willen.

Het suikergehalte in gras is gemiddeld lager:

• Tussen 03:00 ’s nachts en 10:00 ’s ochtends
• In de zomer
• Als het gras wat langer is
• Bij bepaalde grassoorten
• Als er voldoende water in de grond zit

Het suikergehalte in gras is het hoogst:

• Als het gras gestrest is door overbegrazing
• Als het gras gestrest is door droogte
• In het vroege voorjaar en in het najaar
• Op zonnige ochtenden nadat het ’s nachts gevroren heeft
• Als het gras heel kort is
• Als het gras veel zaad / aren heeft
• Als de wei met kunstmest behandeld is

’s Nachts grazen?

Suiker in gras ontstaat overdag, wanneer de grasplant zonlicht gebruikt voor de fotosynthese. Suikers en zetmeel dat overdag wordt aangemaakt, gebruikt het gras ’s avonds en ’s nachts voor de groei. De suikerpiek zit vaak als plant hele dag heeft staan groeien, rond einde van de middag, begin van de avond. Vanaf ongeveer twee uur na zonsondergang neemt het suikergehalte af en aan het einde van de nacht zit er relatief weinig suiker in het gras. Ook als er meerdere (zwaar) bewolkte dagen achter elkaar zijn, zal het gras op de tweede of derde bewolkte dag minder suikerrijk zijn. Dit geldt ook voor gras dat overdag altijd in de schaduw gelegen is, bijvoorbeeld onder een grote boom. Wanneer je een paard met IR dus wilt laten grazen, kan dit voor korte perioden ’s nachts of in de vroege ochtend, op een schaduwstukje, of als het al meer dan 24 uur bewolkt is.

Goed opbouwen en monitoren

Laat een insuline-resistent paard altijd heel voorzichtig opbouwen. Begin met vijf minuutjes en bouw dit langzaam uit. Kies altijd een moment waarop er minder suiker in het gras zit, zoals ’s avonds laat of ’s ochtends vroeg. Wanneer je paard al iets langer op de wei kan staan, kan een graasmasker helpen om de opname van gras verder te beperken. Maar ook dan moet je een IR-paard niet in de wei zetten als het suikergehalte hoog is!

Weiland managen

Gras dat in de zogenaamde ‘groeifase’ zit, verbruikt suikers voor die groei. Dat betekent dat er minder suikers worden opgeslagen in de grasstengels. Paarden kunnen daarom het beste grazen in weilanden die in deze ‘groeifase’ zitten. Niet te kort én niet te lang. Gras dat bloeit moet eerst gemaaid worden. Als het daarna weer gaat groeien, kán het op de gunstige momenten van de dag geschikt zijn om IR-gevoelige paarden een poosje op te laten grazen. Ook is het verstandig om na te gaan welke grassoorten en kruiden er in je weiland staan. Er is veel verschil in suikeropslag tussen de verschillende plantensoorten. Let op dat gras bij droogte vaak ook veel suiker produceert. Een dorre grasmat is dus lang niet altijd veilig! Stripbegrazing kan een oplossing zijn om de hoeveelheid gras die paarden in één keer binnen kunnen krijgen te beperken.

Beweging is essentieel!

Voor alle paarden met IR geldt: houd ze in beweging! Het is van het grootste belang dat deze paarden voldoende beweging krijgen en niet te zwaar worden. Train ze dus regelmatig en zorg dat ze - ook als ze niet in de wei staan - voldoende vrije beweging hebben. Bijvoorbeeld in een paddock met verrijking of een paddock paradise.

IR paard ondersteunen?

Om je paard met IR te ondersteunen zijn er meerder opties. Ten eerste is het verstandig om twee keer per jaar een milde detox te geven met brandnetelextract. Dit helpt bij het afvoeren van afvalstoffen en het verstevigen van het immuunsysteem. Daarnaast kunnen cannabinoïden uit de kruidnagelplant helpen bij het verminderen van ontstekingen en het herstel van de balans in de stofwisseling. Cannabinoïden werken in op het endo-cannabinoïde systeem van paarden, dat van levensbelang is voor alle vitale functies, waaronder de weerstand, het maagdarmstelsel en het zenuwstelsel.

Bronnen:
https://extension.umn.edu/horse-nutrition/grazing-horses-prone-laminitis

Paul Siciliano et al. Effect of Sward Height on Pasture Nonstructural Carbohydrate Concentrations and Blood Glucose/Insulin Profiles in Grazing Horses. Journal of Equine Veterinary Science, vol. 57, pp. 29-34, 2017. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S073708061730463X

Raymond J. Geor. Nutrition and Exercise in the Management of Horses and Ponies at High Risk for Laminitis. Journal of Equine Veterinary Science, vol. 30, p. 463–470, 2010. https://www.researchgate.net/publication/241096904_Nutrition_and_Exercise_in_the_Management_of_Horses_and_Ponies_at_High_Risk_for_Laminitis