Het evenwicht in het lichaam kan verstoord worden door bijvoorbeeld voeding, verontreinigingen, of schimmels, maar ook door gevaar, onjuiste training of stalmanagement dat niet bij de aard van een paard past. De cellen van een paard reageren op zulke verstoringen, vaak met een algemene reactie, die bij elk soort verstoring hetzelfde is, en daarnaast een specifieke reactie voor elk soort verstoring. Deze ‘cel-stress’ is een universeel verdedigingsmechanisme, dat heel belangrijk is voor de psychologische en lichamelijk gezondheid van elk dier.

Stress kan nuttig zijn

Stress is op zichzelf geen ziekte, maar een toestand van paraatheid. Het lichaam is dan klaar om bedreigingen aan te pakken of te ontvluchten. Stress kan positieve en negatieve effecten hebben. Stress kan een paard zelfs helpen om te gaan met kortdurende spannende situaties en bijvoorbeeld tot betere prestaties in de wedstrijdring leiden. Langdurige of chronische stress heeft echter negatieve gevolgen. Chronische stress kan bijvoorbeeld ontstaan als een dier langdurig niet in zijn behoeften kan voorzien of pijn heeft. Chronische stress verstoort de hormoonbalans en leidt tot veranderingen in de hersenen. Het put het lichaam uit, het zelfherstellend vermogen loopt terug, allergieën kunnen de kop op steken en ook de bloedsuikerspiegel ontspoort. Een paard kan daardoor steeds angstiger worden, maar ook steeds verder in zichzelf gekeerd raken. De balans is zoek.

In zichzelf gekeerd paard

Een paard kan helemaal in zichzelf gekeerd raken. Vaak zien mensen dan een ‘bomproof’ paard, dat lekker rustig is. Maar in werkelijkheid sluit zo’n paard zich zo veel mogelijk af van de buitenwereld. De oorzaak hiervan kan chronische stress zijn, of stress op celniveau. Als de voeding en het management van het paard op orde is, hij geen pijn heeft, in een passende kudde staat en de juiste training krijgt, dan kan de verstoring op celniveau zitten. Sommige paarden hebben aandoeningen die het extra lastig maken om de homeostase (balans) in stand te houden. Denk bijvoorbeeld aan PPID (cushing), insulineresistentie en PSSM.

Stress op celniveau herkennen

Stress op celniveau ontstaat bijvoorbeeld door verzuring in het lichaam, verontreinigd drinkwater of een tekort aan vitaminen en mineralen. In al deze gevallen speelt voeding een belangrijke rol. Kwalitatief goed, langstengelig en droog hooi is de basis voor een gezond paard. Vul dit aan met goed opneembare vitaminen en mineralen uit een balancer en eventueel een muesli met zo min mogelijk granen en met een laag suikergehalte. Voeg daar altijd EPA en DHA aan toe (gelijk opneembare vorm van omega-3). Je paard op deze natuurlijke manier voeden, voorkomt verzuring in de darmen. Om je paard te helpen bij het herstellen van de natuurlijke balans en hem uit een in zichzelf gekeerde staat te krijgen, kunnen plantaardige cannabinoïden helpen.

Cannabinoïden herstellen de balans

Cannabinoïden zijn signaalstoffen, die nodig zijn voor de communicatie van een netwerk van receptoren door het gehele lichaam. Ze regelen de balans in het lichaam en zorgen voor de optimale werking van het immuunsysteem. Onlangs is ontdekt dat bij het gevoel van ‘flow’ en je lekker voelen na het sporten deze endocannabinoïden een heel belangrijke rol spelen. Eerder werd gedacht dat dit door endorphines, een soort hormonen, werd veroorzaakt. Dat blijkt niet te kloppen, de relatief recent ontdekte cannabinoïden zijn hiervoor verantwoordelijk. Normaliter maakt het lichaam zelf genoeg cannabinoïden aan. Maar bij stress op celniveau niet. Om je paard zich weer lekker te laten voelen en de balans te herstellen kun je daarom cannabinoïden uit planten geven. De kruidnagelplant geeft krachtige fyto-cannabinoïden, die je paard kunnen helpen om weer uit zijn schulp te komen en zijn balans te hervinden. Deze stoffen geven bovendien het immuunsysteem een boost en werken ontstekingsremmend en pijnstillend.

Bronnen:
Getting to the Bottom of the Runner’s High. New York Times. 2021. https://www.nytimes.com/2021/03/10/well/move/running-exercise-mental-effects.html?searchResultPosition=2

Michael Siebers, Sarah V. Biedermann, Laura Bindila, Beat Lutz, Johannes Fuss. Exercise-induced euphoria and anxiolysis do not depend on endogenous opioids in humans. Psychoneuroendocrinology, Volume 126, 2021, 105173, ISSN 0306-4530.

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0306453021000470

Ester Bartolomé, Michael Stanley Cockram. Potential Effects of Stress on the Performance of Sport Horses. Journal of Equine Veterinary Science, Volume 40, 2016, Pages 84-93,

ISSN 0737-0806. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0737080615300721

Kültz, D. Molecular and evolutionary basis of the cellular stress response. 2005. Arjournals Annual Reviews. https://d32ogoqmya1dw8.cloudfront.net/files/exploring_genomics/aiptasia/cellular_stress_response.pdf