White line disease Het advies- en informatieplatform voor alle paarden en hondenliefhebbers.

White Line disease bij paarden

White Line Disease is een vervelende en vaak pijnlijke hoefziekte, die nog niet bij iedere paardeneigenaar bekend is. Wat is het precies, hoe ontstaat de ziekte, hoe wordt het behandeld en wat kan je doen om White Line Disease zoveel mogelijk te voorkomen?

White Line Disease (WLD) is een verwekingsproces waarbij de binnenste hoefwand loslaat tussen de middenlaag (stratum medium) en binnenlaag (stratum internum) van de hoef. Het wijken van de hoefwand en de daaropvolgende verweking van het hoefweefsel, vindt plaats vlak naast de witte lijn in de hoef. Vandaar de naam White Line Disease ofwel ‘wittelijnsziekte’.

WLD kan aan de teen, zijkant of bij de hiel beginnen. De aantasting zit soms op een enkele plek, maar kan ook over een groot deel van de hoef verspreid zijn. Vaak is het toongedeelte (de voorzijde) van de hoef aangetast. Bij WLD kruipt de verweking vanuit de onderkant van de hoef naar boven, tot bij de kroonrand, als je er niets aan laat doen. White line disease zal de kroonrand niet aantasten.

Oorzaken van White Line Disease

De oorzaak van WLD is onbekend, er is niet één enkele bron. Er wordt gedacht dat natte omstandigheden, modder en vieze stallen bijdragen aan de aandoening, al zijn ze waarschijnlijk niet de (enige) oorzaak. Waarschijnlijk spelen infecties een rol, waarbij bacteriën, schimmels of een combinatie van beide worden vaak aangetroffen. Het is alleen niet duidelijk of zij de verweking echt beginnen of er simpelweg gebruik van maken om de hoef verder aan te tasten en infecteren. Sommige bronnen zeggen dat de verweking pas optreedt nadat de hoefwand is gaan wijken. WLD ontstaat ook vaak bij extreme droogte, als hoeven brokkelig worden en er soms zelfs scheuren ontstaan waardoor vuil makkelijker binnendringt.

Vaak spelen de anatomische kenmerken van de hoef ook een rol. Als de hoefvorm niet ideaal is, kunnen er extra krachten op de hoefwand komen te staan. Lange tenen en lage hielen geven extra druk op de binnenste hoefwand en verminderen de bloedsdoorloop van de hoef. Hierdoor wordt deze vatbaarder voor infecties. In twee onderzoeken bleek dat te lage zinkgehalten in het voer bij konden dragen aan het ontstaan van WLD. Ook een gebrek aan koper kan een rol spelen.

White Line Disease komt bij alle rassen voor en zowel bij paarden zonder ijzers als paarden met ijzers. Soms is maar één hoef aangetast, soms meerdere hoeven. Paarden die hoefbevangen zijn of zijn geweest, zijn extra vatbaar. De verbinding in de hoefwand is na hoefbevangenheid namelijk al minder sterk. Ook als je paard een hoefzweer heeft gehad of wanneer er regelmatig steentjes in de hoefwand vastzitten, kan dat een ingang zijn voor WLD. Soms wordt de aandoening veroorzaakt door in een nagel stappen (nageltred).

Diagnose van White Line disease bij paarden

White Line Disease kan je met het blote oog constateren. Soms worden röntgenfoto's gemaakt om de diagnose te ondersteunen. De dierenarts kan dan beter zien tot hoe diep de hoefwand is aangetast.

In de beginfase van WLD is een paard meestal niet kreupel, maar als White Line Disease verder gevorderd is, dan kan wel kreupelheid ontstaan. De verbinding tussen de middelste en binnenste hoefwand kan zelfs zo ver loslaten, dat het hoefbeen gaat roteren. Dit is zeer pijnlijk. Gelukkig wordt WLD regelmatig al in een vroeg stadium gevonden door de hoefsmid. Je ziet het dan als een wat wijdere ‘voeg’ tussen de hoefwand en de zool, waarbij wat kruimelig materiaal te zien is. Ook gevoelige en dunne zolen kunnen een teken van WLD zijn, het paard zal dan ook gevoelig reageren op een tang-test.

In een verder gevorderd stadium ontstaat een afvlakking (schotel) aan één kant van de hoef. Aan de andere kant ontstaat dan een bult onder de kroonrand. Die bult zit dan net boven het aangetaste stuk hoefwand. Wanneer de hoefwand aangetast raakt, zal het hoefbeen naar de kant met de minste weerstand gaan draaien en zo de bult en de afvlakking er tegenover veroorzaken. Dat doet veel pijn. Het paard gaat dan ook kreupelen.

Behandeling van White Line Disease

Het uitsnijden van de hoefwand is de belangrijkste behandeling die de dierenarts geeft. Vooraf moet, eventueel met een röntgenfoto, bepaald worden tot hoever dit nodig is. Het uitsnijden kan soms ook door een gespecialiseerde hoefsmid gedaan worden. Al het aangetaste hoefweefsel moet verwijderd worden om de infectie weg te krijgen. Als WLD op zichzelf optreedt is het meestal goed te behandelen. Als het echter optreedt bij een paard dat hoefbevangen is (geweest), of als het paard een kanteling van het hoefbeen heeft, dan wordt herstel lastiger. Hoe verder de hoef is aangetast, hoe langer het herstel gaat duren.

Over het algemeen is het niet nodig of zelfs nuttig om de uitgesneden hoef na de behandeling voortdurend te desinfecteren. Dit kan de groei van gezond hoefweefsel zelfs belemmeren, als er te agressieve middelen gebruikt worden. Wel is het noodzakelijk dat de dierenarts elke paar weken terugkomt om eventueel opnieuw ontstane plekken weer uit te snijden. Net zo lang tot er geen nieuwe verweking meer ontstaat. Omdat de losse hoornwand niet zelf opnieuw kan hechten maar geheel vanuit de kroonrand nieuw moet worden opgebouwd, zal de genezing altijd behoorlijk lang duren.

Bij ernstig aangetaste hoeven is soms beslag of zelfs speciaal beslag nodig. Het is belangrijk dat de krachten op de hoef door correcties van de stand zo optimaal mogelijk worden, zodat er geen ‘splijtende’ krachten op de hoefwand komen te staan. Alleen zo kan de genezing optimaal verlopen.

Voorkomen van White Line Disease

Omdat de oorzaak van WLD niet precies bekend is, is het ook moeilijk om een sluitende oplossing te geven die voorkomt dat je paard deze nare aandoening krijgt. Wel is het belangrijk om de hoeven goed te verzorgen. Daarnaast zijn er diverse supplementen op de markt die de hoefgezondheid en de weerstand van je paard bevorderen.

Tips om White Line Disease te voorkomen:

Laat de smid op tijd komen om de hoeven te onderhouden;
Verwijder elke dag alle steentjes uit hoef en hoefwand;
Zorg dat de hoeven niet uitdrogen door ze regelmatig nat te maken en daarna van een vetlaag te voorzien (zo wordt het vocht ingesloten);
Houd de stalbodem schoon en droog;
Laat je paard niet 24 uur per dag op een modderige paddock staan, maar zorg dat hij ergens een droge plek heeft;
Geef een supplement dat de hoefgroei en hoefkwaliteit bevordert, zoals vloeibaar silicium
Zorg dat de weerstand van je paard optimaal is, bijvoorbeeld door het gebruik van cannabinoïden uit kruidnagel.

Conclusie: White Line Disease vraagt tijdig ingrijpen

White Line Disease (WLD) is een verwekingsproces waarbij de binnenste hoefwand loslaat. Er is vaak kruimelig hoefmateriaal te zien en de hoefwand wijkt. Wanneer de loslating en verweking ver naar boven in de hoef doorloopt, kan het hoefbeen gaan draaien en ernstige pijn en kreupelheid veroorzaken. De oorzaak van WLD is niet helemaal duidelijk, maar goede stalhygiëne en een droge plek om te staan zijn van belang. Ook regelmatige hoefverzorging en de juiste supplementen dragen bij aan het voorkomen van WLD. De behandeling bestaat uit het wegsnijden van het aangetaste hoefweefsel door een dierenarts. Herstel kan lang duren. Tijdig ingrijpen is belangrijk om erger te voorkomen. Kijk de hoeven dus dagelijks na en bel bij twijfel je hoefsmid.