Koper- en zinktekorten in weiland en ruwvoer

Je hoort tegenwoordig regelmatig dat er op sommige gronden te weinig koper en zink in de bodem zit. Dit zou gevolgen kunnen hebben voor de voedingswaarde van gras en hooi. Heeft het tekort aan mineralen in de Nederlandse bodem gevolgen voor onze paarden? En wat kun je dan doen?

Mineralen

Voeding

Weiland

26 februari '24 3 min leestijd

Uit de ruwvoermonitor van Pavo blijkt dat het gras en ruwvoer in Nederland bijna altijd te lage concentraties heeft van de spoorelementen zink en koper. Deze mineralen zijn betrokken bij belangrijke lichaamsfuncties. Ze hoeven niet in grote hoeveelheden in het rantsoen te zitten, maar het is wel belangrijk dat je paard een beetje van beide binnenkrijgt. Omdat de Nederlandse bodem vaak wel rijk is aan ijzer en mangaan, hebben paarden daar bijna nooit een tekort aan.

Veengrond en zandgrond

Op gronden met een veel fosfaat, veel kalk of op gronden met een hoog gehalte aan organische stof (zoals veengronden) zie je vaak een zinkgebrek. Kopergebrek zie je ook vaak bij hoge organische stofgehaltes. Een tekort aan koper in het gras kan ook veroorzaakt worden door een te hoog gehalte van eiwit en sulfaten. Dit komt vaak voor op zandgronden. Dat betekent dat in grote delen van Nederland te weinig koper en zink in het gras en dus in het hooi zit.

Nut van zink en koper

Zink en koper worden via dezelfde route in het lichaam opgenomen. Dat betekent dat als er te veel zink in het ruwvoer zit, het koper minder goed opgenomen wordt. En andersom. De verhouding tussen deze twee spoorelementen in het ruwvoer moet dus goed zijn. Het belang van koper voor dieren is groot. Het beïnvloedt de stofwisseling, de botontwikkeling en de vorming van rode bloedlichaampjes. Een tekort aan koper geeft bloedarmoede, verminderde weerstand, slechte vacht en vruchtbaarheidsproblemen. Ook de groei van veulens kan erdoor in gevaar komen. Zink is nodig voor de eiwitsynthese en stofwisseling. Het is lastig om de mineralenstatus van een paard te bepalen met een bloedmonster. Vaak zorgt het lichaam ervoor dat het gehalte in het bloed constant is. Daarom zijn haarmonsters vaak een betere indicatie.

Voldoende zink en koper?

Om te zorgen dat je paard voldoende zink en koper binnenkrijgt, is het verstandig om naast goed ruwvoer, ook een mineralenbalancer te geven. Als je paard erg veel krachtvoer krijgt (zie de verpakking voor de aanbevolen dagelijkse dosis), kan het zijn dat daar ook al voldoende in zit. Veel paarden krijgen echter veel minder krachtvoer dan waar de fabrikant vanuit gaat. Dat is vaak ook juist gezond, omdat de meeste paarden in Nederland niet gebruikt worden voor de topsport en de granen in krachtvoer erg belastend kunnen zijn. Maar dat betekent wél dat je dan de mineralen (en vitaminen) moet aanvullen. Voor paarden die recreatief gebruikt worden of in de basissport lopen is een mineralenbalancer naast het ruwvoer meestal genoeg. Zéker voor de meer sobere rassen. Het voordeel van een balancer is bovendien dat spoorelementen zoals zink en koper dan in de juiste verhouding gevoerd worden en elkaar dus niet verdringen.

Verder aanvullen?

In bepaalde periodes kan het slim zijn om je paard extra mineralen aan te bieden. Bijvoorbeeld bij verharen, een weerstandsdip of bij dracht en lactatie. Als je wat extra mineralen aan je paard wilt geven, kan je dat doen in de vorm van een mineralensupplement van Beringzeewater. Hier zitten alle mineralen en spoorelementen in die je paard maar nodig kan hebben. Je voegt dit mineralensupplement toe aan een emmer drinkwater, eventueel als onderdeel van een mineralenbuffet. Je paard kan dan zelf kiezen of hij behoefte heeft aan de extra mineralen. Zorg ook altijd voor vers drinkwater zonder toevoegingen, zodat je paard de keuze heeft. Let op: Beringzeewater bevat heel veel verschillende mineralen en spoorelementen, maar geen vitamines. Het is dus geen volledige vervanging voor een balancerbrokje.

Geef nooit zomaar koper en zink bij aan jouw paard! Ga daar niet zelf mee experimenteren, overleg altijd eerst met jouw dierenarts of dit nodig is.

Bronnen:
Ruwvoermonitor Pavo
Van Bömmel-Wegmann, S.; Gehlen, H.; Barton, A.-K.; Büttner, K.; Zentek, J.; Paßlack, N. Zinc Status of Horses and Ponies: Relevance of Health, Horse Type, Sex, Age, and Test Material. Vet. Sci. 2023, 10, 295. https://doi.org/10.3390/vetsci10040295

Vragen? AskHELTIE!

Ben je op zoek naar advies over jouw hond of paard? Of wil je meer weten over aandoeningen of ingrediënten? Neem gerust contact op met AskHELTIE en we helpen je graag! .