Wist je dat een paard met zomereczeem minder vitamine D binnenkrijgt?

Twee vormen vitamine D

Vitamine D is een vetoplosbare vitamine die in 2 vormen voorkomt. Er is namelijk een plantaardige vorm (D2- ergocalciferol) en een dierlijke vorm (D3-cholecalciferol). De plantaardige vorm D2 haalt het paard uit ruwvoer (gras, hooi en stro). De dierlijke vorm D3 kan het paard zelf aanmaken, maar daarvoor heeft het paard wel Uv-straling (zonlicht) nodig op zijn huid. Paarden hebben beide vormen nodig om te kunnen voldoen aan de vitamine D behoefte.

Functies van vitamine D bij paarden

Vitamine D is betrokken bij heel veel functies in het lichaam. Het wordt ook eerder gezien als een hormoon dan als een vitamine. In veel weefsels zitten namelijk vitamine D receptoren, dit betekent dat vitamine D invloed kan uitoefenen op organen. En dat is kenmerkend voor een hormoon.

Vitamine D speelt bijvoorbeeld een belangrijke rol bij:

de opname van calcium en fosfaat
groei en ontwikkeling
de gevoeligheid van insuline receptoren
het immuunsysteem
werking en herstel van de spieren

Een tekort aan vitamine D kan problemen opleveren in veel verschillende processen. Bij paarden kan dit bijvoorbeeld negatief bijdragen aan insuline resistentie, een verminderde weerstand of een slechte bot en tandkwaliteit.

Waarom hebben paarden met zomereczeem een verminderde opname?

In Nederland is de periode waarop voldoende zonlicht is relatief kort, paardenrassen uit noord-Europa zijn daardoor genetisch gezien hier wel op ingesteld omdat zij vanuit hun instinct weten dat er maar weinig zonuren zijn. Paarden die genetisch gezien uit het gebied rondom de evenaar komen zijn “gewend” om veel zonuren te hebben. Hierdoor benutten zij het uv-licht minder efficiënt dan de rassen die van oorsprong maar weinig zon hebben.

Maar paarden met zomereczeem staan in de maanden dat de zon op zijn sterkst is vaak ingepakt onder een eczeemdeken + vliegenkap. Deze paarden krijgen daardoor bijna geen zonlicht op hun lijf. En juist die uv-straling op de huid is zeer belangrijk voor de aanmaak van vitamine D3. Vaak gaan de dekens even af zodra het regenachtig, bewolkt weer is omdat er dan minder insecten zijn. Maar op die momenten kan het paard met zomereczeem geen uv-straling opnemen. Paarden met zomereczeem lopen daardoor het risico dat zij te weinig vitamine D binnenkrijgen.

Wist je dat…

Glans en vliegensprays ook de opname van vitamine D blokkeren? Voor de opname is namelijk cholesterol (in huidvet) noodzakelijk. Door gebruik te maken van vachtsprays verwijder je dit huidvet waardoor er minder vitamine D kan worden aangemaakt.
De lever en nieren een hele belangrijke rol spelen bij vitamine D? De lever en nieren maken vitamine D namelijk biologisch actief waardoor het door het lichaam gebruikt kan worden. Bij verstoorde lever en/of nieren zal dit proces minder goed verlopen.
Paarden insuline resistent kunnen worden door een vitamine D tekort? Doordat de insuline receptoren bij een vitamine D tekort minder gevoelig zijn kunnen paarden insuline resistentie ontwikkelen. Belangrijk om in de gaten te houden bij paarden met zomereczeem.
Dat kunstmatig gedroogd hooi/ruwvoer bijna geen vitamine D3 meer bevat? Kies daarom altijd voor zongedroogd ruwvoer.

Vitamine D in paardenvoeding

Heeft je paard een zomereczeemdeken op, krijgt hij geen vers gras en wel kunstmatig gedroogd ruwvoer? Dan is het belangrijk om de juiste voeding te geven waar voldoende vitamine D3 in zit. Dit doe je door het ruwvoer aan te vullen met een mineralenbalancer met hoog geconcentreerde vitaminen en mineralen. Dit is vaak al voldoende voor een paard met zomereczeem. Geef je krachtvoer? Check dan even het label op granen, zetmelen en suikers. Die wil je bij zomereczeem niet te hoog hebben en vaak zitten er lagere concentraties vitaminen en mineralen in dan in een mineralenbalancer. Je zou dan heel veel krachtvoer moeten geven om aan dezelfde hoeveelheid mineralen en vitaminen te komen als bij een mineralenbalancer.

De dagelijkse behoefte vitamine D is ongeveer 4.000 IE. Een voorbeeld van de vitamine D gehaltes van balancers:

Vitalbix Dailycomplete bevat 13.000 IE per kilo
Metazoa Superfitt 16.000 IE per kilo
Equilin balancer 20.000 IE per kilo

Voor een paard van 500 kilo voer je van deze balancers rond de 300 gram. Je ziet dat je bij deze balancers dan mooi aan de dagelijkse behoefte komt. En zeker bij zomereczeempaarden heb je liever iets meer dan te weinig. Deze balancers zijn allemaal laag in zetmeel en suikers en bevatten geen granen.

Ter vergelijking hebben we het vitamine D gehalte van een aantal (kracht)voeders op een rij gezet. Zoals je kunt zien zijn deze hoeveelheden beduidend lager:

Basisbrok merk 1: 1.670 IE per kilo
Basisbrok merk 2: 4.000 IE per kilo
Basisbrok merk 3: 1.250 IE per kilo
Basisbrok merk 4: 2.000 IE per kilo

Van deze basisbrokken dien je minimaal een kilo en bij 'basisbrok merk 3' zelfs meer dan drie kilo per dag voeren om aan hetzelfde gehalte als de balancer te komen. Dat is echt te veel aangezien het laagste percentage zetmeel van deze voeders 13% is. De hoogste zit zelfs op 28,7% zetmeel percentage. Ter vergelijking, de balancers hierboven beschreven zitten op max 3% zetmeel en bevatten geen granen. Geef je krachtvoer? Check het label dan eens op het vitamine D gehalte, granen en zetmelen en vergelijk dat met een mineralen balancer.

Conclusie:

een mineralenbalancer met hoog geconcentreerde vitaminen en mineralen is de basis ruwvoeraanvulling voor zomereczeempaarden die een deken op hebben. Krijgt je paard krachtvoer? Check dan even het label op de hoeveelheid vitamine D, zetmeel en suikerpercentage. Dit is een belangrijke sleutel in het management van paarden zomereczeem. Natuurlijk kunnen sommige paarden een hogere behoefte aan vitamine D hebben. Dit is dan echter op aanraden van een therapeut bij te voeren.

Wordt jeuk in de lente of zomer altijd veroorzaakt door zomereczeem?

Hoe kan je jouw paard op een gezond gewicht houden in de zomer

Let op: dit is waarom zomereczeem vaak in september nog een opleving heeft!