Op welke leeftijd een paard ‘senior’ wordt, is een beetje verschillend per ras én per paard. Maar in het algemeen hebben we het over paarden vanaf een jaar of 18 à 20. Dan beginnen de eerste ouderdomskwaaltjes de kop op te steken.

Gewrichten: Stijfheid en artrose

Bij oudere paarden zal er vaak sprake zijn van wat slijtage aan de gewrichten. Ook verloopt de aanmaak van kraakbeen minder snel bij oudere paarden, waardoor het ‘verende’ kraakbeen tussen de gewrichten langzaam maar zeker steeds dunner wordt. Kraakbeen en kraakbeenvloeistof (synovium) zorgen samen voor het soepel bewegen van de gewrichten. Als het kraakbeen dunner wordt en er minder smeermiddel (synovium) is, zal je paard dus stijver gaan bewegen en langer nodig hebben om op te warmen. Artrose begint vaak met kleine beschadigingen aan de gewrichten, vormveranderingen en ontstekingen. De symptomen van artrose zijn onder meer stram bewegen, kreupelheid en moeilijk op gang komen. Het is meestal erger bij koud en nat weer. Nadat het paard een goede warming-up heeft gehad, loopt hij meestal soepeler.

Ongemak voorkomen bij stijfheid en artrose

Hoewel je slijtage van gewrichten en stijfheid bij ouderdom niet helemaal kan voorkomen, zijn er wel een aantal dingen die je kan doen om je paard zolang mogelijk soepel en gezond te houden.

Tip 1: Geen overgewicht
Als je paard te zwaar is, worden zijn gewrichten en pezen overbelast. Ook gewrichtsslijtage zal sneller gaan en artrose zal zich sneller kunnen uitbreiden. Houd je paard dus op een gezond gewicht.

Tip 2: Beweging
Oudere paarden worden vaak minder getraind en staan vaak langer op stal. Dit is slecht voor de beweeglijkheid van spieren en gewrichten. Een ouder paard heeft baat bij veel lichte, vrije beweging. Zet je paard dus juist langer buiten en doe lichte activiteiten met hem, zoals wandelen of grondwerk. Houd rekening met een langere warming-up en cooling down.

Tip 3: Verzorg de hoeven
Slechte hoeven en afwijkende beenstanden verergeren artrose en zorgen voor pijn en minder zin om te bewegen. Laat je hoefsmid regelmatig komen en zorg dat je oudere paard altijd netjes op de hoeven staat.

Tip 4: Silicium geven
Om het kraakbeen zo gezond mogelijk te houden is silicium een uitstekend supplement. Silicium is alleen goed opneembaar voor paarden in gehydroliseerde, vloeibare vorm. Silicium is de bouwstof voor al het bindweefsel en stimuleert de aanmaak van lichaamseigen glucosamine. Silicium zorgt voor meer aanmaak van de kraakbeenvloeistof en dat ‘smeert’ de gewrichten. Ook is het goed voor pezen, spieren, botaanmaak en hoefgroei. Door tijdig te starten met silicium kan het ontstaan (of verergering) van artrose worden vertraagd.

Tip 5: Ontstekingen remmen Bij artrose ontstaan vaak kleine ontstekingen in de gewrichten. Daardoor kan bewegen pijnlijk zijn. Je kan deze ontstekingen bestrijden met milde ontstekingsremmers en pijnstillers zoals bijvoorbeeld of duivelsklauw. Kies een supplement dat langdurig gegeven mag worden. Van duivelsklauw is bijvoorbeeld bekend dat dit bij sommige paarden maagklachten kan geven, zoek daarom een product dat past bij jouw paard.

Gebitsproblemen bij oudere paarden

Ook gebitsproblemen steken regelmatig de kop op als paarden wat ouder worden. Soms ontstaan er ontstekingen in de mond, bijvoorbeeld omdat de ruimtes tussen de kiezen groter worden en daar voedsel in blijft steken. Ook kan de stand van het gebit veranderen of kunnen de kiezen zo ver afslijten dat kauwen lastiger wordt.

Symptomen van gebitsproblemen:

• Gewichtsverlies door slecht kauwen en slechtere voedselopname
• Proppen maken van het eten
• Eindeloos bezig zijn met ruwvoer
• Schrokken van krachtvoer
• Kwijlen
• Spelen met eten
• Slokdarmobstructie, hoesten bij het eten, eten valt uit mond
• Neusuitvloeiing tijdens of na het eten
• Stinkende mond
• Zwellingen bij de kaak of neus

Naast genoemde gebitsproblemen kan ook EOTRH (Equine Odontoclastic Tooth Resorption and Hypercementosis) bij oudere paarden voorkomen.

Gebitsproblemen bij oudere paarden in de hand houden

Het is verstandig om bij oudere paarden meer aandacht aan het gebit te besteden. Hoe langer een ouder paard zelf goed kan kauwen, hoe beter dat is voor de spijsvertering en de gezondheid van het paard. Ook kan onontdekte pijn in het gebit veel ongemak veroorzaken bij een ouder paard. Bedenk dat paarden altijd hun best doen om niet te laten zien dat ze pijn hebben!

Tip 1: Laat de tandarts vaker komen
Voor oudere paarden is het advies om twee keer per jaar de tandarts te laten komen. Zo ben je er sneller bij als er ontstekingen of andere problemen ontstaan. Je kunt paarden met gebitsproblemen niet altijd herkennen aan afwijkend eetgedrag. Lichte mondontstekingen zijn goed te onderdrukken met behulp van cannabinoïden.

Tip 2: Geef voldoende mineralen
Een ouder paard neemt soms vitaminen en mineralen minder goed op. Zorg daarom voor een mineralen- en vitaminebrokje in de juiste samenstelling en hoeveelheid voor oudere paarden. Daarnaast kan vloeibaar silicium bijdragen aan bot- en tandvorming en kan ook magnesium een goede aanvulling zijn.

Tip 3: Pas je voer aan
Paarden die niet meer zo goed kauwen, hebben moeite met het verwerken van hooi en ander ruwvoer. Langstengelig ruwvoer vereist een goed gebit. Als je paard slecht kauwt, kun je zorgen dat hij voldoende vezels binnenkrijgt met kort gehakseld ruwvoer, of bijvoorbeeld geweekt ruwvoer zoals bietenpulp of geweekte grasbrok. Als je paard echt een slecht gebit heeft, kan je dit verder aanvullen met zemelen.

Cushing?

Tenslotte is het verstandig om waakzaam te zijn op PPID/Cushing. Deze hormonale aandoening kan ook allerlei problemen veroorzaken, waaronder stijfheid. Als je twijfelt of je paard ‘gewone’ ouderdomskwaaltjes heeft of dat er meer aan de hand is, laat je dierenarts dan een test doen voor PPID.