Zomerkriebels: Waarom heeft mijn paard jeuk?
De zon schijnt, het gras is groen en de avonden zijn lang. Een heerlijke tijd. Maar de lente en zomer zijn ook de tijd waarin sommige paarden veel jeuk krijgen. Vaak wordt dan direct gedacht aan zomereczeem: een allergische reactie op de beet van kleine mugjes. Maar er kunnen ook andere oorzaken voor jeuk zijn. Waarom heeft jouw paard jeuk? En wat kan je daar aan doen?
Cannabinoïden
Huid
Insuline Resistentie
Kruidnagel
Zomereczeem
19 mei '22 • 4 min leestijd
Bij de overgang van winter naar lente en zomer gaan veel paarden langer naar buiten. Meestal verandert ook het menu van hooi naar (deels) vers gras. Door de hogere temperaturen worden ook de insecten weer wakker: vliegen, muggen, knutten, dazen, horzels en teken kunnen dan lastig zijn voor je paard.
Niet alle jeuk is zomereczeem!
Het is belangrijk om te achterhalen waarom je paard schuurt in de zomermaanden. De reden is namelijk niet altijd zomereczeem. Een paard kan daarnaast jeuk krijgen als reactie op suikers in de voeding of bijvoorbeeld gevoelig zijn voor insectenbeten, overgewicht of een voedselallergie hebben of er kan nog iets anders aan de hand zijn. Sommige paarden gaan bijvoorbeeld schuren als een weiland met kunstmest behandeld is.
Jeuk door insecten
Veel paarden in Nederland (vaak koudbloeden of Friezen) hebben zomereczeem. Deze aandoening wordt veroorzaakt door een allergische reactie op het speeksel van bepaalde knutjes, een soort kleine muggen. Het speeksel komt na de insectenbeet in het bloed en het paard gaat schuren, soms zelfs tot bloedens toe. Meestal schuren paarden met zomereczeem hun staart en manen. Zomereczeem is een lastig probleem, waarvoor je een totaalaanpak nodig hebt. Die begint met een detox en het op tijd op doen van een eczeemdeken. Daarnaast is het belangrijk dat gevoelige paarden niet te veel suiker eten en kan je ze ondersteunen met cannabinoïden tegen de ontstekingen en jeuk of met een kruidenmengsel waardoor het bloed minder aantrekkelijk wordt voor de knutjes. Naast deze mugjes kunnen ook andere ‘beestjes’ in de zomer kriebels veroorzaken. Denk bijvoorbeeld aan luizen, mijten, schimmels en wormen. Als je twijfelt over de oorzaak, laat je dierenarts dan even goed kijken en eventueel een schraapsel van de huid nemen om onder de microscoop te bekijken.
Overgewicht als oorzaak van kriebel bij paarden
Veel Nederlandse paarden zouden best wat slanker mogen. Overgewicht is een belangrijke oorzaak van jeuk. Vetophopingen bij de manen, vaak veroorzaakt door overgewicht, kunnen spontaan kleine ontstekingsreacties geven. Wanneer het paard dan gaat schuren, maakt hij de huid kapot waardoor de ontsteking zich verder uitbreidt. Om jeuk te voorkomen is het belangrijk dat je paard op een gezond gewicht blijft. Dat kan een uitdaging zijn, zeker in de zomer als je paard op rijk gras staat. Wanneer je paard al schuurt is het verstandig om een deken op te doen en de wondjes te behandelen met een verzachtende zalf. Strookbegrazing, minder uren op de wei en minder rijk hooi kunnen helpen met het verantwoord (langzaam) afvallen. Als je paard verder gezond is, kan je ook wat meer gaan trainen. Zorg ervoor dat je paard wel voldoende ruwvoer kan blijven eten verdeeld over de dag en dat hij genoeg vitaminen en mineralen binnenkrijgt. Zet een paard nooit op een crash-dieet, dat is heel ongezond! Afvallen moet langzaam gaan.
Jeuk door suikers in het voer
Suikers kunnen ook jeuk veroorzaken. Zeker als er constant een grote hoeveelheid suiker beschikbaar is in het rantsoen van je paard. Dan ontstaan veranderingen in de spijsvertering en de hormoonbalans. Een paard kan dan insuline-resistent worden of daar de eerste tekenen van gaan vertonen. Vaak krijgt een paard dan een verharde, dikke en gerimpelde manenkam. Ook hierbij zie je vaak dat paarden hun manen gaan schuren. Insulineresistentie kan je mede-herkennen aan vetophopingen bij de staart en achter de schouder. Een insuline-resistent paard is daarnaast vaak stijf en kort in de beweging, met harde, strakke spieren. Ook hoefbevangenheid ligt op de loer. De oplossing voor dit soort jeuk, ligt uiteraard bij een suikerarm dieet met droger hooi, geen of weinig krachtvoer en een balancer. Als je paard op de weide staat kunnen strookbegrazing, een graasmasker of het zaaien van andere grassoorten geschikte oplossingen zijn. Ook is lang gras beter dan kort gras, het bevat namelijk meestal minder fructaan. Vergeet ook niet dat granen (zetmeel) in het lichaam wordt omgezet in suikers, voer daarom ook geen granen aan het paard.
Voedselallergieën
Een andere reden voor jeuk kan een allergie zijn voor bepaalde voedingsmiddelen. Soms is dat een plant in de weide, maar het kan ook een ingrediënt in krachtvoer zijn, of een bepaald soort ruwvoer. Er zijn bijvoorbeeld paarden die jeuk krijgen van luzerne. Dit kun je uitsluiten door het ‘verdachte’ voer een paar weken niet te geven en te kijken wat er gebeurt.
Afvalstoffen
Tenslotte zie je soms dat paarden een verlaagde weerstand hebben, mede door de ophoping van afvalstoffen. Voor de meeste paarden is het raadzaam om tweemaal per jaar een milde detox te geven om het systeem ‘op te schonen’ en afvalstoffen af te voeren. Een geconcentreerd en vloeibaar brandnetelextract is hiervoor zeer geschikt. Wees voorzichtig met detoxen als je paard een onderliggende aandoening heeft zoals PSSM of Cushing/PPID.
Tips tegen zomerkriebels
Samenvattend zijn er een aantal tips om je paard te verlossen van zomerkriebels, of ze in elk geval een stuk minder irritant te maken:
- Zorg dat je paard niet te dik wordt
- Voer niet te veel suiker (en granen) en zet je paard niet op een rijke weide
- Doe vroeg in het seizoen een eczeemdeken op
- Check je paard op beestjes zoals luizen en mijt
- Smeer verzachtende crème op open plekken en korsten
- Bestrijd ontstekingen met bijvoorbeeld cannabinoïden, die bovendien de weerstand ondersteunen en allergische reacties verminderen
- Geef tweemaal per jaar een detox en vier keer per jaar een milde detox met brandnetelextract om afvalstoffen af te voeren.