Paarden zijn van nature gemaakt om de hele dag een beetje in beweging te zijn. Wanneer het hart harder gaat pompen tijdens deze beweging, dan wordt ook de doorstroming in de benen beter. Dit komt mede door het hoefmechanisme: het uitzetten van de hoef bij elke stap, waardoor het bloed door het onderbeen en de hoef wordt gepompt.

Wat zijn stalbenen?

Met ‘stalbenen’ bedoelen we: vocht in de onderbenen doordat het paard langere tijd op stal staat. Als een paard langere tijd stilstaat, dan vermindert de circulatie in de benen. De doorstroming van bloed en lymfevocht stagneert dan en vocht hoopt zich op. De achterbenen zijn gevoeliger voor deze vochtophopingen, omdat een paard die ‘op slot’ kan zetten als hij stil staat. De voorbenen zijn altijd wel een beetje in beweging en worden daarom minder vaak dik.

Is het wel een stalbeen?

Stalbenen zie je meestal aan allebei de achterbenen. Bij stalbenen zijn de benen niet warm. Op zich zijn stalbenen niet gevaarlijk of problematisch, je paard is hoogstens een beetje stijf bij het ‘opstarten’. Maar let op! Als er maar één been dik is, of wanneer de benen warm en pijnlijk zijn, dan kan er wat anders aan de hand zijn. Virusinfecties kunnen ook dikke, warme en pijnlijke benen veroorzaken. Hartproblemen kunnen voor vier dikke benen zorgen. Als er één been dik is, dan is de oorzaak waarschijnlijk een ontsteking door een wondje wat Einschuss veroorzaakt of een (pees)blessure aan dat been. Wanneer je paard warme en pijnlijke benen heeft, schakel dan altijd een specialist in.

Beweging is cruciaal!

Langere tijd stilstaan is niet natuurlijk voor paarden en kan dikke benen veroorzaken. Zet je paard niet te lang op stal, ook in de winter niet. Vrije beweging is super belangrijk voor de gezondheid van je paard, zowel fysiek als mentaal. Oudere paarden hebben in het algemeen vaak een minder goede circulatie, waardoor ze sneller stalbenen krijgen. Stalbenen voorkom je door je paard te laten bewegen. Ook voor een paard dat al stalbenen heeft, is beweging de oplossing. Als je de bloedsomloop en het lymfesysteem weer op gang brengt, dan zullen de benen weer snel dunner worden. Maar wat als je in de winter – en zeker tijdens de feestdagen – je paard noodgedwongen toch wat vaker op stal hebt staan? Omdat de paddock nat is, of omdat er buiten vuurwerk wordt afgestoken?

Hierbij zes handige tips:

Tip 1 – Meerdere keren per dag eruit

Minimaal 8 uur per dag vrije beweging in een paddock / weiland heeft altijd de voorkeur. Beter is nog een paddock paradise waarbij een paard zelf kan kiezen of hij buiten of in zijn schuilstal is. Wanneer je paard maar korte tijd buiten kan staan tijdens de donkere dagen, dan is het een goed idee om hem tussendoor een keertje extra uit zijn stal te halen. Al is het maar om even een rondje te stappen in de bak of over het erf. Wanneer hij ’s ochtends buiten staat, ’s middags even gaat wandelen en ’s avonds door jou gereden wordt, dan kan dat al veel schelen. Een stapmolen kan eventueel ook uitkomst zijn als deze aanwezig is, maar dit heeft nooit de voorkeur. Maak eventueel met stalgenoten een rooster om elkaars paard er regelmatig even in te zetten. Een snackwandeling is ook een heel leuk en goed idee.

Tip 2 – Kijk naar het eiwit in het voer

Paarden die veel (laagwaardig) eiwit binnenkrijgen, ontwikkelen soms ook dikke benen. Het is niet echt wetenschappelijk bewezen, maar veel paardeneigenaren merken dat ruwvoer van zwaar bemest land, zoals kuilgras dat eigenlijk voor koeien bedoeld is, deze problemen veroorzaakt. Paarden die in de groei zijn of die spieren moeten ontwikkelen hebben wel baat bij hoogwaardig eiwit, dat veel essentiële aminozuren bevat. Maar paarden die geen verhoogde eiwitbehoefte hebben, kunnen overbelaste nieren krijgen van eiwitrijke voeding. Een paard dat gevoelig is voor stalbenen doet het vaak beter op ruwstengelig hooi dan op voordroogkuil. Misschien is het ook voor jouw paard de moeite van het proberen waard?

Tip 3 - Lymfedrainage

Voorkomen is altijd beter dan genezen. Heb je wel eens gehoord van manuele lymfe drainage? Dit is een speciale massagetechniek die direct inwerkt op het lymfesysteem. Dit verhoogt de afvoer van afvalstoffen, verbetert de algehele afweer en helpt herstellen. Het heeft daarnaast een positieve werking op het zenuwstelsel zoals bijvoorbeeld de vochthuishouding, bloedsomloop, ademhaling en orgaanfuncties. Het is voor elk paard aan te raden om jaarlijks meerdere keren een lymfedrainage behandeling te geven, maar zeker in de winterperiode ter voorkoming van stalbenen. Kijk in het MLD register voor een therapeut bij jou in de buurt.

Tip 4 – Geef weinig extra’s

Snoepjes, brood en andere traktaties kunnen het spijsverteringssysteem van je paard onnodig belasten en extra afvalstoffen veroorzaken. Dat belast de lever en nieren en kan ook leiden tot vocht in de benen. Een paard dat regelmatig stalbenen heeft, geef je daarom liever geen (suikerrijke) extraatjes.

Tip 5 - Schrap granen en suikers uit de voeding

Granen in krachtvoer worden omgezet naar glucose in het lichaam. Dit komt niet ten goede aan veel processen in het lichaam. Daarnaast verstoren koolhydraatbronnen (granen) de pH waarde in het lichaam en maken het lichaam zuurder. Het stofje fytinezuur uit granen rooft daarentegen mineralen, waardoor het lichaam een grotere behoefte aan mineralen heeft. Is je paard gevoelig voor stalbenen? Zorg er dan voor dat je ook de granen en suikers uit de voeding schrapt.

Tip 6 – Brandnetel en kleefkruid

Er zijn meerdere kruiden die de circulatie en het afvoeren van vocht uit de lymfebanen ondersteunen. Brandnetel is daar een voorbeeld van, bij voorkeur in geconcentreerde vorm aangezien verse en gedroogde brandnetel niet constant in kwaliteit zijn. Wist je dat je ook een extra waterbak met vloeibare brandnetel kunt maken? Zo kan je paard naar behoefte brandnetel opnemen. Ook kleefkruid staat bekend om de vochtafdrijvende werking. Geef je paard wat extra kruiden in de winter om zijn benen mooi dun te houden.

Tip 7 – Geen bandages

Sommige paarden met chronische stalbenen krijgen ’s nachts bandages om. Die werken als een soort steunkousen. Niet iedereen is voorstander van deze optie, omdat het letterlijk een ‘lapmiddel’ is, dat de oorzaak van de dikke benen niet wegneemt. Meer (vrije) beweging en vochtafdrijvende kruiden hebben de voorkeur.

Tip 8 – Een beetje detox

Omdat het vocht in de benen van je paard ook een teken kan zijn van een ophoping van afvalstoffen, kan het nuttig zijn om in de winter een lage dosering van een reinigingskuur te geven aan paarden die snel dikke benen krijgen. Detox ondersteunt de nieren en de lever en helpt om de afvalstoffen sneller af te voeren. Wanneer een paard echter gevoelig is voor spier- of hoefbevangenheid, doe dan geen detox. Bij een detox komen afvalstoffen los en dit kan te veel zijn voor hoefbevangen paarden.

Conclusie:

Stalbenen kan je voorkomen door het paard veel (vrije) beweging te geven. Langdurig op stal zijn geeft helaas een verhoogde kans op stalbenen. Kruiden zoals brandnetel en kleefkruid kunnen helpen het vocht beter af te voeren, maar veel bewegen is en blijft de beste optie tegen stalbenen. Ga daarom op zoek naar hoe je de staltijd van je paard tot een minimum kan beperken. Kan je paard langer naar buiten? Heb je tijd om te gaan wandelen? Zijn er stalgenootjes die met je paard zo nu en dan ook even kunnen gaan wandelen? Hoe minder op stal, hoe dichter bij de natuur. Let altijd op de granen en suikers in voeding en laat jaarlijks preventief een MLD therapeut een lymfedrainage geven.