Wist je dat de slokdarm van paarden de doorsnee van een viltstift heeft?
De slokdarm verbindt de mond met de maag. Bij paarden, die lange halzen hebben, is de slokdarm ongeveer 1,20 m lang en flexibel, maar ook heel dun. Een soort soepel buisje, ter dikte van en viltstift, dat het voedsel na het kauwen naar de maag transporteert. De paardenslokdarm kan tot ongeveer 3 cm doorsnede uitrekken, maar daar houdt het wel op. Grote stukken voedsel kunnen daar dus niet doorheen.
Spijsvertering
31 maart '22 • 3 min leestijd
****Een paard maakt continu speeksel aan en kauwt heel goed op zijn voedsel. Dat is ook nodig, want anders past het niet door die dunne slokdarm. Goed kauwen is bovendien van belang voor de vertering, het maakt het voedsel namelijk een soepele massa zodat het gemakkelijker verteerd kan worden.
Werking van de slokdarm
Nadat het voedsel gekauwd en doorgeslikt is, wordt het door de slokdarm naar de maag getransporteerd. Kleine spiertjes rondom de slokdarm trekken zich samen en persen het voedsel naar de maag. Een peristaltische beweging noemen we dat.
Slokdarmverstopping bij paarden
Soms stokt de beweging van het voedsel naar de maag. Er ontstaat dan een slokdarmverstopping. Een paard zal daarbij abrupt stoppen met eten en vaak zijn hoofd scheef houden, soms kokhalzen en zijn hals strekken. Vaak is het paard onrustig en zie je voer uit de mond of de neusgaten komen. Je kan soms ook op de hals zien dat de slokdarm wat opzwelt. Bij sommige paarden lijken de verschijnselen meer op koliek. Het ziet er vervelend en eng uit, maar gelukkig gaan de meeste slokdarmverstoppingen vanzelf weer over, na een minuut of twintig. Als het langer duurt, bel dan je dierenarts voor overleg. Paarden kunnen gelukkig blijven ademhalen tijdens een slokdarmverstopping, maar een slokdarmverstopping is wel pijnlijk. Komt er voedsel uit de neus? Bel dan altijd de dierenarts, als dit voedsel in de longen komt is er kans op longontsteking.
Oorzaken van slokdarmverstopping
Er zijn een aantal redenen waarom een voedselprop in de slokdarm vast komt te zitten en een verstopping veroorzaakt:
- Het eten van droog voer dat eigenlijk in water geweekt had moeten worden zoals bietenpulp, slobber en bepaalde soorten grasbrok.
- Een nog onvoldoende uitgewerkte verdoving of sedatie, waardoor de spieren slap zijn.
- Slecht kauwen, bijvoorbeeld door gebitsproblemen.
- Afwijkingen in de slokdarm of schade door eerdere verstoppingen.
- Slokdarmverwijding, met name bij Friese paarden.
- Emotioneel: het letterlijk een brok in de keel hebben
Slokdarmverstopping voorkomen
Om slokdarmverstopping te voorkomen is het belangrijk dat je het management van je paard op orde hebt:
- Zorg dat je paard per dag meerdere porties ruwvoer van goede kwaliteit krijgt.
- Laat het gebit van je paard regelmatig bijhouden door een paardentandarts.
- Droog voer zoals bietenpulp en slobber is niet bereikbaar voor je paard, maar staat in een afgesloten kast. Voer dit alleen nadat het voldoende in water geweekt is.
- Laat je paard goed bijkomen na een verdoving of sedatie en voorkom dat hij kan eten als hij nog niet volledig wakker is.
Slokdarmverwijding of –verslapping
Sommige paarden hebben een genetische aanleg voor een slappe of verwijde slokdarm. Dit is helaas een bekende aandoening binnen het Friese ras. Bij slokdarmverwijding (megaoesophagus) is de slokdarm op bepaalde punten wijder en slapper. Daardoor werkt de peristaltiek niet goed: de spiertjes kunnen de voedselproppen niet goed voortstuwen naar de maag. Er ontstaat dan een verstopping. Paarden die hier gevoelig voor zijn, krijgen vaak geweekt ruwvoer en slobber, dat aangeboden wordt op borsthoogte. Het is bij deze paarden ook verstandig om meerdere kleine porties per dag aan te bieden.
Houd dus rekening met de dunne slokdarm!
De slokdarm is in vergelijking met de rest van het paard extreem smal en kan dus echt problemen geven als het paard verkeerde voeding krijgt. Voer om die reden bijvoorbeeld altijd hele wortels, het paard is dan namelijk verplicht om te kauwen. Voer NOOIT plakjes wortel, als die niet gekauwd worden kunnen deze overdwars in de slokdarm vast komen te zitten. Geef je groente/fruit aan jouw paard? Geef deze dan heel zodat het paard het afhapt en daardoor kauwt, of voer het in hele kleine dobbelsteentjes.