Dunne mest bij paarden: oorzaken en oplossingen

Een gezond paard hoort stevige, glanzende mestballen te produceren. Als jouw paard diarree heeft of ‘koeienvlaaien’ produceert, dan kan dat wijzen op een probleem met de maag, de darmen of elders in het paardenlijf. Wat zijn de oorzaken van dunne mest en diarree? En hoe kan je jouw paard ondersteunen?

Gezonde mest bestaat uit een hoop goed gevormde, glanzende mestballen. Ze mogen op de grond een beetje uit elkaar vallen. Een paard hoort regelmatig te mesten, al varieert de frequentie sterk per paard. Tussen de 8 en 15 keer per etmaal is normaal. Wanneer een paard veel hooi en ook stro eet is de mest bruin van kleur, vaak met duidelijke vezels erin. Wanneer een paard veel gras eet is zijn mest groener en vaak wat slapper.

Oorzaken van dunne mest en diarree

Er zijn verschillende mogelijke oorzaken van dunne mest. Sommige van deze oorzaken zijn relatief onschuldig en zelf gemakkelijk aan te pakken, andere problemen vragen om onmiddellijke interventie door een dierenarts.

Dunne mest kan (onder meer) veroorzaakt worden door:

• Zand in de darmen door opname in de paddock, grazen in een kaal weiland of veel zand of stof in het ruwvoer;

• Een wormenbesmetting;

• Abrupte voerveranderingen, vooral het eten van jong voorjaarsgras bij het begin van het weideseizoen is berucht;

• Verstoring van de bacteriepopulaties in de dikke darm of verzuring van de darminhoud, vaak door schimmels in het ruwvoer;

• Gebitsproblemen waardoor je paard slecht kan kauwen;

• Stress, in dat geval is de diarree vaak beperkt tot de stressvolle situatie (een wedstrijd bijvoorbeeld);

• Maagzweren;

• Een salmonellabesmetting, die vaak gepaard gaat met koorts;

• Colitis X, een acute en ernstige darmontsteking, het paard heeft dan ook koorts;

Wat te doen bij dunne mest?

Als je paard net een voerverandering heeft ondergaan of net weer de wei op gegaan is, dan kan je de oorzaak van dunne mest vaak gemakkelijk achterhalen en aanpakken. In een gezond paard is de darmflora in evenwicht. De bacteriën zijn aangepast aan het soort voer dat het paard moet verteren. Wanneer een voerverandering optreedt, of het paard opeens de wei in gaat, dan moeten de bacteriën zich aanpassen voordat de vertering weer optimaal is. Daarom is het belangrijk om voerveranderingen langzaam door te voeren. Als je paard dunne mest krijgt bij een voerverandering, schakel dan langzamer over of beperk het aantal uren in de weide. Als je paard dunne mest heeft maar er niets aan het rantsoen veranderd is, dan moet je kijken naar andere mogelijke oorzaken.

Is het paard recent ontwormd? Heeft hij een zandkuur met psyllium gehad? Zijn de tanden goed onderhouden door een professionele paardentandarts? Is het ruwvoer van goede kwaliteit en bevat het geen schimmels en stinkt het niet? Ziet de vacht van jouw paard er goed en glanzend uit, is hij niet vermagerd, heeft hij geen koorts? Als je paard erg dunne mest heeft en niet fit oogt of koorts heeft, moet je direct de dierenarts bellen!

Spijsvertering ondersteunen

De gezondheid van een paard hangt voor een belangrijk deel af van de gezondheid van zijn spijsvertering. Als een paard maagproblemen heeft, dan zal hij vaak ook gapen, singelnijd hebben of in het algemeen tekenen van pijn en ongemak laten zien. Bij een vermoeden van maagproblemen altijd de dierenarts inschakelen!

De vertering van vezelrijk ruwvoer vindt voor het grootste deel plaats in de dikke darm van het paard, waarbij bacteriën een essentiële rol spelen. Als de verkeerde bacteriën in de dikke darm zitten – of te weinig goede bacteriën – dan kan deze vertering verstoord worden. Dit kan leiden tot dunne mest. Redenen voor verstoring van de bacteriepopulatie zijn:

• Een (eerdere) ziekte;

• Beschimmeld of verrot hooi of voordroogkuil;

• Vergiftiging, bijvoorbeeld door het eten van giftige planten;

• Schimmels in de darmen die mycotoxinen (afvalstoffen) produceren.

Zorg dat je paard ruim voldoende vezelrijk ruwvoer krijgt, dat niet verschimmeld is of zuur ruikt. Check de weide op giftige planten. Eventueel kan je de spijsvertering ondersteunen met bijvoorbeeld actieve klei of probiotica met actieve gist. Ook een hoogwaardig kruidenpreparaat kan een positieve invloed op de spijsvertering hebben. Zo zorg je dat de goede bacteriën weer de overhand krijgen en de vertering in de dikke darm weer beter verloopt. Als de juiste bacteriën in het darmstelstel zitten, zal de mest van je paard er ook beter uit gaan zien.

Daarnaast kan een detox ondersteunen bij het afvoeren van afvalstoffen.

Ernstige diarree

Bij ernstige diarree verliest een paard veel vocht en neemt hij geen voedingsstoffen meer op. Je moet het vochtverlies dan compenseren, het paard mag niet uitdrogen. Ook moet je voedingsstoffen, soms in de vorm van elektrolyten, toevoegen. Een dierenarts zal bij ernstige diarree een infuus aanleggen om vocht en voedingsstoffen aan je paard te geven.

Wanneer een besmettelijk virus of bacterie wordt vermoed, kan het nodig zijn om het paard te isoleren. Als er sprake is van een bacteriële infectie zoals salmonella, zal je paard ook antibiotica of ontstekingsremmers krijgen.

In het algemeen geldt dat je de dierenarts moet bellen als de dunne mest langer dan enkele dagen duurt en/of als er sprake is van ernstige diarree en/of als je paard duidelijk ziek is of koorts heeft.