Teken bij paarden: hoe zit dat?

Teken komen voor in de zomer, als het warm en droog is. Ze zitten vooral in lang gras en struikgewas. Een teek kan wel een jaar zonder voedsel en zit dan gewoon te wachten tot er een koe, paard of mens langskomt. Dan bijt de teek zich vast en gaat bloed zuigen, tot wel 600x zijn eigen gewicht! Sommige teken brengen ziektes over. Je paard beschermen tegen teken is best lastig. Het is verstandig om je paard regelmatig te checken op teken. Daarnaast kan je kruiden en etherische oliën door het paardenvoer doen om het bloed onsmakelijk te maken voor deze vervelende beestjes.

Wat is een teek?

Teken zijn spinachtige beestjes met acht poten. Bij ons komt de schapenteek (Ixodus ricinus) het meest voor. Deze teek bijt mensen, schapen, koeien en ook paarden. Teken bijten om bloed te zuigen, want dat bloed hebben ze nodig om te groeien. Teken gaan door verschillende vervellingen ofwel metamorfoses, waarbij ze steeds een stukje groter worden. Voor elke vervelling hebben ze de eiwitten uit bloed nodig. De volwassen vrouwtjes hebben ook bloed nodig om eieren te leggen. De schapenteek kan ziektes overbrengen bij het bloedzuigen. Dat gebeurt vooral als de teek langer dan 24 uur aan zijn ‘gastheer’ vastzit.

Ziekte van Lyme

De Ziekte van Lyme is de bekendste ziekte die door teken wordt overgebracht. Maar teken dragen soms ook minder bekende aandoeningen zoals Anaplasmose en Piroplasmose met zich mee. De laatste jaren hoor je ook af en toe over ‘exotische’ tekensoorten uit het Middellandse Zeegebied die op paarden gevonden worden. Door klimaatverandering rukken deze soorten op, maar ze zijn nog erg zeldzaam in Nederland en België. De schapenteek blijft voorlopig de belangrijkste tekensoort bij paarden. Ook paarden kunnen – net als mensen - de ziekte van Lyme oplopen. Dit kan in het bloed aangetoond worden, maar is niet altijd direct te merken aan je paard. Soms ontstaan de klachten pas een tijd na de tekenbeet. Symptomen van de ziekte van Lyme zijn onder meer: Koorts, gewichtsverlies, gewrichtsontsteking en kreupelheid, spierpijn, sloom, maanblind, hersenvliesontsteking en spontane abortus bij drachtige merries. Soms komen paardeneigenaren bij de diagnose ‘Lyme’ uit als het paard al een tijd ‘vage klachten’ heeft. Een stevige antibioticakuur is de meest gebruikte medicatie.

Check je paard

Als een teek zich eenmaal volgezogen heeft, is deze meestal goed te zien. Paarden die in lang gras staan of bij bomen, lopen een hoger risico op een tekenbeet. Ook op buitenrit kan je paard een teek oplopen. Probeer je paard dan ook liefst dagelijks te checken. Gelukkig zijn lang niet alle teken besmet met de Borrelia bacterie, die de ziekte van Lyme overbrengt. In Nederland is gemiddeld 20% van de teken besmet. Wel zijn er grote verschillen: op sommige plekken is de helft van de teken besmet met Borrelia, op andere plaatsen bijna geen. Bij mensen is bekend dat ongeveer 2 op de 100 beten resulteren in de ziekte van Lyme. Op www.tekenradar.nl kan je zien waar in Nederland recentelijk teken gevonden zijn en of de teek besmet was. Je kan een verwijderde teek ook insturen om deze te laten controleren.

Teek van paard verwijderen

Als je paard een teek heeft, is het verstandig om deze zo snel mogelijk te verwijderen. Hoe korter de teek op je paard zit, hoe minder kans dat er ziekteverwekkers overgebracht worden. Je verwijdert een teek met een pincet of een speciale tekentang. Als je lange nagels hebt, kan dat natuurlijk ook… Pak de teek zo dicht mogelijk op de huid en trek voorzichtig. Het is belangrijk dat je de hele kop meekrijgt. Je hoeft niet te draaien, zoals soms gedacht wordt. Behandel het plekje waar de teek gezeten heeft eventueel met ontsmettingsmiddel, maar doe dit nooít voordat je de teek verwijdert. De teek kan als reactie op het ontsmettingsmiddel dan juist troep in de bijtwond spuiten. Alleen desinfecteren na het weghalen dus!

Voorkomen van teken?

Tekenbeten zijn helaas moeilijk te voorkomen. Voor paarden zijn er nog geen sprays of druppels goedgekeurd die je op de vacht kan aanbrengen. Omdat teken in de eerste levensfases zo ontzettend klein zijn, is het ook erg moeilijk om een teek snel te ontdekken bij een paard. Gelukkig kan je wel kruiden gebruiken om insecten en teken af te stoten. Het bloed van je paard wordt dan minder lekker voor deze beestjes. Een kruidenmengsel met daarin onder meer fenegriek, echinacea, tijm en citronella maakt je paard onaantrekkelijk.