Doet jouw paard normaal?
Observeer jij je paard weleens in het weiland, de paddock of op stal? Waar let je dan op? En wat valt op? Weet jij wat ‘normaal’ is voor jouw paard? Kleine afwijkingen in het gedrag van een paard kunnen signalen zijn van bijvoorbeeld beginnend ongemak, ziekte of sociale problemen. Maak er daarom een gewoonte van om je paard regelmatig te observeren.
Gedrag
Stress
Voeding
12 januari '23 • 3 min leestijd
Als paardeneigenaar wil je natuurlijk het beste voor je dier. Het is daarom goed om een idee te hebben welk gedrag voor jouw paard ‘normaal’ is. Is het dier dominant of juist lager in rang? Speelt hij graag, heeft hij vriendjes, ligt hij vaak te slapen in de paddock of op stal? Ook eetgedrag en hoe vaak je paard drinkt zijn interessante weetjes. En natuurlijk is het ook belangrijk om te zien of je paard zand eet of kuilen graaft.
Kuddegedrag
Hoe een paard zich gedraagt in de kudde, is een belangrijke indicatie voor hoe hij zich voelt. Als een paard vriendjes heeft en vaak gezamenlijk met anderen staat, graast of speelt, dan zijn dat tekenen van gezonde sociale relaties. Wanneer je paard zich opeens afzondert van de andere dieren, dan kan dat een teken van ongemak of pijn zijn. Ook vermoeidheid, sloom gedrag of juist hyperactiviteit en overprikkeld gedrag zijn signalen die je in de gaten moet houden.
Hengstigheid
Als je paard in de kudde staat, kan je ook goed observeren hoe het gesteld is met de hormonen. Zeker in het vroege voorjaar krijgen veel paarden ‘last’ van opspelende geslachtshormonen zoals testosteron en oestrogeen. In gemengde kuddes zie je dat vaak heel goed. Niet alleen aan de merries, maar ook aan de ruinen, zeker als ze op wat latere leeftijd gecastreerd zijn. Bij merries kan een hevige hengstigheid niet alleen voor chagrijn of juist knuffeligheid zorgen, maar zelfs voor buikpijn, kramp en stijfheid bij het lopen. Het is daarom goed om te weten of hengstigheid aan de orde is. Bij de dierenarts kan je hormonen krijgen om ernstige verschijnselen en pijn te bestrijden, maar er zijn ook kruiden zoals monnikspeper die een regulerende werking hebben op de hormoonspiegel. Daarnaast spelen omega 3-vetzuren een belangrijke rol in de hormoonhuishouding van paarden én mensen. Voldoende onverzadigde meervoudige vetzuren in het voer helpen een gezonde hormoonfunctie, dat blijkt uit meerdere wetenschappelijke onderzoeken. Voor paarden is zalmolie een goede bron van Omega 3-vetzuren (EPA en DHA). Ook Vitamine E is belangrijk voor een gezonde hormooncyclus.
Eetgedrag
Een ander interessant punt om in de gaten te houden, is het eetgedrag van je paard. Een paard dat heel gretig is op zijn ruwvoer en altijd staat te schrokken, krijgt misschien te weinig buikvulling en vezels in de loop van de dag. Het is verstandig om zo’n paard meer en/of vaker – liefst onbeperkt – ruwvoer aan te bieden. Een paard dat juist weinig of langzaam eet, kan een probleem met zijn gebit hebben. Ouder wordende paarden hebben bovendien vaak minder krachtige kauwspieren en doen daarom langer over hun eten. Een paard dat ineens zijn eten laat staan, kan een probleem in de mond hebben, maar het kan ook zijn dat er iets speelt in het maagdarmstelsel, bijvoorbeeld een milde koliek. Kijk goed of je andere signalen ziet die hier op wijzen, zoals onrust, zwiepen met de staart, bijten in de buik, rollen of zweten.
Mest
Sowieso is het goed om altijd even een blik te werpen op de mest van je paard. Die moet bestaan uit stevige, maar niet gortdroge, ballen. Slappe mest, wormen in de mest, zand in de mest of mestwater wijzen op problemen in de darmen.
Zand eten
Een paard dat in een zandpaddock zand likt of kuilen graaft, kan hiermee laten zien dat hij zich verveelt, maar het kan ook zijn dat er meer speelt. Een tekort aan mineralen zoals sporenelementen of silicium bijvoorbeeld. Of pijnlijke maagzweren.
Waterbehoefte en drinkgedrag
Het kan lastig zijn om te weten of je paard voldoende drinkt, of ineens meer of minder gaat drinken. Als je paard plast waar jij bij bent, kijk dan altijd even hoe de urine eruit ziet. Deze moet lichtgeel zijn. Donkere urine of zelfs bruine urine kan wijzen op uitdroging, leverproblemen en nierziektes. Als het warm is, of bij zware inspanning, kun je extra water met een lekker smaakje en/of elektrolyten aanbieden om je paard meer te laten drinken en de uitgezwete zouten aan te vullen. Ook is het leuk én verstandig om je paard regelmatig zelf te laten kiezen wat hij wil drinken. Je kan daarvoor een mineralenbuffet maken, met emmers water met daarin verschillende toevoegingen. Denk bijvoorbeeld aan rozenbottelextract (vitamine C), vloeibare silicium, sporenelementen en mineralen uit de Beringzee en brandnetelextract (milde afvoer van afvalstoffen).
Bronnen:
Stanhiser J, Jukic AMZ, McConnaughey DR, Steiner AZ. Omega-3 fatty acid supplementation and fecundability. Hum Reprod. 2022 May 3;37(5):1037-1046.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9308390/