Voor gewrichtsproblemen, zoals artrose of vermindering van de gewrichtsvloeistof, kun je kiezen uit supplementen op basis van glucosamine (vaak in combinatie met chondroïtine en msm) of op basis van vloeibare silicium. Daarnaast zijn er enkele pijnstillende producten op de markt, zoals het plantaardige duivelsklauw. Dit kruid is echter niet geschikt voor wedstrijdpaarden, omdat het op de dopinglijst staat. Cannabinoïden gewonnen uit kruidnagelplanten werken trouwens ook positief op de gewrichten en pijnstillend, maar zijn ook niet toegestaan op wedstrijden.

Van gewrichtsvloeistof tot botaanmaak

Stijfheid en bewegingspijn kunnen op verschillende plaatsen ontstaan. Alle gewrichten hebben slijmvliezen en gewrichtsvloeistof, die als een smeermiddel fungeert. Als de slijmvliezen geïrriteerd raken (zoals bijvoorbeeld gebeurt bij scheenbeenvliesontsteking bij hardlopers), dan geeft dat pijn. Bij het ouder worden neemt de hoeveelheid en dikte van de gewrichtsvloeistof vaak af. Dat leidt ook tot minder soepele bewegingen. Daarnaast is ook de kwaliteit van het kraakbeen van belang, want kraakbeen vormt een soort ‘stootkussen’ in de gewrichten. Tenslotte moeten de botten zelf sterk zijn. Een grotere botdichtheid betekent minder breuken, scheurtjes en blessures. Als we het dus hebben over supplementen voor de gewrichten, dan gaat het over een aantal verschillende processen.

Verschil 1: Werking

Glucosamine is de belangrijkste bouwsteen voor kraakbeen, gewrichtsvloeistof, pezen en banden (ligamenten). Chondroïtine is één van de belangrijkste bestanddelen van kraakbeen en MSM bestrijdt gewrichtsontstekingen en werkt pijnstillend. Als je een glucosamine-product voert, dan geef je dus de moleculen die het lichaam nodig heeft, kant en klaar. Silicium werkt anders: het stimuleert alle onderdelen van de gewrichten van ‘buiten naar binnen’ en zorgt dat het lichaam zelf de benodigde bouwstoffen zoals glycosaminoglycanen (GAGs) aanmaakt.

Verschil 2: Aanvullen versus aanmaken

Glucosamine kan door het lichaam zelf gemaakt worden. Als je het als supplement geeft moet het eerst via de darmen door het bloed naar de cellen van de gewrichten en kapsels getransporteerd worden. Dat is een indirecte route en uit onderzoek blijkt dat onderweg veel glucosamine verloren gaat. De lichaamseigen productie van glucosamine wordt gestimuleerd door gehydrolyseerd silicium. Studies tonen aan dat deze opneembare vorm van silicium goed werkt. Het begint met een grotere aanmaak van gewrichtsvloeistof en een positieve invloed op de pezen en de aanmaak van collageen in het bindweefsel. Vervolgens stimuleert silicium het kraakbeen en de kapsels en daarna komt het in de botten terecht, waar de botaanmaak ondersteund wordt. Dit laatste duurt wel even trouwens, dus je moet silicium echt langere tijd geven om het volledige effect te zien.

Verschil 3: Opneembaarheid

Er wordt gedacht dat van oraal gegeven glucosamine en chrondoitine maar zo’n 8% wordt opgenomen. Dat blijkt uit een aantal studies. Silicium in vaste vorm (zand) wordt niet opgenomen door het lichaam. Maar in gehydroliseerde vorm is silicium juist heel goed opneembaar. Silicium-supplementen zijn daarom altijd gemaakt van deze gehydrolyseerde vorm en dus vloeibaar. Lees hier meer over waarom vloeibare silicium wel opneembaar is.

Verschil 4: Bewezen effecten

Dankzij de verschillen in werkingsmechanisme en opneembaarheid, is er ook een verschil in effectiviteit tussen glucosamine en silicium. Studies naar het effect van supplementen op basis van glucosamine en chondroïtine laten wisselende en meestal beperkte resultaten zien. Studies naar de effectiviteit van silicium zijn juist heel positief. Met name langdurig gebruik geeft aantoonbare vermindering van stijfheid en gewrichtsproblemen. Studies naar voedingssupplementen van silicium in opgroeiende dieren laten een verbeterde botkwaliteit zien. Een andere studie concludeerde dat het toevoegen van bio-opneembaar silicium de prestaties en de belastbaarheid van renpaarden verbetert en blessures kan voorkomen.

Verschil 5: Positieve ‘bijwerkingen’ van silicium

Silicium heeft naast de invloed op de gewrichten nog een paar positieve ‘bijwerkingen’. Het speelt waarschijnlijk een rol bij immuunprocessen en ontstekingsreacties. Als er te weinig silicium in het dieet zit geeft dat een lagere immuniteit en heftigere ontstekingsreacties. Ook zorgt het bijvoeren van gehydrolyseerd silicium ervoor dat paarden minder zand opnemen en dus minder risico op zandkoliek lopen. En tenslotte is silicium erg goed voor de hoeven en vacht van je paard.

Verschil 6: Oorsprong

Glucosamine wordt vaak gemaakt uit gemalen schelpdieren. Dat is een niet-natuurlijk voedingsmiddel voor paarden en bovendien niet altijd uit duurzame visserij verkregen. Siliciumoxide wordt gemaakt uit het mineraal silicium, dat in grote hoeveelheden in de aardkorst en in zand zit maar ook in planten zoals brandnetel.

Conclusie

Silicium stimuleert de aanmaakt van glycosaminoglycanen door het lichaam zelf. Hierdoor komen al deze aangemaakte stoffen op de juist plek terecht. Van het bijvoeren van glucosamine wordt maar zo’n 8% door het lichaam opgenomen. Vandaar dat de resultaten van wetenschappelijke studies naar silicium positiever zijn dan die van glucosamine. Doordat glucosamine vaak wordt gevoerd met MSM en chrondoïtine merken paardeneigenaren wel een verschil. Echter zijn deze twee stoffen die het verschil maken, ze werken namelijk pijnstillend en ontstekingsremmend. Elk paard is anders. Vandaar dat voor het ene paard bijvoorbeeld silicium goed werkt, maar voor het andere paard juist weer cannabinoïden of chrondoïtine. Voor alle supplementen geldt dat je pas na twee a drie maanden goed resultaat kunt zien. Dit heeft te maken met dat gewrichten weefsels zijn met een langzame doorbloeding en een trage stofwisseling. Om te weten of een supplement goed werkt moet je het dus eerst twee tot drie maanden de tijd geven.

Wat wanneer geven?

Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat wanneer jongere paarden silicium bijgevoerd krijgen dat een verbeterde botkwaliteit is te zien. Daarom is silicium voor opgroeiende sportpaarden zeker aan te raden. Heb je een paard met gewrichtsproblemen? Dan is de oorzaak daarvan bepalend.

• Bij lichte artrose en stijfheid is juist het mineraal silicium aan te raden. Hiermee worden de weefsels van de gewrichten sterker.
• Heeft je paard duidelijk pijn van de gewrichtsslijtage of is het een ouder paard dan zijn cannabinoïden een goed alternatief. Dit werkt namelijk ook pijnstillend.
• Bij kristallisering van urinezuur in de gewrichten adviseren wij een supplement op basis van Kurkuma, Boswelia, Heermoes (Equisethum arvense), Zwarte bes, Veld Paardestaart en Bamboe.

Let op dat als er eenmaal slijtage is dat dit onomkeerbaar is. Een supplement gaat hier geen verandering in brengen, maar zorgt ervoor dat het niet erger en ondersteund wordt. Elk paard is anders en reageert anders op natuurlijke producten. In sommige gevallen kan juist een combinatie van producten voor het beste resultaat zorgen.

Bronnen:
D. Nielsen, G. D. Potter, E. L. Morris et al.. Training distanceto failure in young racing quarter horses fed sodium zeolite A. Journal of Equine Veterinary S cience,vol.13,no.10,pp.562–567,1993. Training distance to failure in young racing quarter horses fed sodium zeolite A

Charles T. Price, Kenneth J. Koval, and Joshua R. Langford. 2013. Silicon: A Review of Its Potential Role in the Prevention and Treatment of Postmenopausal Osteoporosis. International Journal of Endocrinology, Vol 2013. https://www.scienceopen.com/document_file/35a4be73-4673-4f19-8ebb-3e2723201c0d/PubMedCentral/35a4be73-4673-4f19-8ebb-3e2723201c0d.pdf

Mark JS Miller, Komal Mehta,Sameer Kunte, Vidyanand Raut, Jayesh Gala, Ramesh Dhumale, Anil Shukla, Hemant Tupalli, Himanshu Parikh, Paul Bobrowski, and Jayesh Chaudhary. Early relief of osteoarthritis symptoms with a natural mineral supplement and a herbomineral combination: A randomized controlled trial. 2005. Journal of Inflammation V2, 2005. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1276811/

Reffitt DM, Ogston N, Jugdaohsingh R, Cheung HF, Evans BA, Thompson RP, Powell JJ, Hampson GN. Orthosilicic acid stimulates collagen type 1 synthesis and osteoblastic differentiation in human osteoblast-like cells in vitro. Bone. 2003 Feb; 32 (2): 127-35. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12633784