Maagzweren bij paarden: symptomen, oorzaken en de behandeling

De meeste paardeneigenaren weten wel dat hun paard regelmatig ruwvoer moet eten van goede kwaliteit en niet te lang met een lege maag kan staan. Veel mensen doen daarom hun best om hun paard in zijn natuurlijke behoefte aan voldoende ruwvoer te voorzien. Maar wat als je paard toch last van zijn maag lijkt te hebben, terwijl het voerbeleid op orde is?

Wat zijn maagzweren?

Paarden zijn gevoelig voor maagzweren door hun kleine maag. Deze maag is bedoeld om de gehele dag kleine beetjes voer te verwerken. Op het moment dat er een langere periode geen voedsel in de maag komt (of bij stress) kan het maagzuur de maagwand aantasten.
Daarbij speelt speeksel een hele belangrijke rol in de paardenmaag. Een paard produceert alleen speeksel als die kauwt. Dus hoe meer een paard kauwt, hoe meer speeksel er wordt geproduceerd. Speeksel bevat natriumcarbonaat en dat werkt beschermend op de maagwand.
Een maagzweer is een wondje in het slijmvlies van de maag, op die plek is de maagwand aangetast door het maagzuur. De maagwand en het slijmvlies beschermen de maag, als deze is aangetast ontstaat er een pijnlijke plek die lastig hersteld.

Symptomen van maagzweren

Een paard is een vluchtdier en laat niet snel zien dat hij zich niet lekker voelt. Het zwakste dier in een kudde wordt immers opgegeten! Als je goed naar je paard kijkt, zijn er een aantal dingen waar je op kan letten. Wanneer een paard last van zijn maag heeft, zijn de klachten vaak een beetje vaag, dat maakt het extra lastig.

Symptomen van een maagzweer kunnen zijn:

• Singelnijd of gevoelig op flanken en buik bij borstelen

• Vermageren

• Doffe vacht

• Slecht eten of knoeien met voer

• Traag, slechter presteren, niet willen werken

• Veel met de lippen of tong bewegen, tandenknarsen, gapen

• Diarree of lichte koliekverschijnselen

• Kribbebijten, likken aan ijzer of hout, luchtzuigen

• Nerveus of zelfs agressief gedrag

• Lange herstelperiode na inspanning

Om er achter te komen of je paard maagzweren heeft, moet de dierenarts een scopie doen. Daarbij brengt hij een cameraatje via de neus van je paard naar de maag en kijkt of er zweren te zien zijn. Meestal zitten maagzweren in het bovenste gedeelte van de maag, maar ook bij de overgang naar de dunne darm kunnen zweren gevonden worden. Vooral kleine plekjes komen regelmatig voor. Ook irritatie van de maagwand zonder dat er echte maagzweren zijn, is regelmatig aan de orde. Dit wordt ook wel maagwand-erosie genoemd.

Oorzaken van maagzweren

Eén van de meest voorkomende oorzaken van maagproblemen bij paarden, is te weinig ruwvoer of te lange periodes zonder eten staan. Paarden moeten eigenlijk de gehele dag door ruwvoer in kleine porties kunnen eten. Dit is lang niet overal in de praktijk mogelijk, maar het is verstandig om je paard wel meerdere keren per dag goed ruwvoer aan te bieden. Als je paard graag snel eet, is een hooinet of slowfeeder een prima idee. Andere oorzaken van maagzweren kunnen zijn: zeer zware arbeid (dit is vooral een oorzaak bij renpaarden), bepaalde onderliggende ziektes, bepaalde soorten medicatie, te veel krachtvoer en chronische stress.

Behandelen van maagzweren

Zodra je een maagzweer vermoedt is het belangrijk om direct het rantsoen onder de loep te nemen. Eet jouw paard voldoende en verdeeld over de dag? Krijgt jouw paard het krachtvoer in porties verdeeld over de dag en kan deze hoeveelheid misschien omlaag?
Ook is het belangrijk om uit te vinden of jouw paard stress heeft. Acute stress door een verhuizing of verandering in groepssamenstelling is vaak gemakkelijk te achterhalen. Maar chronische stress door een verkeerde huisvesting, voeding of door lichamelijke ongemakken is soms lastiger uit te puzzelen.
Bij een vermoeden van een maagzweer is het aan te raden om de dierenarts te raadplegen. Deze zal advies geven over verdere behandeling.

Welke supplementen bij een maagzweer

Er zijn diverse supplementen op de markt om jouw paard te ondersteunen bij een maagzweer. Belangrijkste component daarvan dient calcium te zijn, dit neutraliseert het maagzuur waardoor deze niet verder de maag kan aantasten. Vaak bevatten supplementen ook magnesium voor het kalmerende en rustgevende effect. Kalmerende kruiden en/of maag-darmondersteunende kruiden kunnen ook worden toegevoegd. Denk hierbij ook aan triphala, dit eeuwenoude kruid is zeer effectief bij paarden met een gevoelige maag.

Bij maagzweren is het vooral belangrijk om de voeding en leefomstandigheden van het paard te checken en deze eventueel te veranderen. Stress is namelijk de grootste veroorzaker van maagzweren.

Hoe maagzweren voorkomen

• Zorg voor voldoende ruwvoer, goed verdeeld over de dag. Paarden dienen niet langer dan 4 uur zonder eten te staan.

• Voer eerst ruwvoer en dan pas het krachtvoer. Dit vertraagt de passage door de maag

• Voer het paard voor de training ruwvoer of bijvoorbeeld luzerne/grasmix

• Voer het paard ook niet te veel voor de training!

• Voorkom (chronische) stress