Gastblog Natascha Bos: ‘Lymfedrainage verbetert herstel na blessures’
In Nederland is Natascha Bos de grondlegger van manuele lymfedrainage bij paarden. Ze werkt zelf als therapeut en leidt anderen op via haar bedrijf De Blauwe Hengst. We spraken Natascha over wat lymfedrainage voor paarden kan betekenen, in het bijzonder na een blessure. Haar advies: “Het lymfesysteem is cruciaal voor het herstel van je paard. Wacht niet te lang met ondersteunen!
Gastblog
Lymfesysteem
11 maart '21 • 7 min leestijd
Natascha: “Het lymfesysteem is heel belangrijk voor het paardenlichaam. Het lymfevatenstelsel transporteert, vanuit de verschillende weefsels, gewrichten en organen, alle stoffen die niet meer nuttig zijn. Via het lymfevocht komen deze afvalstoffen naar de lymfeklieren. De lymfeklieren hebben meerdere taken waaronder het filteren. Uiteindelijk voert de lymfestroom af naar het bloed.”
Lymfesysteem belangrijk voor weerstand
“Het lymfesysteem is een soort aparte afdeling van het immuunsysteem” legt Natascha uit. “Die twee werken naadloos samen en daarbij is het lymfesysteem dienend aan het immuunsysteem. Het lymfesysteem voert allerlei stoffen af: dat varieert van beschadigde cellen, tot cellen die vervangen worden, tot allerlei ziekmakers, zoals virussen en bacteriën. Maar het systeem doet ook de controle op tumorcellen, cellen die niet kloppen worden zo verwijderd. Bij het afvoeren van afvalstoffen gaat het dus niet alleen om afvalstoffen die je paard binnenkrijgt, uit medicatie of bijvoorbeeld verontreinigen” vertelt Natascha.
‘Normale’ spierschade
“Iedere beweging geeft schade, dat is normaal. Hoe intensiever je traint hoe meer van dat soort ‘normale’ schade ontstaat. De kleine kapotte celletjes die daarvan het gevolg zijn, moeten ook goed afgevoerd worden. Als dat lukt, dan is je paard de dag na de training minder verzuurd en stijf en wordt de belastbaarheid en functionaliteit van de spieren, pezen en banden groter. Het lymfesysteem voert dus óók de intern aangemaakte afvalstoffen af.”
Wat is Manuele Lymfe Drainage?
“Manuele Lymfe Drainage, kortweg MLD, is een speciale massagetechniek waarbij je direct inwerkt op het lymfesysteem. Het is een hele zachte manier van masseren, die paarden vaak heel fijn vinden. Ze worden er rustig van. MLD stimuleert het lymfesysteem en verhoogt de afvoercapaciteit, soms zelfs tot 75%! Afvalstoffen verlaten daardoor sneller het lichaam. MLD wordt onder meer ingezet om stijfheid en verzuren te voorkomen, bij zomereczeem, bij weerstandsproblemen en tijdens revalidatie en herstel” vertelt Natascha.
Blessures en boxrust – een aanslag op het lymfesysteem
“Als een paard moet revalideren van een fikse blessure, zoals bijvoorbeeld een peesblessure, dan is er vaak veel aandacht voor bijvoorbeeld de scans, de echo’s en het gebruik van een laser. Dat is ook terecht, maar niet veel mensen realiseren zich, dat je eerst alles wat kapot is moet opruimen. Zo creëer je ruimte voor de aanvoer van goede stoffen en dus voor herstel” zegt Natascha. “Het herstel gaat gemakkelijker door MLD, het heeft een positieve invloed op de kwaliteit van het herstellende weefsel. Als je te maken hebt met een serieuze blessure, waar de kliniek aan te pas moet komen en die resulteert in boxrust, dan krijgt je paard in feite een dubbele klap. Niet alleen is er de blessure zelf, ook de boxrust is belastend. De problemen kunnen zich dan opstapelen. Zeker als je paard niet thuis staat.”
Bewegen of masseren om het lymfesysteem op gang te houden
Natascha gaat verder: “Vanuit het lymfesysteem gezien geldt het motto: ‘Rust roest’. Het heeft baat bij lekker rondscharrelen. Het lymfesysteem heeft namelijk geen pomp, zoals het hart er is voor de bloedsomloop. Het lymfevocht gaat rond, doordat het paard rustig beweegt. Denk maar aan stalbenen, dat is ook een ophoping van lymfevocht, die verdwijnt wanneer je paard weer beweging krijgt. Het lymfesysteem heeft de ‘hapje-stapje’-beweging nodig om te functioneren. Wanneer je vanwege een blessure, zoals een beschadigde pees of een scheur in het pijpbeen, je paard stilzet, komt dus ook het lymfesysteem vrijwel stil te staan. Het kan de afvalstoffen en kapotte cellen dan niet meer goed afvoeren. Tel daarbij de stress van de boxrust en de pijn van de blessure op, en er ontstaat een negatieve invloed op het lymfesysteem. Terwijl je dat nu juist optimaal wilt hebben, voor een sneller herstel!” vertelt Natascha. “Juist in dit soort situaties kan MLD veel betekenen voor je paard.”
Lymfedrainage als ondersteuning bij blessures
Wanneer kan je MLD inzetten bij blessures? Natascha: “Zeker wanneer een paard heel hoog in de sport loopt, dan is het topfit. Zet je zo’n paard in één klap stil vanwege een blessure, dan lopen de benen vol. Dat oedeem belemmert een optimaal en efficiënt herstel. Dat is het moment om lymfedrainage te geven, daarmee houd je de hele circulatie van het lymfesysteem in stand. Het lymfevatenstelsel blijft dan goed functioneren en de benen blijven dun. Zeker paarden met blessures aan de onderbenen zijn hier heel erg bij gebaat. MLD is een hele zachte techniek, die heel traag moet worden uitgevoerd. Paarden gaan daar ook heerlijk op ontspannen. Het paard gaat tussen de oren een beetje ‘uit’ en ze voelen zich lekkerder. Op celniveau kan dan optimaal herstel plaatsvinden” Natascha: “Dat is herstel en anders niet!”
Goede ervaringen met MLD bij blessures
“Ik heb meerdere keren met sportpaarden beleefd hoe goed aanvullend MLD kan werken bij herstel. Er worden natuurlijk regelmatig foto’s en scans gemaakt voor controle en vaak zijn dierenartsen bij een tweede scan of controle helemaal verbaasd over wat er gebeurd is, in positieve zin. Het herstel gaat met MLD echt sneller. Ik push het systeem van een paard niet door de lymfedrainage, maar ik schep de voorwaarden die nodig zijn voor optimaal herstel . Door het ondersteunen van het lymfesysteem, kan het herstel plaatsvinden op het tempo zoals het in de natuur ook gaat. Ondanks boxrust.”
Overleg met dierenarts en therapeut
Natascha pleit voor goed contact en overleg tussen de therapeut die lymfedrainage doet en de reguliere dierenarts die het paard voor de blessure behandelt. “Ik zou na een blessure wel snel contact opnemen met een therapeut uit het MLD-register. Lymfedrainage ziet er misschien simpel uit, maar het is in feite vrij medisch. Neem daarom altijd een goed opgeleide therapeut in de hand en zorg dat deze afstemt met de dierenarts om nadelige interacties met bepaalde medicatie te voorkomen. Zo’n therapeut is ook op de hoogte van de contra-indicaties. Wanneer je precies kan beginnen met MLD voor ondersteuning, is afhankelijk van de aard van de blessure, wat er gedaan is door de dierenkliniek en welke medicatie het paard nog krijgt. Maar het is jammer als je wacht totdat je paard volgelopen benen heeft. Het is mooier om dat te voorkomen en de MLD therapeut op het juiste moment te laten beginnen.”
Over Natascha: op zoek naar de ‘Ja’
Natascha Bos zit al haar hele leven in de paarden en is begon met manuele lymfedrainage als therapeut voor mensen. “Ik heb werkelijk van alles in de paarden gedaan en wilde de dingen vaak net wat anders doen, dan hoe het normaal ging. Toen ik jong was, was er maar één systeem en nog geen internet om dingen op te zoeken, dus iedereen deed het op dezelfde manier en dat was het dan. Ik kwam regelmatig op het punt dat ik een ‘Nee’ voelde, in mijn buik en vooral ook in mijn hart: ‘Nee, dit wil ik zo niet doen met paarden’. En dan ging ik naar een andere discipline of een andere locatie. Op een gegeven moment, en toen werd het pas echt interessant, ging ik zelf op zoek naar waar mijn ‘Ja’ dan eigenlijk zit bij de paarden.
Uit de dogma’s blijven
Omdat ik zag wat MLD deed bij mensen en ook bij mijzelf, wilde ik dat ook voor de paarden. Om paarden fitter en gezonder te krijgen en ervoor te zorgen dat ze minder medicatie nodig hebben. Mijn drive is mensen te informeren en inspireren om anders naar dingen te gaan kijken. Er is nooit maar één waarheid, het is juist leuk om uit de dogma’s te blijven. Ik houd ervan om te zoeken en voelen naar wat past bij de persoon en het paard die voor me staan. Want hét paard bestaat natuurlijk niet, het is altijd maatwerk. Gelukkig is er tegenwoordig een enorme keuze uit verschillende stromingen en kunnen mensen die nieuwsgierig zijn heel erg veel informatie vinden. Ik doe dit nu zo’n 16 jaar en merk dat de acceptatie van een andere blik en methode absoluut hoger is. In het algemeen is er een mooie beweging op gang gekomen, waarbij steeds meer ruimte is voor een bredere en aanvullende kijk op paarden en hun welzijn. Dat is een groot verschil met 10 jaar geleden en een enorme positieve verandering” besluit Natascha haar verhaal.
Meer weten of een afspraak maken met Natascha? Neem dan een kijkje op: https://blauwehengst.nl/