Rhinopneumonie bij paarden

Rhino, EHV of Rhinopneumonie zijn de namen die worden gebruikt voor virus dat veel paardeneigenaren angst aanjaagd. Rhino staat namelijk bekent om de grote uitbraken met verlamde paarden en vele abortussen bij merries.

Rhinopneumonie wordt veroorzaakt door het Equine Herpes Virus en komt over de gehele wereld voor. Er zijn meerdere vormen van Rhino, die allemaal andere klachten geeft.

Verschillende vormen van Rhinopneumonie

Er zijn twee types Rhino virussen, die drie verschillende symptomen geven. Rhinopneumonie wordt veroorzaakt door een herpesvirus (EHV1 en EHV4). Het EHV1 virus veroorzaakt de neurologische en abortusvorm van Rhino. De verkoudheidsvorm (die het meeste voorkomt) wordt meestal veroorzaakt door het EHV4 virus, maar kan ook door EHV1 worden veroorzaakt. Helaas weet de wetenschap nog niet waarom EHV1 niet altijd voor de ademhalingsvorm zorgt, maar in sommige gevallen alleen de neurologische vorm. Vrijwel alle paarden in Nederland hebben afweerstoffen tegen EHV4 en zo’n 30% tegen EHV1.

• Verkoudheidsvorm: 2 tot 10 dagen na de besmetting treden de eerste ziekteverschijnselen op. Paarden kunnen één of meerdere ziekteverschijnselen krijgen zoals hoesten, heldere neusuitvloeiing, plotseling dikke benen, wisselende lichaamstemperatuur en een verminderde eetlust. Met rust zijn de meeste symptomen binnen een week verdwenen. In geval van een verminderde weerstand kan het herstel langer duren. De verkoudheidsvorm komt veel voor, maar wordt vaak afgedaan als een “virusje” waar de dierenarts niet eens bij betrokken wordt. Paarden herstellen dan ook goed van deze vorm.
• Abortusvorm: de nachtmerrie voor fokkers. EHV1 kan bij drachtige merries leiden tot abortus. Het kan ook voorkomen dat er wel een levend veulen wordt geboren, maar dat deze zeer slap en kwetsbaar is. Deze veulens komen vaak binnen enkele dagen te overlijden. De drachtige merries zijn meestal enkele weken tot maanden voor de abortus besmet geraakt. De prognose voor de veulens zijn heel slecht, maar merries herstellen vlot en kunnen weer drachtig worden.
• Neurologische vorm: Deze vorm komt het minst vaak voor, maar heeft vaak wel de meeste impact. Bij de neurologische vorm wordt het centrale zenuwstelsel van het paard aangetast waardoor ataxie en verlamming optreedt. Meestal binnen 1-14 dagen na de besmetting treden de eerste ziekteverschijnselen op. Meestal is er alleen sprake van een slechte coördinatie, maar daadwerkelijke verlamming kan ook ontstaan. Verlamming van staart, anus, penis, blaas of benen hebben grote consequenties voor het paard. Sommige paarden kunnen niet zelf mesten, niet meer opstaan of scheurt de blaas. De prognose van de neurologische vorm is afhankelijk van de ernst, maar kan maanden duren. Bij paarden die langer dan 24 uur liggen is de prognose zeer slecht.

Hoe krijgt jouw paard Rhino?

Veel paarden zijn al drager van het Rhino virus. Dat betekent dat zij bij een verminderde weerstand of stress een hogere kans hebben om Rhino te krijgen. Ook scheiden zij de virusdeeltjes uit en zijn een besmettingsbron. Uitscheiding van het virus is via neusuitvloeiing, proesten en hoesten. En bij de abortusvariant is het vruchtwater, de nageboorte, het veulen het “opschonen” van de baarmoeder zeer besmettelijk.

Het virus wordt ook via de voorste luchtwegen opgenomen, inademen of contact met neusvocht is al een bron van besmetting. Maar ook blijft het virus enkele uren actief en besmettelijk via waterbakken, stalling, praam etc.

Een besmetting met Rhino is niet te voorkomen, wel kan je jouw paard weerbaarder maken door de weerstand hoog te houden. Ook is er een grote infectiedruk nodig om het paard ziek te maken. Veel buiten en contact beperken met onbekende paarden kan helpen het virus buiten de deur te houden.