Stress is op zichzelf geen ziekte. Het begrip ‘stress’ betekent niet meer dan alert zijn, paraat om te vluchten of vechten. Het lichaam maakt zich dankzij stress klaar om bedreigingen aan te pakken of ervan weg te rennen. Stress kan dus ook positief zijn! Lichte spanning en alertheid zorgen er bijvoorbeeld voor dat je paard goed oplet en beter zijn best doet in de wedstrijdring, of net iets scherper aan de hulpen is.

Schrikken en weer loslaten

Paarden zijn vluchtdieren. Als wilde paarden iets niet vertrouwen, dan rennen ze weg en gaan ze vervolgens een stukje verder weer met hun hoofd naar beneden staan te grazen. Er ontstaat kortstondig meer stresshormoon adrenaline in het bloed, gedurende het schrikmoment. Zodra de bedreiging weer weg is en het paard zijn hoofd weer durft te laten zakken, wordt dit stresshormoon ook weer afgevoerd. Dit laten zakken van het hoofd en uitademen wordt vaak in grondwerk gebruikt als techniek om een paard langzaam maar zeker te leren zichzelf ‘gerust te stellen’ in nieuwe of spannende situaties. Als een paard de tijd krijgt om zich deze techniek eigen te maken, zal hij zelfverzekerder en minder stressgevoelig worden in nieuwe situaties.

Positieve stress

Positieve stress bestaat ook. Hiermee bedoelen we vooral dat het paard aan het denken of aan het werk wordt gezet en daarbij iets nieuws leert. Dat kan een paard in eerste instantie als bedreigend ervaren. Maar met goede begeleiding en door het aanbieden van nieuwe dingen in kleine stapjes, kan de stress onder het niveau blijven waarop je paard weg wil rennen. Door een training uitdagender of zwaarder te maken leert je paard iets nieuws, verbetert zijn conditie en wordt hij uiteindelijk fitter, soepeler en krachtiger.

Pas op voor chronische stress!

Belangrijk bij het aanbieden van nieuwe dingen, het presenteren van ‘enge’ situaties en het prikkelen van je paard is dus dat de stress hanteerbaar blijft. Hoeveel ‘educatieve’ stress een paard aan kan voordat het teveel wordt en omslaat naar een negatieve prikkel, is per dier afhankelijk. Een ervaren wedstrijdpaard dat al veel gezien en beleefd heeft, kan meer hebben dan een jonkie van drie dat net uit de opfok komt. Zorg dus voor maatwerk en realiseer je dat een stressvolle situatie voor een paard iets heel anders is dan voor een mens. Als je paard zich afsluit, niet meer reageert op hulpen of de stress niet meer los kan laten, dan zit de emmer vol en moet je de volgende keer de stapjes wat kleiner maken. Je wilt niet dat het paard continu in een staat van paraatheid terechtkomt. Een paard dat chronisch stress heeft raakt namelijk ook lichamelijk uit balans. De hormoonbalans is verstoord, het immuunsysteem verzwakt, het paard leert niet veel meer en ook allergieën en verstoringen in de suikerstofwisseling kunnen de kop opsteken.

In balans met kruidnagel en kruiden

Om je paard te helpen om in balans te blijven en kleine stressprikkels beter te verwerken en spanning af te voeren zijn verschillende supplementen beschikbaar. Zo kun je denken aan een extract van de kruidnagelplant. Deze plant bevat een grote diversiteit aan signaalstoffen (cannabinoïden) die het zenuwstelsel helpen en zorgen voor goede communicatie tussen de cellen. De kruidnagelplant kan je paard ondersteunen om weer uit zijn schulp te komen als er sprake is van stress en hem helpen om zijn balans terug te vinden. Deze stoffen geven bovendien het immuunsysteem een boost, waardoor je paard weerbaarder is. Voor spannende situaties zoals een verhuizing of een wedstrijd kan je een korte kuur met een kruidenextract van onder meer kamille en passiebloem overwegen. Dit kruidenextract geef je vanaf enkele dagen voorafgaand aan de stressvolle gebeurtenis. De kruiden helpen je paard om spanning sneller af te voeren.