Wat is het SI-gewricht en waarom hoor je vaak over SI-problemen bij paarden?
Regelmatig hoor je dat paarden een probleem hebben met hun SI-gewricht. Dit gewricht ligt diep in het lichaam en is dus niet te zien. De bijbehorende klachten zijn regelmatig wat vaag en soms moeilijk te behandelen. Wat is het SI-gewricht nou precies? En waarom zien we vaak klachten in deze regio?
Gewrichten
Kruidnagel
Silicium
30 oktober '24 • 4 min leestijd
Het SI-gewricht is de verbinding tussen het heiligbeen (Sacrum) en het Ilium (onderdeel van de heup). Eigenlijk is het niet een echt gewricht in de normale zin van het woord, want er is geen kraakbeen of gewrichtsvloeistof aanwezig. Dat betekent dus: geen verende kussens en geen smeermiddel.
Overbrengen krachten
S en I, sacrum en ilium, zijn verbonden door een band, ofwel ligament. Het SI gewricht verbindt de rug van je paard met zijn bekken. Het SI brengt de krachten vanuit de motor, de achterbenen, over naar de romp en de rest van het paardenlichaam. Het SI is daarom essentieel voor de beweging van je paard en wordt constant aangesproken. Er staan grote krachten op het SI.
Slijtage
Het SI-gewricht is dus super belangrijk voor de beweging van je paard, er komt veel kracht op te staan, maar de botten in het SI liggen als het ware tegen elkaar aan, zonder kussentjes van kraakbeen of smeermiddel zoals gewrichtsvloeistof. Dit gebied is constant in beweging en staat eigenlijk voortdurend onder spanning. Je kunt je misschien wel voorstellen dat blessures en slijtage van het SI gewricht op de loer liggen.
Gebruik van SI
Het SI-gewricht komt onder meer onder druk te staan bij verzamelen en springen. Gaan zitten onder de ruiter, de achterbenen onderbrengen en bijvoorbeeld aangalopperen of afzetten voor de sprong vergen veel kracht. Die krachten moeten opgevangen worden door het ligament van het SI en door de banden en spieren die er omheen zitten. Bij overbelasting zal eerst het ligament wat geïrriteerd raken. Maar als de overbelasting aanhoudt, kan het bot van het SI nieuwe cellen gaan aanmaken. Er ontstaan dan nieuwe botstructuren die er niet horen en die pijnklachten kunnen veroorzaken. We noemen dat remodellering, wat kan leiden tot artrose (gewrichtsontsteking). Soms zit dit aan één kant van het SI, soms aan beide kanten. De artrose is niet altijd ernstig, maar dat kan wel.
Hoe ontstaan problemen aan het SI?
Problemen aan het SI kunnen onder meer ontstaan door:
- Overbelasting door verkeerde training
- Overbelasting door zware dressuuroefeningen en verzamelen
- Overbelasting door springen
- Uitglijden en vallen
- Vastliggen in de box
Overbelasting kan chronische gewrichtsontstekingen veroorzaken. Dit leidt tot instabiliteit en compensatiepatronen bij het paard. Het paard gaat dan anders bewegen om de pijnlijke gebieden te ontlasten. Als die compensatie tot verkeerde bewegingspatronen leidt, kunnen er nieuwe problemen en slijtage ontstaan, vaak in het SI-gewricht. Springpaarden en dressuurpaarden hebben sowieso een verhoogd risico op SI-problemen omdat er bij hen grote krachten op het SI-gewricht staan.
Symptomen van SI-problemen
Als het SI-gewricht pijnlijk is, kan dat tot allerlei (soms vage) klachten leiden. Voorbeelden zijn:
- Moeite met verzamelen
- Moeite met lengtebuiging
- Moeilijk of verkeerd aanspringen
- Staken, bokken
- Moeite met het strekken van de achterhand boven de sprong
- Natrappen bij de landing na de sprong
Je dierenarts of fysiotherapeut kan klachten aan het SI herkennen door de symptomen, eventuele kreupelheden en een analyse van de beweeglijkheid van de achterhand. Maar een echte diagnose kan je uitsluitend stellen met behulp van een speciale echo. Omdat het SI-gewricht heel diep in het lichaam van het paard zit, kan deze echo alleen via het rectum van het paard plaatsvinden. Bovendien krijg je dan alleen maar een klein gedeelte van het SI gewricht in beeld, namelijk de onderkant. Scintigrafie kan meer informatie geven over botvorming en remodellering in het gebied rond het SI. Maar ook deze techniek geeft geen compleet en gedetailleerd beeld. MRI en röntgen zijn niet geschikt om het SI-gewricht in beeld te brengen.
Aanpak van SI problemen
Klachten aan het SI gewricht worden meestal aangepakt via een combinatie van pijnstilling en training. De acute pijn moet bestreden worden, maar daarnaast moeten de spieren en banden rondom het SI-gewricht vooral sterker gemaakt worden. Pijnstilling wordt meestal met een lange naald, onder begeleiding van een echo, zo dicht mogelijk bij het ontstoken gebied gebracht. Vervolgens moet je het paard op de juiste manier trainen, meestal onder begeleiding van een fysiotherapeut. Correcte lichaamsbeweging is heel belangrijk om alle banden en spieren die om het SI-gewricht heen zitten, zo optimaal mogelijk te laten functioneren en sterk te maken.
Ondersteunen bij gewrichtsproblemen
Heeft je paard gewrichtsproblemen? Het mineraal silicium speelt een zeer belangrijke rol bij de opbouw van kraakbeen, gewrichtsvloeistof, botten, collageen, spieren, pezen en banden. Daarom is dit een belangrijk supplement als je paard gewrichtsproblemen heeft. Gehydrolyseerd, vloeibaar silicium is goed opneembaar voor paarden, maar het duurt wel even voordat je het effect van dit supplement ziet. Wanneer een paard artrose heeft of andere gewrichtsontstekingen, dan zijn cannabinoïden een mooie aanvulling. Deze plantaardige stoffen werken ontstekingsremmend en pijnstillend. Heeft jouw paard een zwaar trainingsschema? Dan is een regelmatige kruidenkuur om afvalstoffen uit de gewrichten af te voeren, misschien ook een goed idee. Geschikte kruiden zijn onder meer: kurkuma, boswellia, heermoes, zwarte bes en bamboe.