Een weiland vol suikerklontjes, wat nu?

De titel van dit artikel is misschien een beetje gek, maar laat ons het uitleggen. Uit analyses blijkt dat Nederlands gras de laatste tijd ontzettend veel suiker bevat. Zo veel, dat het eigenlijk niet meer gezond is voor paarden. Zeker niet als de dieren gevoelig zijn voor overgewicht, EDS, hoefbevangenheid, insulineresistentie of zomereczeem. Voor het hooi dat van die graslanden af komt geldt vaak hetzelfde: een hoog suikergehalte!

Voeding

Weiland

27 februari '24 4 min leestijd

Het suikergehalte in hooi wordt bepaald door een aantal factoren. Het gaat daarbij om een combinatie van de weersomstandigheden, het maaimoment, bemesting en gebruikte grassoorten. Wat kun je doen aan die weilanden vol met suikerklontjes? Hoe maak je het weiland gezonder voor je paard?

Grassoorten

Veel paarden in Nederland staan nog steeds op voormalige koeienweilanden. En ook Nederlands hooi komt nog vaak van deze graslanden. Koeien hebben heel veel energie nodig omdat ze zo veel mogelijk melk moeten produceren. Ook hebben koeien een totaal ander spijsverteringskanaal dan paarden. Waar een koe met haar vier magen een hele voorbewerking doet van het gras of hooi dat ze eet, voert een paard het grootste gedeelte van de vertering uit met hulp van de bacteriën in de darmen. Koeiengras is vooral Engels raaigras. Voor de meeste Nederlandse paarden is dat gras (veel) te rijk aan suiker en bevat het bovendien te weinig vezels. Geschikt paardengras heeft een veel gevarieerdere samenstelling, met kruiden en vezelige planten. De grassoorten in speciale graszaadmengsels voor paardenweides produceren gemiddeld veel minder suiker dan Engels raaigras. Een gezonde paardenweide begint dus met het zaaien van geschikte grassoorten.

Kunstmest

Bij de industrialisering van de landbouw in de jaren vijftig van de vorige eeuw, zijn er allerlei strategieën verzonnen om de productie zoveel mogelijk te verhogen. Eén daarvan was het gebruik van kunstmest. Dit product, dat gemaakt wordt in fabrieken die heel veel fossiele energie gebruiken, zorgt voor een spectaculaire groei van gras. Kunstmest was de reden dat de Nederlandse landbouw veel meer gras, veevoer, melk (en ook mest) kon gaan produceren. Kunstmest zorgt er echter ook voor dat gras veel meer suiker bevat. Gebruik dus geen kunstmest op je paardenweiland.

Bemesting

Kunstmest is dus niet verstandig, maar alle planten hebben voedingsstoffen nodig. De kunst is om zó te bemesten dat de planten blijven groeien maar er niet overmatig bemest wordt. Voor een paardenweiland is een beperkte bemesting met runder- of kalvermest vaak meer dan voldoende. Bespreek dit met de boer die je land komt bemesten. Vaak zijn melkveehouders namelijk gewend om hun eigen land intensiever te bemesten dan voor jouw paardenwei gezond is. Ook zitten veel boeren met volle mestkelders. Ze zijn dan vaker geneigd om maximaal te bemesten, terwijl dat voor jouw land en jouw paarden misschien helemaal niet de juiste strategie is. Kijk daarom goed na welke hoeveelheid mest voor de bodemsoort en de grassoorten in jouw weiland het meest geschikt is. Als je weiland verzuurt raakt door te veel mest, groeit er veel meer onkruid zoals brandnetels en zuring.

Mineralen en spoorelementen

Niet alleen organische bemesting is belangrijk, je gras en bodem hebben ook behoefte aan mineralen. Als je geen kunstmest wilt gebruiken, is een mineralenproduct gemaakt uit Beringzeewater een goed alternatief. Mineralen en spoorelementen dragen bij aan een hogere kwaliteit en voedingswaarde van het gras. Het droge stofgehalte van het gras gaat ook omhoog als de mineralentoestand van de bodem goed is. Dat is fijn voor paarden, want die hebben veel vezels nodig om hun darmbacteriën goed aan de gang te houden. Geconcentreerd Beringzeewater bevat alle macro- en spoorelementen die op aarde beschikbaar zijn. Ook de waardevolle micro-organismen en de fulvinezuren in Beringzeewater geven je grasland een boost. Vooral op zandgronden gaat de graskwaliteit zichtbaar omhoog, maar ook op andere gronden krijg je een betere bladgroenproductie, meer antioxidanten in het gras, een hogere productie en een beter bodemleven.

Weersomstandigheden en maaimoment

Niet alleen de grassoorten en de bemesting spelen een rol bij het suikergehalte van gras en hooi, ook het weer en het maaimoment zijn belangrijk. Als gras gestrest is, bijvoorbeeld door langdurige droogte of vorst, dan produceert het meer suikers. Aan het weer kan je natuurlijk niet zo heel veel doen, maar je kan wel goed nadenken over het moment waarop je je weiland laat maaien en je paarden laat grazen. Grassen produceren overdag suikers met behulp van zuurstof, water en zonlicht (fotosynthese). De suikers worden vervolgens omgezet in vezels voor celwanden en energie voor andere processen. Het suikergehalte varieert per dag. Als het bewolkt is, gaat de fotosynthese minder snel en zijn er minder suikers. Op zonnige dagen is er juist meer fotosynthese en meer suikerophoping. ’s Nachts bevat gras weinig tot geen suiker, het is dan opgebruikt voor de plantengroei. ’s Ochtends vroeg is het suikergehalte daarom meestal het laagste. Behalve als het gevroren heeft of heel droog is, want dat zijn stressfactoren voor gras. Ook per seizoen verschilt het suikergehalte in gras. In het voorjaar groeit gras het hardst en is het suikergehalte het hoogst, maar ook in de herfst kan nog flinke groei plaatsvinden. Het veiligste moment van de dag om te beweiden is normaal gesproken vroeg in de ochtend. Paarden die gevoelig zijn voor suikers kunnen ’s middags risico lopen. Ook maaien kan dus het beste in de ochtend plaatsvinden, tenzij het gevroren heeft of heel droog is. Dan wordt de suiker in de planten namelijk niet opgebruikt tijdens de nacht.

Test je hooi!

Het is altijd verstandig om je hooi te testen op suikers en eiwitgehalte. Dan weet je precies wat je voert aan je paard. Het Nederlandse hooi is de laatste jaren erg suikerrijk geworden, maar er is ook regelmatig sprake van een tekort aan eiwitten in het ruwvoer. Met name bij opgroeiende paarden, sportpaarden en drachtige merries kan dat tekorten veroorzaken, die je met bijvoorbeeld een balancer of supplement moet aanvullen. Meten is weten!

Vragen? AskHELTIE!

Ben je op zoek naar advies over jouw hond of paard? Of wil je meer weten over aandoeningen of ingrediënten? Neem gerust contact op met AskHELTIE en we helpen je graag! .