Gastblog Miranda Hoogenberg van HOPE for Horses: Mentaal welzijn van paarden
Niet een klein onderwerp, maar wel vaak een ondergeschoven kindje! Hoe vaak ik ergens kom en het paard stok ongelukkig zie zijn is niet meer op één hand te tellen. Het is ook best een heel moeilijk iets om te spotten door de eigenaar. Je paard eet, drinkt, mest en plast. Klaar..... toch? Of toch niet?
Gastblog
Stress
26 oktober '22 • 6 min leestijd
Er spelen zoveel factoren mee in de mentale gezondheid van je paard. Ten minste 85% van alle gezondheidsklachten bij paarden komen vanuit mentaal welzijn, of eigenlijk, het ontbreken van een gelukkig en stabiel paard.
Van jongs af aan stress
Afgelopen zomer hebben wij onze kudde uitgebreid met twee jonge jongens, de ene is een Groninger en de ander een zeer goed (op papier tenminste) gefokte KWPN-er. De ene net vijf en de andere net vier jaar jong.
Van de Groninger heb ik een verleden gehoord. Gecastreerd op zijn eerste jaar, opfok in gegaan maar daar niet kunnen gedijen in de groep. Eruit gegooid worden door de groep en hierdoor terug naar huis gehaald, maar de toon was al direct gezet voor dit paard! Het paard is verstoten door een groep en dat is voor een kuddedier niet misselijk! De groep hoort immers zijn veiligheid te zijn of waarborgen.
Toen hij weer bij huis stond hebben ze hem op laten groeien met een merrie die op een gegeven moment is overleden. Daar kun je niets aan doen, zulk soort dingen hebben wij niet in de hand, maar het is een enorme belasting van het mentale systeem van het paard wanneer een kuddegenoot komt te overlijden. Je kunt ook niet veel veranderen om zoiets te voorkomen. Het enige wat wij als mens dan voor ons paard op dat moment kunnen doen is begrip tonen en laten weten dat je er bent.
Bij dit paard gebeurde er nog meer, al heel jong (vlak na zijn castratie) kreeg dit paard zomereczeem. Zomereczeem komt meestal niet uit de lucht vallen. Het is een opeenstapeling van verschillende factoren. Zomereczeem is een enorm zware mentale belasting. Stel je maar eens voor, de hele dag zoveel jeuk dat je jezelf tot bloedens toe open krabt.
Laten we ook niet onderschatten dat een castratie nogal wat doet met een paard! En dan niet alleen fysiek, maar ook mentaal! Fysiek verandert er van alles, maar mentaal ben je van de ene op de andere dag veranderd! En zeker gaat het ene paard hier makkelijker mee om dan de andere, maar onderschatten moet je het zeker niet! Het geeft mentaal zoveel verandering, de ene dag ben je vol \"man\" en het andere moment ben je anders. Dit is niet misselijk en zou best meer aandacht mogen krijgen wat mij betreft.
De intentie waarmee je iets zegt doet veel!
Omdat hij zomereczeem ontwikkeld had werd het hem gegund om naar zee te verhuizen. Dus hop, paard naar de kust verhuisd waar hij voor de kar beleerd zou worden. Zo gezegd zo gedaan. Paard voor de kar, maar inmiddels was er al zoveel ontregelt dat hij het allemaal niet zo goed meer trok, letterlijk! Hij kon het gewoon niet! Er werd onderzoek ingesteld naar het hoe en waarom en de foto's kwamen allemaal prima terug. De dierenarts stelde voor inwendig onderzoek te doen omdat deze verwachtte dat hij iets in zijn bekken zou hebben wat hem belemmerde.
Er werd besloten om dit paard naar de slacht te brengen omdat ze er geen geloof meer in hadden. Stel je het paard eens voor! Hij moet eerst al deze onderzoeken doorlopen, moet steeds verdoofd worden terwijl hij zich al niet zo best voelde! En dan de gesprekken die er tijdens zo'n onderzoek gevoerd worden! Er zijn tegenwoordig mooie filmpjes te zien op Facebook waarin kinderen een appel liefdevol toespreken en een andere appel wordt uitgescholden en nare dingen tegen wordt gezegd. De appel met de liefdevolle woorden blijft heel lang heel goed, de andere appel verrot binnen een dag. Stel je eens voor wat het doet met een dier of mens als er negatief over gesproken wordt!!
De eigenaren gunde het paard beter
De eigenaar van destijds wou geen moeite meer in dit paard stoppen en wilde daarom het paard naar de slacht doen. Mijn klant (en de persoon waar hij vanaf zijn eerste totdat hij verkocht werd had gewoond) is direct de auto ingesprongen om hem op te halen! Dit kon zij niet laten gebeuren! Nog maar net vijf jaar oud en dan al naar de slacht! Het paard was een hoopje ellende toen ze hem op had gehaald.....
Toen hij bij haar thuis was ben ik voor het eerst bij hem geweest! Wat voelde hij zich ongelooflijk rottig! Hij kreeg zowat de ene poot niet voor de andere en zakte steeds door zijn achterbenen heen.
Hij zag er werkelijk waar miserabel uit! Onbegrepen, verdrietig, oververmoeid. Al zijn manen en staart waren helemaal weggeschuurd..... de zomereczeem was dus niet verbeterd aan de kust!
Kortom, mentaal was hij echt aan het einde van zijn latijn.
Omdat ze net een kindje had was de zorg voor hem een beetje veel en ze vroeg of ik interesse in hem had. Mijn hart ging volledig open en zo kwam Troy bij ons!
Fysiek en mentale gezondheid zijn aan elkaar verbonden
De mentale gezondheid was ver te zoeken. Nadat hij behandeld was door onze therapeut werd hij fysiek beter. Mentaal had hij meer moeite om zich open te stellen. Hij was door veel heen gegaan en leek een beetje argwanend.
Tot op een gegeven moment hij met mijn andere ruin begon te spelen, zijn ogen gingen verder openstaan en hij keek de wereld weer wat opener in. Hij is er nog niet, maar het is een begin! Een stabiele groep waarin hij zichzelf mag zijn. Een individu binnen een groep.
Fysiek gezien was hij veel tekort gekomen wat dan weer bijdraagt aan meer stress mentaal. Vergeet niet, een paard is een kuddedier en heeft graag een goede gezondheid om niet de langzaamste te zijn. Wanneer een paard aanvoelt dat het niet de juiste mogelijkheden heeft om het lichaam in optimale conditie te houden zal dat ook weer stress teweeg brengen. Niet de juiste kudde samenstelling is bijvoorbeeld een grote reden van mentale stress.
Te weinig persoonlijke ruimte, geen droge plek om te slapen, te weinig beweging, te veel beweging met te weinig juiste nutriënten. En ga zo nog maar eventjes door!
Het mooie van de tijd waarin we nu leven is dat het steeds meer ter sprake komt en dat er steeds beter gekeken wordt naar de wens of misschien wel het noodzakelijke welzijn van het wezen paard. Er is in mijn ogen geen allesomvattende waarheid hierin. Het is ook voor een paard individueel. Het ene paard houdt van de kudde en schikt zich makkelijk, terwijl het volgende paard er voor kiest meer op zichzelf te staan en weer het volgende paard springt het liefst de hoogst haalbare hindernissen en wordt daar heel gelukkig van. Het is niet eenduidig.
Wat wel eenduidig is voor mij, is dat het paard lang kan laten zien alsof het zich helemaal top voelt terwijl er op dieper niveau echt al van alles mis begint te lopen!
Goed naar je paard kijken lijkt een makkelijke, maar hoe goed kijk jij eigenlijk echt? En hoeveel ben jij bereid aan te passen wanneer je eigenlijk wel weet dat het niet de meest ideale omstandigheid voor jou paard is?