Waarom af en toe een beetje stress geen kwaad kan
Als we het hebben over stress bij paarden, gaat het eigenlijk bijna altijd over de negatieve gevolgen van stress, zoals schrikreacties, maagzweren en gedragsproblemen. Maar wist je dat stress niet altijd alleen maar slecht is?
Stress
5 januari '25 • 2 min leestijd
Chronische stress is wel een echt gezondheidsprobleem. Deze langdurige vorm van stress ontstaat als er niet aan de basisbehoeften van een paard wordt voldaan en als het paard continu stress of angst ervaart. Chronische stress kan op de lange termijn voor allerlei (biochemische) veranderingen in het lichaam zorgen, het immuunsysteem aantasten en ziektes veroorzaken.
Positieve stress
Daar staat tegenover dat paarden ook positieve stress kunnen ervaren. Dit gebeurt bijvoorbeeld tijdens trainingen. Door het wat moeilijker of zwaarder te maken leert je paard iets nieuws, verbetert zijn conditie en wordt hij uiteindelijk beter, als reactie op de aangeboden uitdagingen.
Een probleem dat vaak voorkomt is dat deze dieren over grenzen gepusht worden die normaal niet in het wild worden voorkomen. Dit kan stress veroorzaken en de prestaties verminderen. Stress kan een positief of negatief effect hebben op het lichaam van het paard en daardoor de prestaties verbeteren of beperken.
Stress heeft veel definities, waaronder de variëteit van reacties van een dier op zijn omgeving. Omdat paarden zich zo hebben ontwikkeld dat zij het hoofd kunnen bieden aan normale kortetermijn-stressoren, heeft stress niet altijd een negatieve invloed.
Vooral als het over sportpaarden gaat, kunnen stressreacties positieve of negatieve gevolgen hebben voor de prestaties. Tijdens normale inspanning zijn de hartslag- en plasma cortisolconcentraties verhoogd. Cortisol kan vele gunstige fysiologische functies hebben, maar als hoge niveaus gedurende langere perioden worden aangehouden, kan dit schadelijke effecten veroorzaken.
Er zijn twee benaderingen waarbij stress een goede prestatie kan beïnvloeden - extrinsiek en intrinsiek, en ze worden beide besproken in dit artikel, evenals elk van de vijf hoofdcomponenten van een goede performer - conformatie, gang en beweging; temperament en gedrag; genetica; gezondheid en voortplantingsvermogen; fysiologie.
Stress kan de prestaties op verschillende manieren beïnvloeden, maar er zijn methoden voor verbetering. Minder stressvolle trainingstechnieken kunnen worden gebruikt om de dieren de kans te geven om geleidelijk te wennen aan verschillende stressoren, vooral degene die in toekomstige wedstrijden onvermijdelijk zijn. Het is ook van groot belang voor fokkers, ruiters en eigenaren om stress in hun paarden beter te herkennen.
A good sport performer has a combination of superior conformation, an appropriate temperament, a healthy physical condition and primed physiological mechanisms, and function for optimal fitness that keeps the horse performing well.
Het is belangrijk om te onthouden dat stress altijd in context moet worden bekeken en dat het goed beheerd kan bijdragen aan het welzijn van paarden.
Bronnen:
Ester Bartolomé, Michael Stanley Cockram. Potential Effects of Stress on the Performance of Sport Horses. Journal of Equine Veterinary Science, Volume 40, 2016, Pages 84-93, ISSN 0737-0806, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0737080615300721