Voorkom overdosering van vitamine E (en selenium)

Het is mogelijk om te veel vitamine E aan je paard te geven, dus let er wel een beetje mee op. Overdosering kan ertoe leiden dat paarden andere voedingsstoffen en mineralen minder goed op nemen. Negatieve effecten zijn aangetoond bij doseringen van vijf tot tien keer hoger dan het dagelijks onderhoud van 1000 IU voor een paard van 550kg. Pas ook op met vitamine E supplementen die selenium bevatten. Hoewel veel paarden best een klein beetje selenium kunnen gebruiken, zeker omdat Nederlands hooi vaak maar weinig selenium bevat, kan dit mineraal in concentraties van acht keer de dagdosis al giftig zijn. Let dus goed op hoeveel selenium het totale rantsoen van je paard bevat (inclusief hooi, krachtvoer en eventuele vitaminebrokjes). De aanbevolen dagdosering van selenium is ongeveer 1 mg per dag voor een volwassen paard.

α-tocoferol is het best opneembaar

Als je gaat zoeken naar een goed vitamine E supplement voor paarden, dan wordt het al snel ingewikkeld. Vitamine E is de belangrijkste vetoplosbare antioxidant die in voedsel zit. Het bestaat uit acht, aan elkaar verwante, vitamine E-verbindingen. Samen noem je dat het vitamine E-complex. Het zijn vier tocoferolen en vier tocotriënolen:

• α-, β-, γ- en δ-tocoferol
• α-, β-, γ- en δ-tocotriënol

De best opneembare verbinding uit het vitamine E-complex, is α-tocoferol. Deze stof wordt dan ook meestal gebruikt in supplementen. Van nature komt de meeste α-tocoferol voor in tarwekiemolie, maar als je dat wilt gebruiken voor je paard, moet je een liter of meer per dag geven. Dat is natuurlijk niet haalbaar. Een voordeel van tarwekiemolie is wel dat het ook Omega-6-vetzuren bevat, die van belang zijn voor de opname en werking van vitamine E. Ook zitten er een aantal van de andere vitamine E-verbindingen in, die elkaar in werking versterken. Maar omdat een liter tarwekiemolie per dag niet haalbaar is, is het het beste om tarwekiemolie te combineren met natuurgelijke vitamine E.

Synthetische of natuurlijke vitamine E?

Er zijn veel supplementen op de markt die vitamine E bevatten. Belangrijk om te weten bij het kiezen van een goed supplement, is dat er een groot verschil in opneembaarheid is tussen de verschillende varianten. De goedkopere vitamine E, ook wel synthetische vitamine E genaamd, is slecht opneembaar voor paarden. Het is een beetje per dier verschillend, maar meestal is het weggegooid geld om deze vorm van vitamine E aan je paard te voeren. Het wordt eenvoudigweg niet in zijn bloed opgenomen, maar gaat weer met de mest mee naar buiten. Een voorbeeld van zo’n synthetische vorm van vitamine E is dl-α-tocoferol-acetaat. Deze verbinding zit in verschillende in Nederland verkrijgbare supplementen.

Natuurlijke of natuur-gelijke vitamine E wordt veel beter opgenomen door paarden en is dus veel nuttiger. Zowel d-α-tocoferol als RRR-α-tocoferol vallen onder de natuurlijke vitamine E. Er is echter bewezen dat het isomeer RRR-α-tocoferol het best opneembaar is; dit zit bijvoorbeeld in tarwekiemolie. Maar… deze natuurlijke verbindingen kunnen ook uit een fabriek komen. Dan heet het product dus ‘natuurlijke vitamine E’ omdat de molecuulformule precies hetzelfde is als die van vitamine E die je bijvoorbeeld uit tarwekiemolie kan winnen. Maar het is wel kunstmatig gemaakt. De opneembaarheid is echter hetzelfde, dus het is een prima product voor je paard. Beter zou zijn om deze soort vitamine E natuur-gelijk te noemen in plaats van natuurlijk. Want veel supplementen zetten deze kunstmatige variant als natuurlijke vitamine E in de markt en geven daarbij niet aan.
Er zijn dus 3 soorten vitamine E:

• Synthetische (is dl-α-tocoferol-acetaat): deze is slecht opneembaar
• Natuur-gelijke (RRR-α-tocoferol) : net zo goed opneembaar als natuurlijke
• Natuurlijke (d-α-tocoferol en RRR-α-tocoferol): zeer goed opneembaar

Druivenextract is een krachtige antioxidant

Druivenpitten en –schillen zijn een bijproduct van de wijnproductie, waaruit je een druivenextract kan winnen dat een uitstekende bron van natuurlijke antioxidanten is. Dit extract beschermt tegen oxidatieve stress, oftewel de vrije radicalen die vrijkomen bij spierbeschadigingen door training en stress. De werking lijkt dus sterk op die van vitamine E. Druivenextract zorgt voor ontgifting en versterkt het afweersysteem van dieren.

Druivenextract is rijk aan polyfenolen en proanthocyanidine, dat ook bekend is als oligomerisch proanthocyanidine (OPC). Dit zijn de donkerblauwe kleurstoffen die in planten voorkomen, vooral in de schil en de pitten. Ze maken ook bijvoorbeeld blauwe bessen zo gezond. OPC is als antioxidant 20 keer sterker dan vitamine C en 50 keer sterker dan vitamine E. Het is een goed middel om dierlijke cellen te beschermen tegen oxidatieve stress.

Conclusie: kies in ieder geval voor een natuurlijke en/of natuurgelijke variant

Zoek je een vitamine E supplement, kies dan in ieder geval voor een natuurlijke variant (tarwekiemolie) die aangevuld is met een natuurgelijke vitamine E (RRR-a-tocoferol). Een supplement op basis van tarwekiemolie heeft de voorkeur, deze bevat namelijk meerdere vormen vitamine E en daarnaast omega 6 voor een verbeterde opname.
Ook een toevoeging van druivenextract is aan te raden zodat de antioxidante werking van het supplement nog groter wordt.

Bronnen
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9781855734630500102

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4988453/

https://academic.oup.com/nutritionreviews/article/76/3/141/4781933

https://cvm.msu.edu/research/faculty-research/comparative-medical-genetics/valberg-laboratory/selecting-a-vitamin-e-supplement

Regina Brigelius-Flohe . Bioactivity of vitamin E. Nutrition Research Reviews(2006),19, 174–186.
https://www.cambridge.org/core/services/aop-cambridge-core/content/view/D6E1DC656A31C4920B2A339862D97BFE/S0954422407202938a.pdf/bioactivity-of-vitamin-e.pdf

https://academic.oup.com/nutritionreviews/article/76/3/141/4781933

https://www.vetmed.ucdavis.edu/labs/finno-laboratory/vitamin-e-horses