askHELTIE HELTIEhorse® Betere vruchtbaarheid merrie en gezonde veulens dankzij vitamine E

Betere vruchtbaarheid merrie en gezonde veulens dankzij vitamine E

Vitamine E speelt een belangrijke rol bij het verbeteren van de vruchtbaarheid bij merries. Bij mensen is dat al langer bekend. Maar ook bij paarden heeft deze vitamine een positief effect. Vitamine E wordt vaak samen met andere antioxidanten gebruikt. Het vergroot de vruchtbaarheid van merries en hengsten én zorgt voor een betere weerstand bij fokmerries en hun pasgeboren veulens.

Vitamine E

20 februari '23 • 4 min leestijd

De werkzaamheid van vitamine E bij mensen met vruchtbaarheidsproblemen is goed onderzocht. Ook bij paarden zijn een aantal wetenschappelijke onderzoeken gedaan.

Tekort aan vitamine E

Vitamine E is een ontzettend belangrijke vitamine. Niet alleen voor de vruchtbaarheid, maar ook voor de spieren en het zenuwstelsel van je paard. Het is een krachtig antioxidant. Omdat paarden zelf geen vitamine E aanmaken, moet het uit hun voeding komen. Gras bevat veel goed opneembaar vitamine E en paarden die de hele dag in de wei staan, krijgen daarom voldoende vitamine E binnen. Bij paarden die vooral hooi of voordroogkuil eten, ligt dat anders. Zeker sportpaarden en paarden die voor de fok worden gebruikt, hebben een hogere behoefte aan vitamine E. Zij kunnen tekorten oplopen als ze niet op gras staan en ook geen supplement krijgen.

Beter vruchtbaar merrie en hengst én meer weerstand

Bij hengsten neemt de kwaliteit van het sperma en de beweeglijkheid van de zaadcellen toe als ze extra vitamine E krijgen. Daardoor is er een grotere kans op een succesvolle bevruchting. Bij merries zorgt het supplementeren van vitamine E niet alleen voor een betere vruchtbaarheid, het is ook goed voor de overdracht van immuunstoffen aan het veulen in de laatste maand voor de bevalling. Wanneer de merrie voldoende vitamine E binnenkrijgt, zorgt dat bovendien voor een hogere kwaliteit van de biest (eerste melk) die haar veulen te drinken krijgt. Dat betekent dat het veulen beter beschermd is tegen ziektes en bacteriën in de eerste periode van zijn leven.

Gras?

De meeste veulens worden geboren tussen februari en juni. Lang niet alle fokmerries staan dan al (volledig) op het weiland. Onderzoekers raden daarom aan om merries een maand vóór en een maand na het veulenen extra vitamine E te geven. Een goede vitamine E-status zorgt voor een grotere overdracht van immuunstoffen. Die overdracht gebeurt vóór de geboorte via de placenta en daarna via de biest van de merrie. Een merrie die voldoende vitamine E binnenkrijgt, kan haar veulen dus een betere en gezondere start geven! Veulens en jonge paarden met een ernstig tekort aan vitamine E kunnen de spierziekte NMD ontwikkelen.

Bevruchting

Ook voor een succesvolle bevruchting is vitamine E van groot belang. In onderzoek bij mensen bleek dat in 30 tot 80% van de gevallen van vruchtbaarheidsproblemen bij mannen, oxidatieve stress en een verminderde antioxidanten werking in het sperma werden gevonden. Dit zou wijzen op een tekort aan antioxidanten zoals vitamine E, die via de voeding aangevuld kunnen worden. Extra vitamine E resulteerde in meer zaadcellen, die bovendien minder vaak beschadigd waren. Ook voor vrouwen wordt het slikken van vitamine E aangeraden om de vruchtbaarheid te verbeteren. Veel vrouwen slikken bovendien vitamine E om menstruatieklachten en PMS te verminderen.

‘Natuurlijke’ vitamine E

Bij paarden komt het bijvoeren van vitamine E heel nauwkeurig. Lang niet alle soorten vitamine E worden namelijk goed opgenomen. De best opneembare vorm van vitamine E is het isomeer RRR-α-tocoferol. Dit zit bijvoorbeeld in tarwekiemolie. In de volksmond heet dit natuurlijke vitamine E, maar omdat je RRR-α-tocoferol ook in een fabriek kan maken, is ‘natuurgelijke vitamine E’ een betere naam. Wat je niet moet hebben voor je paard is ‘synthetische vitamine E’, waarmee dl-α-tocoferol-acetaat bedoeld wordt. Dit zit vaak in goedkopere vitamine E supplementen. Deze isomeer wordt erg slecht opgenomen door paarden en is dus vaak ‘weggegooid geld’.

Conclusie: Kies sterke antioxidanten voor betere vruchtbaarheid

Voor het verbeteren van de vruchtbaarheid is de antioxidanten werking van vitamine E heel belangrijk. Om tekorten aan te vullen kies je het beste natuurgelijke vitamine E, oftewel RRR-α-tocoferol. In de onderzoeken naar vruchtbaarheid bij mensen en paarden werd vaak een combinatie van antioxidanten gebruikt, waaronder ook vitamine C. Eén van de sterkste antioxidanten die op de markt zijn voor paarden is druivenextract. Een combinatie daarvan met natuurgelijke vitamine E, eventueel aangevuld met vitamine C, is daarom aan te raden. Zeker als je fokdieren geen of weinig gras kunnen eten. Ook voor het immuunsysteem van merrie en veulen is vitamine E een belangrijk supplement.

Bronnen

Deichsel K, Palm F, Koblischke P, Budik S, Aurich C. Effect of a dietary antioxidant supplementation on semen quality in pony stallions. Theriogenology. 2008 May;69(8):940-5. doi: 10.1016/j.theriogenology.2008.01.007. Epub 2008 Mar 20. PMID: 18358523.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18358523/

Contri A, De Amicis I, Molinari A, Faustini M, Gramenzi A, Robbe D, Carluccio A. Effect of dietary antioxidant supplementation on fresh semen quality in stallion. Theriogenology. 2011 Apr 15;75(7):1319-26. doi: 10.1016/j.theriogenology.2010.12.003. Epub 2011 Feb 4. PMID: 21295825.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21295825/

Ahmadi S, Bashiri R, Ghadiri-Anari A, Nadjarzadeh A. Antioxidant supplements and semen parameters: An evidence based review. Int J Reprod Biomed. 2016 Dec;14(12):729-736. PMID: 28066832; PMCID: PMC5203687.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28066832/

Mohd Mutalip SS, Ab-Rahim S, Rajikin MH. Vitamin E as an Antioxidant in Female Reproductive Health. Antioxidants (Basel). 2018;7(2):22. Published 2018 Jan 26. doi:10.3390/antiox7020022

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5836012/

Kentucky Performance Horses. Vitamin E: An Essential Nutrient for Horses. Review. 2018.
https://kppusa.com/2018/03/02/vitamin-e-essential-nutrient-horses/

Lees ook:

Vitamine E

Net als fokmerries kunnen ook dekhengsten soms wel wat extra ondersteuning gebruiken. Zeker als ze ook in de sport gebruikt worden of veel dekken. Natuurlijk heeft niet iedereen een KWPN-dekhengst op stal staan, maar er zijn in Nederland en België best veel mensen die fokken met bijvoorbeeld Shetlandpony’s of eigen kruisingen. Waar moet je op letten in de voeding voor een optimale vruchtbaarheid van een dekhengst?

Welke voeding en supplementen voor optimale vruchtbaarheid dekhengst?

Net als fokmerries kunnen ook dekhengsten soms wel wat extra ondersteuning gebruiken. Zeker als ze ook in de sport gebruikt worden of veel dekken. Natuurlijk heeft niet iedereen een KWPN-dekhengst op stal staan, maar er zijn in Nederland en België best veel mensen die fokken met bijvoorbeeld Shetlandpony’s of eigen kruisingen. Waar moet je op letten in de voeding voor een optimale vruchtbaarheid van een dekhengst?. Hoewel hengsten het veulen niet dragen en dus ook niet de bouwstenen binnen hoeven te krijgen voor de opbouw van bijvoorbeeld het skelet van een veulen, zoals fokmerries, hebben ze toch speciale voedingsbehoeftes. Die hebben vooral met vruchtbaarheid te maken. Optimale vruchtbaarheid dekhengst Van een dekhengst wil je dat hij zo vruchtbaar mogelijk is. Dit om teleurstellingen en veel moeite, energie en kosten voor dierenartsen en reizen bij zowel hengstenhouder als merriehouder te voorkomen. Bij...

Gedrag

Hormonen

Voeding

Merries en hengstigheid, de ene heeft nergens last van en sommige merries hebben er extreem last van. Regelmatig komt dan ook de vraag bij ons binnen of wij ook iets hebben tegen de hengstigheid van merries. En ons antwoord is dan kort en krachtig: ‘Nee!’

Waarom wij geen supplementen tegen hengstigheid in het assortiment hebben

Merries en hengstigheid, de ene heeft nergens last van en sommige merries hebben er extreem last van. Regelmatig komt dan ook de vraag bij ons binnen of wij ook iets hebben tegen de hengstigheid van merries. En ons antwoord is dan kort en krachtig: ‘Nee!’. In deze blog vertellen wij je waarom wij geen fan zijn van supplementen voor hengstige merries. Hengstigheid van merries hoort erbij! Elke merrie hoort hengstig te worden als deze niet drachtig is. Vanaf ongeveer maart tot oktober hoort de hengstigheid zichtbaar te zijn. Bij een lang najaar kan de hengstigheid soms wat later op gang komen en bij een lange zomer duurt deze soms wat langer. Maar over het algemeen is er in de winterperiode geen hengstigheid. Een cyclus van een merrie duurt gemiddel...

Gedrag

Hormonen

Merries hebben een niet hele goede reputatie in de paardenwereld. Vaak wordt er gelijk gesproken over pismerries, irritante hengstigheid en heksen van paarden. Maar merendeel van de merries hebben een gewone hengstigheid en zijn totaal niet lastig, de reputatie is dus niet terecht. Daarbij hoort hengstigheid nou eenmaal bij de natuur. In veel gevallen adviseren wij daarom niet om hier iets tegen te geven. Lees in deze blog meer over de hengstigheid bij merries.

Merries mogen best hengstig worden, het is de natuur

Merries hebben een niet hele goede reputatie in de paardenwereld. Vaak wordt er gelijk gesproken over pismerries, irritante hengstigheid en heksen van paarden. Maar merendeel van de merries hebben een gewone hengstigheid en zijn totaal niet lastig, de reputatie is dus niet terecht. Daarbij hoort hengstigheid nou eenmaal bij de natuur. In veel gevallen adviseren wij daarom niet om hier iets tegen te geven. Lees in deze blog meer over de hengstigheid bij merries.. Wat is hengstigheid nou precies? Tijdens de hengstigheid toont de merrie haar vruchtbare periode, aan het eind van de hengstigheid vindt namelijk de eisprong plaats en is er de grootste kans op bevruchting. Gemiddeld hebben merries een cyclus van 21 dagen (sommige iets korter en sommige iets langer) en duurt de hengstigheid zo’n 5 dagen. Tijdens de hengstigheid plassen merries meer, de urine is vaak ook anders en ruikt sterker. Sommige merries zijn wat dromerig die dagen, plakken meer aan het be...

Vragen? AskHELTIE!

Ben je op zoek naar advies over jouw hond of paard? Of wil je meer weten over aandoeningen of ingrediënten? Neem gerust contact op met AskHELTIE en we helpen je graag! .