Als je gaat zaaien dan wil je natuurlijk dat de opkomst van je zaaimengsel zo goed mogelijk is. Je hebt geld en tijd gespendeerd aan het zaaimengsel en zaaien. Het succes van het opkomen van een ingezaaid grasmengsel ligt niet alleen aan de kwaliteit van de zaden. Sterker nog, zaden moeten voldoen aan bepaalde kwaliteitseisen en worden eigenlijk alleen slechter indien je ze lange tijd bewaard (langer dan een jaar). Het succes van het opkomen van een zaaimengsel heeft vooral te maken met het type en de omstandigheden van je bodem. De keuze voor een bepaald zaaimengsel moet passen bij je bodem om een goede opkomst te krijgen.

Verschillende bodemtypes

De omstandigheden van de bodem hangen af van:

• Grondsoort: de grondsoort hangt af van de ligging van het perceel. Zo kun je zand, klei of leem als basis hebben, of een mengvorm hiervan. Sommige planten groeien beter op zand dan op klei of andersom.
• Rijk of arm. Dit houdt in dat de bodem veel of weinig mineralen of spoorelementen bevat. Hierbij is er ook nog onderscheid te maken in bijvoorbeeld rijk aan stikstof, maar arm aan andere mineralen en spoorelementen. Dit komt door bemesting en door beweiden of hooien.
• Alkalische of zuur. Dit gaat over de PH. Bodems hebben meestal de neiging te verzuren, dit kan komen door bemesting, ligging van het perceel of door de regen. Sommige planten groeien beter op zure gronden andere beter op alkalische gronden.
• Droog of nat. Dit komt onder andere door de grondsoort (zand is droger dan klei) door de ligging van het perceel en door de afwatering rondom het perceel.
• Dichtgeslagen of niet. Een ideale bodem bestaat voor 50% uit aarde en voor 50% uit lucht en watergangen. Deze lucht en watergangen worden gemaakt door het bodemleven zoals wormen maar ook door plantwortels. Als er veel zware dieren of machines op komen slaat de grond dicht. Dit zie je doordat er meer water op blijft staan en de grond compacter is. Sommige planten groeien juist goed op dichtgeslagen grond, andere niet.

Bodemtype bepalen

Een plant heeft een voorkeur voor een bepaalde soort bodem, dit kun je niet veranderen. Een bodem kun je wel veranderen door de manier van gebruiken en de bemesting. Dit is een langzaam proces, maar in enkele jaren kun je bijvoorbeeld van een rijke naar een armere bodem gaan of van een dichtgeslagen naar een niet dichtgeslagen bodem.

De geschikte grassoorten voor paarden groeien op een arme, licht alkalische, niet dichtgeslagen grond. Het is dus een verspilling van geld en moeite om een goed paardenmengsel te zaaien op een rijke dichtgeslagen bodem. Hiervan zal waarschijnlijk bijna niets opkomen, en als het opkomt wordt dit snel verdrongen door soorten die wel goed groeien op dit type bodem.

Voordat je je gaat oriënteren op een weidemengsel is het dus belangrijk om eerst de toestand van je bodem te beoordelen en je bodem te veranderen naar de voorkeur van een goede paardenmengsels. Het bepalen van de toestand van je bodem kun je op verschillende manieren doen.

• Je kunt een bodemmonster laten nemen. Dan weet je precies welke grondsoort je hebt, wat de PH is en of je een rijke of arme bodem hebt. Naar aanleiding hiervan weet je ook welke mineralen je moet aanvullen of juist niet.

Of je kunt dit inschatten door een aantal zaken te bepalen zoals:

• Dit zijn de planten die heel specifiek op een bepaalde bodem groeien zoals de brandnetels op stikstofrijke gronden, de boterbloem op dichtgeslagen bodems en de schapenzuring op zure bodems.
• De grondsoort bepalen. Grondsoorten kaarten zijn vaak beschikbaar via de gemeente of op internet te vinden.
• Het vroegere gebruik en bemesting. Dit zegt of je bodem waarschijnlijk arm of rijk is. Een bodem die jarenlang met kunstmest en drijfmest is bemest kent waarschijnlijk tekort van bepaalde mineralen, spoorelementen en organische stof maar is rijk in stikstof en fosfaat.
• Hoe nat of droog het perceel is. Dit kun je zien door na te gaan of er veel water op je perceel blijft staan en of er veel water van omliggende gronden op jouw perceel loopt. Ook kun je zo bepalen of bepaalde stukken dichtgeslagen zijn, zoals de plekken waar je paarden vaak lopen.

Bodemtype aanpassen

Als je een goed beeld hebt van het bodemtype kun je gaan bepalen welke acties je moet gaan ondernemen om het bodemtype aan te passen voor een goed zaaimengsel. Acties die je kunt ondernemen zijn:

• Verschraling van rijke gronden door maaien en beweiden
• Bemesting weglaten voor verschraling
• Bemesting of bodemverbeteraars geven om de tekorten in je bodem aan te vullen
• Het gebruik aanpassen om verdichting op te lossen en te voorkomen

Deze maatregelen moeten op de goede manier gecombineerd worden. Het risico bestaat dat je een overwoekering van één bepaalde soort plant krijgt als dit niet zo is.

Gras-en kruidenmengsel inzaaien

Hierna kun je een passend zaaimengsel voor jouw situatie gaan zaaien. Indien je eerder al een mengsel moet zaaien omdat je bijvoorbeeld kale plekken hebt, kies dan voor een basis paardengras mengsel met weinig Engels raaigras. Kruiden zijn gevoeliger voor de bodemomstandigheden en temperatuur dan gras en komen nog minder goed op indien je dit niet op orde hebt. Je kunt op een later moment, als je bodem meer geschikt is, kruiden gaan bijzaaien.

Tip: Download het digitale product: de keuzehulp zaaimengsels. Hierin staat een beschrijving van ruim 40 grasmengsels, gras- en kruidenmengsels en kruidenmengsels bedoeld voor paardenweides. Ook vind je in dit document veel informatie over het kiezen van een geschikt mengsel en zaaitips. Zie voor meer informatie: Digitaal product: Keuzehulp zaaimengsels – Horse en Habitat (horse-en-habitat.myshopify.com)

Geschreven door: Horse & Habitat