Stress kan het lymfesysteem op verschillende manieren beïnvloeden. Als het lymfesysteem langdurig overbelast wordt, kunnen gezondheidsproblemen ontstaan. We zetten even voor je op een rijtje hoe dat zit.

Functie lymfesysteem

Lymfevaten transporteren vanuit het gehele lichaam alle stoffen die niet meer nuttig zijn. Denk daarbij aan kapotte cellen, overtollig vocht en afvalstoffen. Via het lymfevocht gaan deze afvalstoffen naar de lymfeklieren, die het vocht filteren en afvalstoffen afvoeren naar het bloed. Het lymfesysteem en het immuunsysteem werken nauw met elkaar samen. De stroming door het lymfesysteem gebeurt vooral doordat het paard beweegt en kan ook met Manuele Lymfe Drainage (een zachte massagetechniek) gestimuleerd worden.

Verhoogde cortisolproductie

Stress zorgt voor een verhoogde aanmaak van het stresshormoon cortisol. Hoewel cortisol op korte termijn nuttig is om het lichaam te helpen omgaan met stressvolle situaties, kan een chronisch verhoogd cortisolniveau de werking van het immuunsysteem onderdrukken. Dit is wat vaak gebeurt bij chronische stress. Chronische stress ontstaat bijvoorbeeld door verkeerde voeding, een niet-passende kudde, verkeerde trainingsmethodes of een gebrek aan sociaal contact. Een chronisch verhoogd cortisolniveau maakt paarden vatbaarder voor infecties en ontstekingen. Doordat er meer afvalstoffen geproduceerd worden en ziekteverwekkers bestreden moeten worden, komt het lymfesysteem extra onder druk te staan.

Verminderde lymfecirculatie

Stress kan leiden tot spierspanning en een verminderde bloedcirculatie. Omdat de lymfecirculatie grotendeels afhankelijk is van spierbewegingen, kan een gespannen of inactief paard een vertraagde lymfestroom hebben. Dit kan resulteren in ophoping van vocht en afvalstoffen, wat weer kan leiden tot zwellingen, stijfheid en een verminderde weerstand.

Ontstekingsreacties

Langdurige stress kan laaggradige ontstekingen in het lichaam veroorzaken. Dit is nog duidelijker het geval als een paard ook te veel vetophopingen heeft (bij EMS bijvoorbeeld). Het lymfesysteem moet deze ontstekingsproducten afvoeren, maar bij aanhoudende stress raakt het systeem overbelast. Dit kan leiden tot een ophoping van (toxische) afvalstoffen). Het immuunsysteem raakt verzwakt, waardoor paarden gevoeliger worden voor ziekten en blessures. Je paard raakt in een neerwaartse spiraal.

Gevolgen voor de gezondheid

Wanneer het lymfesysteem niet optimaal functioneert door stress, kunnen paarden last krijgen van:

• Zwellingen, vooral in de benen
• CPL (vooral bij koudbloeden)
• Vermoeidheid en verminderde prestaties
• Terugkerende infecties en langzamere wondgenezing
• Huidproblemen
• Spijsverteringsproblemen: ook de darmen zijn voorzien van een zeer uitgebreid lymfesysteem dat onder meer betrokken is bij de opname van voedingsstoffen.

Wat kun je doen?

Om het lymfesysteem van een paard te ondersteunen en de effecten van stress te beperken, is het belangrijk om stressfactoren zoveel mogelijk te verminderen. Dat betekent voldoende vrije beweging, sociaal contact en voldoende ruwvoer van goede kwaliteit. Beweging is niet alleen goed voor het mentale en fysieke welzijn van je paard maar ook om de lymfecirculatie te bevorderen. Als je ondanks een goed management toch het gevoel hebt dat het lymfestelsel van je paard onder druk staat, bijvoorbeeld doordat hij steeds vollopende benen heeft of vaak ziek is, dan kun je een therapeut inschakelen om manuele lymfe drainage (MLD) toe te passen.

Conclusie: Stress en het lymfesysteem

Het lymfesysteem en stress bij paarden zijn nauw met elkaar verbonden. Chronische stress kan de werking van het lymfesysteem verstoren en dat kan verschillende gezondheidsproblemen veroorzaken. Goed management is het belangrijkste. Eventueel kan je met MLD het lymfesysteem van je paard laten ondersteunen.