Olie voor paarden alleen gezond in kleine hoeveelheden

In de natuur krijgt een paard geen grote hoeveelheden olie binnen. In plantmateriaal zit wel een beetje olie, maar dit zijn hele kleine hoeveelheden. Een paard is er dan ook niet op gebouwd om grote hoeveelheden olie te verwerken. Om vet te verteren is gal nodig. Maar een paard heeft geen galblaas, daardoor is gal niet direct in grote hoeveelheden beschikbaar voor het verteringsproces. Bij paarden komt gal direct uit de lever, maar dit zijn kleine hoeveelheden. Vandaar dat grote hoeveelheden olie niet goed verwerkt kunnen worden. Geef daarom niet meer dan 50-75ml olie per dag aan je paard en verdeel dit over meerdere porties over de dag.

Belangrijk: verhouding omega 6 ten opzichte van 3

Of een olie geschikt en gezond is voor een paard wordt mede bepaald door de verhouding van omega-6, ten opzichte van omega-3. EPA en DHA in omega-3 heeft een ontstekingsremmende werking. Maar wist je dat omega-6 juist een ontstekingsbevorderende werking heeft? Daarom dien je altijd te kijken naar de verhouding in een olie. Veel plantaardige oliën zoals zonnebloemolie bevatten veel omega-6 vetzuren, ten opzichte van de omega-3 vetzuren. Daarnaast bevatten brokken en muesli’s vaak ook veel plantaardige oliën zoals soja-, mais,- en zonnebloemolie. Doe je daar dan zelf nog een omega-6 rijke olie bij zoals bijvoorbeeld zonnebloemolie, dan werken de oliën juist ontstekingsbevorderend voor jouw paard. Daarom hebben wij hieronder per soort olie op een rij gezet waarom je deze het beste wel of niet aan je paard kunt geven.

ALA, EPA en DHA in omega-3

Wist je dat er drie soorten omega-3 vetzuren zijn? Het paardenlichaam, maar ook wij mensen, hebben EPA en DHA nodig voor verschillende processen. ALA is de plantaardige vorm van omega-3 olie welke bijvoorbeeld in gras, lijnzaad- en olijfolie zit. Het lichaam moet deze vervolgens nog omzetten naar EPA en DHA. Van de ALA wordt gemiddeld 9% omgezet in het essentiële vetzuur EPA. Daarna zet het lichaam ongeveer 3,8% om in DHA. Voor gezonde paarden is deze omzetting geen enkel probleem. Echter is dit wel een erg inefficiënt proces, want er wordt maar weinig ALA omgezet naar EPA en DHA. Heb je een paard met gezondheidsklachten zoals een verlaagde weerstand, insulineresistentie, zomereczeem of gevoelig voor hoefbevangenheid? Dan kun je beter voor direct opneembare EPA en DHA kiezen, zodat het lichaam dit niet meer om hoeft te zetten. Dit zit in krillolie, visolie, zalmolie en algen.

Welke olie is gezond voor jouw paard?

Hieronder een rijtje met oliën die gezond zijn om te voeren aan jouw paard. Dit zijn oliën die rijk zijn aan omega-3 vetzuren en daardoor een gezonde invloed hebben op de gezondheid van jouw paard.

• Lijnzaadolie: De meeste paarden kunnen prima functioneren op lijnzaadolie. Lijnzaadolie bevat ALA omega-3 vetzuren en gezonde paarden kunnen deze ALA omzetten naar de bruikbare EPA en DHA vetzuren. Paarden met (stofwisselings)problemen hebben vaak moeite met deze omzetting en dan is lijnzaadolie geen geschikte keuze.
• Visolie: Niet alle paardeneigenaren vinden het een fijn idee om visolie aan een paard te geven. Maar visolie is misschien wel 1 van de gezondste oliën voor jouw paard. Het is namelijk rijk aan omega-3 vetzuren in de vorm van EPA en DHA. EPA en DHA zijn de vetzuren die een ontstekingsremmende werking hebben in het paardenlichaam. Alleen in vis- en algenolie zit directopneembare EPA en DHA. In plantaardige oliën zit alleen ALA welke het lichaam zelf nog moet omzetten naar EPA en DHA. Daarnaast is de verhouding met omega-6 vetzuren in balans. Visolie is er in verschillende vormen:
  • Zalmolie
  • Olie op basis van sardines, kabeljauw of andere vissoorten
  • Levertraanolie: deze wordt gewonnen uit de lever van vissen en bevat daardoor minder omega-3, maar wel ook vitamine D en A.
• Olijfolie: Olijfolie heeft naast omega-3 ook veel omega-9 vetzuren wat ook ontstekingsremmend is. Daarnaast is de verhouding tussen omega-3 en omega-6 in balans. Kies het liefst wel voor (de helaas duurdere) Griekse biologische olijfolie van de 1ste persing, liefst extra vierge. Deze is het meest zuiver zonder conserveringsmiddelen. De wetgeving in Griekenland is heel streng voor olijfolie, vandaar dat deze olijfolie het puurste is. De wetgeving in Italië is bijvoorbeeld veel milder waardoor er meer gebruik van bestrijdingsmiddelen etc. is toegestaan.
• Krillolie: Krill zijn garnaalachtige diertjes die algen en plankton eten en op die manier ALA omega-3 vetzuren binnenkrijgen. Krill kan deze dan omzetten naar EPA en DHA. Krillolie is daardoor een goede bron van EPA en DHA omega-3 vetzuren. Een vegan alternatief voor visolie en ook goed in balans met de omega-3 vetzuren.
• Kokosolie: een pure kokosolie, die niet verhit is geweest is een gezonde bron voor paarden. Deze is bacteriedodend en rijk aan laurinezuur, welke goed is voor de weerstand en tegen virussen/bacteriën. Er zit geen omega-3 in kokosolie, let er daarom op dat je paard deze wel op een andere manier binnen krijgt want die zijn essentieel.
• Tarwekiemolie: Deze klinkt misschien gek omdat tarwekiemolie naast omega-3 ook omega-6 vetzuren bevat. Maar tarwekiemolie is ook een rijke bron aan vitamine E, verhoogd de weerstand en stimuleert de bloedsomloop. Daarnaast geeft tarwekiemolie een energieboost. Daarom is tarwekiemolie in kleine hoeveelheden ook geschikt voor paarden.
• Teunisbloemolie: Deze bevat GLA en dat is ontstekingsremmend en ondersteunt de huid. Wel werkt teunisbloemolie bloedverdunnend. Zet het daarom alleen in na overleg met een therapeut.

Voer je liever geen olie maar wil je wel een rijke omega-3 bron toevoegen aan het rantsoen van jouw paard? Kies dan voor gedroogde algen, deze zijn rijk aan DHA omega-3 vetzuren. Het paard zet dan zelf een deel van de DHA om naar EPA. Dit is dus een heel geschikt, vegan, alternatief voor olie.

Welke oliën zijn niet geschikt voor paarden?

Waarschijnlijk kunnen jullie zelf de oliën nu wel benoemen welke niet geschikt zijn. Toch hebben wij ze voor je op een rijtje gezet. Deze oliën zijn niet geschikt voor paarden doordat de verhouding van omega-6 en omega-3 niet in balans is en het eerder ontstekingsbevorderend werkt:

• Zonnebloemolie - bevat geen omega-3 en juist veel omega-6
• Maisolie - bevat te veel omega-6 in verhouding tot omega-3
• Sojaolie - geen geschikte keuze omdat het de hormonen in disbalans brengt
• Koolzaadolie - Bevat veel te veel omega-6 ten opzichte van omega-3
• Rijstolie - Bevat veel te veel omega-6 ten opzichte van omega-3
• Niet biologische olijfolie uit andere landen dan Griekenland vanwege meer kans op verontreiniging

*Tip! Wees kritisch op producten op basis van omega oliën. Vaak zijn deze producten gemaakt van oliesoorten die rijk zijn aan omega-6, welke juist ontstekingsbevorderend is. Ook bevatten deze mengsels vaak sojaolie, een goedkope bron maar vaak wel van genetisch gemodificeerde soja. Koop dus niet zomaar de eerste de beste omega-3 olie, maar kijk eerst goed op het etiket of er de juiste omega olie in zit.

Houdbaarheid van korte duur

Een kwalitatieve plantaardige olie heeft maar een houdbaarheid van een korte duur wanneer de fles is geopend. Daarnaast is het erg belangrijk dat je de dop goed sluit en de fles donker en koel bewaard. Het beste is om met kleine flessen te werken en geen grote vijf liter cannen. Dit omdat een plantaardige olie na openen maar drie maanden goed houdbaar is. Bij zalm- en visolie is dit niet het geval. Die olie's behouden langer de kwaliteit.