Hoe voorkom je mentale overbelasting bij een jong paard in opleiding?
Als een paard uit de opfok komt en aan het werk gaat, brengt dat veel veranderingen met zich mee. Niet alleen omdat er opeens van alles van hem verwacht wordt, maar ook omdat de omstandigheden waarin het dier leeft veranderen. Het paard staat vaak minder uren in de kudde, soms ’s nachts op stal en komt veel meer dan voorheen in aanraking met mensen en ‘vreemde’ situaties.
Gedrag
Magnesium
Stress
Vitamine E
6 oktober '22 • 4 min leestijd
De meeste mensen weten wel dat je bij de opleiding van een jong paard rustig aan moet doen om de pezen, spieren, banden en gewrichten te laten wennen aan het werk. Korte trainingen en voldoende (actieve) rustdagen tussendoor zijn belangrijk om een paard op de juiste manier te starten in het werk.
Mentale belasting
Bij een jong paard in opleiding is er niet alleen sprake van fysieke uitdagingen. Ook mentaal gebeurt er veel. Het is hetzelfde als een kleuter die voor het eerst naar school gaat, ze krijgen enorm veel indrukken binnen en dat is vermoeiend. Het paard krijgt vaak te maken met andere omstandigheden, zoals individueel in een box staan ’s nachts. Ook komt hij in allerlei vreemde situaties, met mensen, in een bak of een longeercirkel. Het kost energie en tijd om al deze indrukken te verwerken. Een paard kan alleen leren als hij de tijd krijgt om ook mentaal om te gaan met zijn nieuwe leven en voldoende uit te rusten.
Wat is belastend?
Hoe belastend de opleiding van je jonge paard is, hangt van veel factoren af. Wat is je paard gewend? Is hij net uit de opfok gekomen en heeft hij bij wijze van spreken ‘nog nooit een mens gezien’? Of is hij elke winter al op stal geweest, kent hij de routine daar, is hij bekend met borstelen, beentjes afspuiten, hoefjes optillen en naar de smid gaan? Alleen al dat soort basale dingen maken een wereld van verschil voor je jonge paard. Daarnaast hangt het natuurlijk af van zijn karakter. Sommige paarden gaan nu eenmaal lastiger met verandering om dan anderen. Je kunt aan het gedrag en de gezichtsuitdrukking van je paard veel aflezen over zijn mentale toestand. Een paard dat vriendelijk en alert is, naar je toe komt en nieuwsgierig is naar nieuwe voorwerpen, is waarschijnlijk niet mentaal overbelast. Een paard dat met zijn rug naar je toe blijft staan, doffe ogen heeft, angstig reageert, zijn hoofd laag houdt of slecht eet, geeft aan dat het hem wat te veel is allemaal. Als je twijfelt, geef dan een extra rustdag, doe een stapje terug in de training en geef je paard wat extra tijd voor vrije beweging met soortgenoten. Van sociaal gedrag en vrije beweging in de frisse lucht knapt elk paard op.
De perfecte balans
De meeste paarden hebben een grote bereidheid om met mensen samen te werken. Het is belangrijk om daar altijd zuinig op te zijn. Zorg er voor dat je paard nieuwsgierig blijft en de training leuk blijft vinden. Train niet te lang en doe niet te vaak hetzelfde. Probeer af te wisselen, maar zonder je paard te overweldigen met steeds weer nieuwe vragen. Stel om diezelfde reden steeds maar één vraag tegelijkertijd. Bijvoorbeeld de vraag om voorwaarts te zijn. Pas als dat lukt, ga je de volgende vraag stellen, bijvoorbeeld een bocht rijden. Overdonder je paard niet met een heleboel hulpen tegelijkertijd. Beloon je paard zodra hij probeert om het goede antwoord op jouw hulp of vraag te geven, met een kriebel of met je stem. Probeer foute antwoorden zoveel mogelijk te negeren en word in elk geval niet boos. Alleen als er gevaarlijke situaties dreigen te ontstaan kan het nodig zijn om streng in te grijpen. Dat doe je niet als je paard je niet begrijpt, want dat leidt alleen maar tot angst en stress. Je paard leert dan niets en de volgende keer is het alleen maar lastiger om het resultaat te krijgen dat je wilt. Het paard zal zich afsluiten en gestrest raken.
Blijf goed kijken
Houd in de opleiding van een jong paard altijd scherp de vinger aan de pols. Blijf goed kijken naar je paard, elke dag. Oogt hij moe? Dan doe je wat anders of niks. Is het management op orde? Krijgt hij genoeg ruwvoer, vrije beweging, sociaal contact? Vindt hij het nog leuk of moet je eens iets anders doen? Is je paard fysiek in orde? Houd altijd in je achterhoofd dat spanning ook kan voortkomen uit pijn. Een paard dat kan ontspannen in zijn lijf, kan ook mentaal beter ontspannen. Grondwerk kan hierbij ook een belangrijk hulpmiddel zijn.
Ondersteuning in spannende tijden
Het is onvermijdelijk dat er in de opleiding van je paard af en toe momenten zijn die spannender zijn dan gemiddeld. Bijvoorbeeld als er voor het eerst een ruiter op het paard stapt. Hoe goed dit verloopt, hangt in belangrijke mate af van het voortraject. Pas als je paard ontspannen blijft tijdens alle stapjes die voorafgaan aan het opstappen, kun je daaraan beginnen. Maar zelfs als je die voorbereiding goed hebt doorlopen en altijd goed naar je paard kijkt, kan het handig zijn om voor sommige situaties je paard wat extra te ondersteunen. Bijvoorbeeld met een kruidensupplement tegen stress. Je paard raakt hier niet versuft van, maar kan wel beter met spannende situaties omgaan. Bekende kruiden die tegen stress helpen zijn bijvoorbeeld passiebloem en kamille. Zorg er daarnaast voor dat een jong paard altijd voldoende magnesium binnenkrijgt. Dit mineraal is van groot belang voor de spieren, de pezen, de gewrichten en het zenuwstelsel. Omdat een jong paard volop aan het groeien is en mentaal veel moet verwerken, is zijn magnesiumbehoefte vaak hoger. In Nederlands ruwvoer zit vaak te weinig magnesium. Daarom is het bijna altijd verstandig om dit aan te vullen. Om de spieropbouw van je jonge paard te ondersteunen kan je, als je paard niet op gras staat, bovendien vitamine E geven.