Ellen vertelt: “Zeker aan het begin van de winter, zie ik regelmatig spijsverteringsproblemen. Ik kom dan ook vaak paarden met mestwater tegen. Mestwater ontstaat bij veranderingen in het rantsoen. Vooral wanneer paarden van de wei naar een dieet van alleen gedroogd ruwvoer gaan.”

Oorzaak van mestwater

Bij mestwater heeft je paard weliswaar redelijk stevige tot vrij zachte mestballen, maar daarnaast komt er behoorlijk wat vloeistof mee naar buiten. Dit mestwater betekent dat de verteringssappen niet goed ingedikt worden aan het einde van het darmstelsel. Mestwater is iets anders dan diarree, oftewel dunne poep. Als een paard diarree heeft moet je de dierenarts bellen. “De aanpak van mestwater is bij ieder paard anders” vertelt Ellen. “Het mestwater kan namelijk verschillende oorzaken hebben en dus ook verschillende oplossingen.”

Paard bekijken en uitmeten

Ellen vertelt hoe ze te werk gaat: “Voorafgaand aan de afspraak vraag ik de eigenaar van het paard of pony om een uitgebreid intakeformulier in te vullen. Zo weet ik al veel meer over bijvoorbeeld de sociale interactie met soortgenoten, het werkniveau, of er weidegang is en welk voer het paard krijgt.” Ellen werkt met bioresonantie. “Het paard krijgt een speciale deken op, waar edelmetalen inzitten. Daar sluit ik de biotensor en mijn apparaat op aan. Zo kan ik meten en behandelen, met behulp van frequenties. Ik combineer verschillende aanpakken, deels holistisch en deels Westers. Ik kijk naar de chakra’s, die geven aan waar een eventuele emotionele belasting zit. Als het nodig is kan ik die ook behandelen. Ook kijk ik naar de orgaansystemen, zoals gebruikelijk is in de Chinese geneeswijzen, en naar verstoringen in de vitaminen-mineralenstatus. Deze drie metingen geven samen een indicatie waar in het lichaam problemen zijn. De vitaminen- en mineralenstatus van het paard is wel altijd een momentopname, mijn apparaat geeft aan waar het lijf op dat moment behoefte aan heeft. Dat is anders dan een bloedbeeld, maar het wel interessant om ze naast elkaar te leggen als de eigenaar al bloed heeft laten trekken bij het paard. Mijn uiteindelijke totaalbeeld baseer ik altijd op een combinatie van de meting, wat ik aan het paard zie en voel en wat de eigenaar mij vertelt.”

Mestwater en spijsvertering

Ellen gaat verder: “Bij mestwater kunnen een aantal verschillende zaken spelen. Soms vind ik schimmels en/of mycotoxinen in de darmen, een verstoorde darmflora en veel afvalstoffen dus. Soms vind ik ook een verstoring in de B-vitaminen. Als ik dat meet bij paarden, dan zegt mij dat iets over van de werkzaamheid van de darmen, want een gezond paard moet zelf vitamine B aan kunnen maken. Als er een verhoogde behoefte is aan B-vitaminen of een disbalans, dan zegt dat iets over de conditie van de darmen. Ook kan de lever een rol spelen.”

Mestwater verhelpen: Ruwvoer en management

“Uiteraard kijk ik eerst naar het algehele management van het paard” vertelt Ellen. Wat voor ruwvoer krijgt hij, van welke kwaliteit en in welke hoeveelheid? Vooral de kwaliteit van het ruwvoer is onwijs belangrijk en wordt vaak zeer onderschat. Als het ruwvoer niet van goede kwaliteit is, moet je dat aanpakken. Anders heeft de rest van wat je doet geen zin. Paarden met mestwater adviseer ik vaak om over te gaan op droog hooi. Geen voordroog of verpakt hooi dus. Daarna bekijk ik wat het paard aan krachtvoer en aan supplementen krijgt. Ook zijn de andere omstandigheden van belang. Komt het paard buiten, hoe vaak, kan hij sociaal gedrag vertonen, heeft hij weidegang? Als dat soort zaken niet op orde zijn, dan ontstaat stress.”

Ideale situatie

Ellen vertelt over het ruwvoer: “In de ideale wereld is al het hooi geanalyseerd, zodat we precies weten hoeveel voedingsstoffen er in zitten. Dat is vaak anders dan wat je zou inschatten op basis van hoe het hooi eruit ziet. Voor paarden met mestwater, wil je het liefst droog en suikerarm hooi. Er zijn veel stallen die het al heel goed doen, maar ik kom ook situaties tegen waar de kwaliteit van het ruwvoer nog echt te wensen overlaat. Of het ideale hooi grover moet zijn of juist wat fijner, dat is per paard verschillend. Daarnaast is de hoeveelheid belangrijk. Paarden zouden in principe continu de beschikking moeten hebben over ruwvoer.”

Krachtvoer en supplementen

“Ook het krachtvoer is van belang” vervolgt Ellen. “Wat voor soort krachtvoer krijgt het paard en hoeveel? En wat zit er in? Zetmeel of producten uit onze restafvalindustrie zoals koekmeel, tarwe of andere ‘schroten’ kunnen bijdragen aan de mestwater-problemen. Vaak adviseer ik een vitaminen- en mineralenbalancer. Welk merk balancer ik inzet, is afhankelijk van de behoeften van het paard. Qua supplementen zie ik dat er meestal niks gegeven wordt tegen mestwater. Laatst was ik bij iemand die net de dierenarts gehad had voor de jaarlijkse enting en zijdeling had gevraagd wat ze met het mestwater bij haar paard aan moest. De dierenarts kwam niet verder dan ‘het hoort erbij’, maar dat is echt niet waar. Mestwater is niet normaal en vrijwel altijd te verhelpen.”

Supplementen bij mestwater?

“Het optimaliseren van het ruwvoer is de basis, daarnaast adviseer ik vaak kruiden zoals meidoorn. Meidoorn is één van mijn favoriete kruiden bij spijsverteringsproblemen en het is een heel mooi kruid ter ondersteuning van het immuunsysteem. Absintalsem wordt ook vaak gebruikt, om het darmmilieu minder aantrekkelijk te maken voor parasieten zoals wormen. Aan het einde van de winter is vitamine E van natuurlijke tocopherolen een goed supplement. In die periode is geen vitamine E meer vindbaar in het hooi, dat verdwijnt een aantal maanden na de oogst. Er kan daarom extra behoefte aan zijn.”

Diversiteit voor gezondheid

“Als alles weer op orde is, het paard goed ruwvoer krijgt en er geen mestwater-problemen meer zijn, adviseer ik vaak om ook meer diversiteit aan te bieden. Van nature eten paarden veel divers: kruiden, schors, zaden, bessen. Maar onze gehouden paarden hebben meestal geen toegang tot zoveel variëteit aan voedsel. Diversiteit is erg goed om de darmflora te ontwikkelen. Het is wat mij betreft echt het gat in wat wij onze paarden qua voeding aanbieden. Natuurlijk moet de basis in de spijsvertering eerst op orde zijn, of worden gebracht, maar daarna is het lekker en wat mij betreft zelfs essentieel om veel meer variëteit aan te bieden dan alleen grashooi. Ga dus veel meer geven van wat ze in natuur ook zouden eten: bessen, groenten, wilde spinazie, brandnetel, paardenbloem, rozenbottels in de winter, bramenblad in de lente, kruiden, schors, zaden en een beetje fruit.

Ellen Wijnands is natuurvoedingsdeskundige en therapeut. Je kan haar vinden via www.natuur-voedingsdeskundige.nl