Om een goede context te krijgen, zullen we moeten begrijpen waar bepaalde overtuigingen vandaan komen. Vroeger werden paarden gebruikt voor het werk op het land. In beginsel werden er dan rijkelijke hoeveelheden graan gevoerd. Hiervoor werd voornamelijk haver gebruikt en soms ook gerst. Dit zijn van oorsprong de twee granen die het best te verteren zijn voor het paard. De paarden moesten toen de hele dag werken op het land, wat natuurlijk een enorme impact had. Krachtvoer was nodig om het vol te houden. Door het werk, waren de negatieve invloeden van de granen destijds ook minder van toepassing. Ga je zelf maar na, als je veel koolhydraten eet en je moet heel de dag fysiek hard werken, heb je er geen last van. Zit je heel de dag achter een scherm te werken dan is dat een ander verhaal.

De tijd van de brok

Later werd er brok ontwikkeld, hierbij werden granen en andere producten geperst in een korrel. De overtuiging van veel oudere mensen is dat een paard brok hoort te krijgen, maar is dat wel zo? Om alle brok onder één noemer te plaatsen vind ik niet terecht. Elke brok heeft namelijk een andere samenstelling en er zijn verschillende manieren van persen. Als we het hebben over gangbare brok waar vaak veel granen (zeker tarwe), soja, maïs en allerlei restproducten in verwerkt zijn, denk ik niet dat een paard brok hoort te krijgen. Horen wij zelf eigenlijk wel bewerkt voedsel te krijgen? De reden om een korrel te voeren zou in mijn ogen moeten zijn om vitaminen, mineralen en spoorelementen aan te vullen. In de ideale wereld zou dit niet eens nodig zijn, dan zou de bodem hier al over beschikken, dus daardoor het grasland en de overige begroeiing ook. Uiteindelijk zitten deze mineralen dan ook weer in het ruwvoer. Het los voeren van een balancer en andere energiebronnen, maakt dat je de producten los van elkaar kunt doseren. Zo kun je voor ieder paard afzonderlijk bijsturen.

Weidegang, is dat haalbaar?

Dan komen we via het grasland op het punt: weidegang. Is dit noodzakelijk of hoe gaan we hiermee om? Laten we vooropstellen dat een paard in de natuur beschikt over allerlei soorten vegetatie. We mogen ons afvragen of we dat volledig kunnen nabootsen. Een paddock paradise is natuurlijk een fantastisch concept, wat de natuurlijke behoefte erg benadert. Soms hoor je elke dag op de weide, maar is dat realiseerbaar? Is dit goed voor bodem en paard? Kunnen we, met de relatief beperkte ruimte waar onze paarden op moeten lopen, wel zorgen voor een goede weide?

Zoals je ziet zijn het vooral vragen en is er in deze geen eenduidig antwoord. Het enige wat we voorop kunnen stellen is dat er bepaalde behoeftes bij paarden zijn, voeding technisch, sociaal, vrije beweging en vooral ontspanning. Deze behoeftes, daar kunnen we niet omheen en als we daaraan niet voldoen, zal dit op langere termijn het systeem van je paard verstoren. Het probleem is vaak, dat we deze effecten niet op korte termijn zien. Alles begint met kleine symptomen van een verstoorde balans, wat uiteindelijk steeds groter wordt. Paarden beginnen met fluisteren, maar uiteindelijk gaan ze schreeuwen. Eenmaal volledig uit balans duurt het wel een tijdje, met de juiste stappen, om die balans weer te herstellen.

Vaak betrek ik het op de mens, als je ooit bent veranderd in eetpatroon ter vooruitgang, dan merk je pas hoeveel signalen het lichaam je gegeven heeft. In je dagelijkse leven sta je gewoon op en ga je ’s avonds weer naar bed, je hebt dan vaak niet in de gaten hoe je, je echt voelt. ‘Ik ben gewoon vaak moe, ja zo ben ik.’ Dat zijn dingen die ik wel eens hoor. Als ze dan een aantal stappen nemen om zaken te veranderen, hebben ze pas door wat een negatieve invloed het had. Als je bijvoorbeeld dan nog eens naar een fastfood restaurant gaat voel je pas wat een negatief effect dat op je gestel heeft. Terwijl je dit voorheen ‘normaal’ vond.

Zo is dit uiteindelijk ook bij je paard, wat wij beoordelen als de ‘normaal’, is die wel zo normaal?

Behoeften van een sportpaard

Als we dit betrekken op sportpaarden, hebben deze dan andere behoeften als paddock paradise paarden? Of zijn het uiteindelijk gewoon dezelfde dieren? De hormoon balans van een sportpaard dient op orde te zijn, de stress-as dient ook op orde te zijn evenals de schildklier-as. Als deze ontregeld zijn, zul je ook problemen ervaren in de sport. Natuurlijk zijn er uitzonderingen op de regel en zijn er ook paarden die met een ontregelde as goed kunnen springen of een goede proef kunnen lopen. Maar is dit ideaal? En misschien nog wel belangrijker; kunnen we dit blijven doen, met het oog op het paardenwelzijn? De oorzaak hiervan is niet enkel voeding, stress vanuit huisvesting, training, maar ook het niet hebben van soortelijk contact kan de assen ontregelen. Een korte ontregeling is niet zo erg, zo lang het maar niet structureel wordt. Voeding technisch gaan paarden dan een aantal stofjes gebruiken, die uiteindelijk in een tekort schieten, wat ook weer leidt tot stress op celniveau. Zoals je hoort kom je hier in een vicieuze cirkel, waar lastig uit te komen is.

Voordroog vs. hooi

De laatste overtuiging die ik graag wil behandelen is de overtuiging dat sportpaarden beter voordroog kunnen hebben, omdat ze hard moeten werken. In dat geval mogen we ons een aantal dingen afvragen. Werkt een sportpaard echt hard en loopt hij net zoveel als dat hij in het wild liep? Een andere interessante vraag is: Waar in de natuur heeft gefermenteerd voedsel gevonden? Zo ver ik het terug heb kunnen zoeken, hebben ze dat nooit gevonden. Dit past dan ook niet bij de vertering van het paard, de melkzuurbacteriën die zo binnenkomen zorgen uiteindelijk voor een verzuring van het darmmilieu. Verzuring is één van de dingen die je ten alle tijde wil voorkomen. Deze ontregeling kost uiteindelijk energie. In eerste instantie zal een paard wat vlugger zijn op verpakt hooi, maar op lange termijn zal dit negatief werken. Wel is het van belang als je onverpakt hooi voert, dat je hooi hebt wat voldoende eiwit bevat en niet te hoog is in suiker. Een paard dat hard werkt zal beter over weg kunnen met een redelijk hoog suikergehalte in voeding dan een paard dat alleen eigen vrije beweging heeft.

In dit stuk heb ik veel vragen gesteld, ik nodig je graag uit om eens na te denken over deze vragen en te reageren. Er is geen zwart-wit in deze naar mijn idee. Maak je eigen keuzes en bedenk, iedereen doet het vanuit zijn eigen beste intenties! Laten we bruggen bouwen!

Meer weten over dit onderwerp of wil je in contact komen met Bart van Heesbeen? Bezoek dan de website van Kwalituur paardenvoeding.